Phân tích XM30, xe chiến đấu bộ binh thế hệ mới của Mỹ

Tổng quan

XM30 được Lầu Năm Góc xác định là chương trình tác chiến mặt đất có ý nghĩa chiến lược, hướng tới thay thế M2 Bradley sau hơn 40 năm phục vụ. Đến ngày 20.10, dự án bước sang giai đoạn phát triển kỹ thuật và chế tạo (EMD), chuyển từ thiết kế sang tạo mẫu. Hai nhà thầu General Dynamics và Rheinmetall đều đang chế tạo nguyên bản kích thước đầy đủ, dự kiến bàn giao đầu năm 2026. Sau quá trình đánh giá, lựa chọn cuối cùng có thể diễn ra vào cuối năm 2027, trước khi tiến tới sản xuất quy mô nhỏ. Từ năm 2023, hai đơn vị nhận tổng cộng 1,6 tỉ USD để phát triển nguyên bản.

Mỹ phát triển XM30 thay thế M2 Bradley - Ảnh: Army Recognition

Phân tích kỹ thuật

Tính cơ động và năng lượng

Quân đội Mỹ yêu cầu XM30 vượt trội M2A4 Bradley về cơ động chiến thuật và tác chiến. Nền tảng mới sẽ dùng động cơ hybrid - điện để di chuyển êm, tăng tốc nhanh và cung cấp thêm điện cho cảm biến, liên lạc, vũ khí. Yêu cầu vận tải đường không đặt ra thách thức: 2 xe phải xếp vừa khoang một máy bay C-17. Đồng thời, XM30 cần cải thiện tỷ lệ công suất/trọng lượng, hoạt động tin cậy trên nhiều địa hình và điều kiện thời tiết.

Hỏa lực và cảm biến

XM30 sử dụng tháp pháo điều khiển từ xa với pháo tự động 30 mm, có tùy chọn nâng cấp lên 50 mm, kèm súng máy đồng trục và bệ phóng tên lửa chống tăng dẫn đường chính xác. Hệ thống điều khiển hỏa lực tiên tiến tích hợp máy đo xa laser, cảm biến ngắm bắn ngày đêm và hỗ trợ ngắm bắn bằng trí tuệ nhân tạo. Tổ hợp này nhằm tiêu diệt mục tiêu là xe chiến đấu bộ binh, bộ binh đối phương và UAV trong môi trường phức tạp, đồng thời giảm rủi ro bị phản kích.

Bảo vệ và sống còn

Khả năng bảo vệ của XM30 dựa trên giáp thụ động dạng module, hệ thống chống nổ gầm xe và hệ thống phòng thủ chủ động để đánh chặn đạn pháo, tên lửa dẫn đường. An toàn kíp xe trước bom tự chế và các đòn tấn công từ phía trên được ưu tiên. Phương tiện phải có giải pháp đối phó toàn diện với máy bay không người lái, cũng như nguy cơ từ vũ khí hóa học, sinh học, hạt nhân và phóng xạ.

Kíp xe và chở quân

Kíp lái dự kiến 2 người (chỉ huy và lái xe), chở ít nhất 6–9 bộ binh trang bị đầy đủ. Bố trí bên trong hỗ trợ triển khai nhanh, đồng thời các công cụ nhận thức tình huống và lập kế hoạch phục vụ nhiệm vụ kéo dài.

Chiến thuật và chiến lược triển khai

Thiết kế dạng module, kết nối mạng và tích hợp liền mạch với hệ thống chỉ huy - kiểm soát trong tương lai là nền tảng để XM30 phối hợp hiệu quả trong đội hình hợp đồng binh chủng. Động cơ hybrid - điện giúp tăng tính cơ động, giảm dấu hiệu âm thanh, đồng thời bảo đảm nguồn điện cho cảm biến và hệ thống tác chiến. Hỏa lực 30/50 mm kết hợp tên lửa chống tăng, cảm biến đa phổ và hỗ trợ ngắm bắn bằng trí tuệ nhân tạo cho phép tăng hiệu quả phát hiện - bám bắt - tiêu diệt mục tiêu. Hệ thống bảo vệ chủ động và chống nổ gầm nâng cao khả năng sống còn trước đe dọa từ trên cao, vũ khí dẫn đường chính xác và thiết bị nổ tự chế.

So sánh năng lực

Đối chiếu với M2 Bradley

Theo yêu cầu chương trình, XM30 phải khắc phục các hạn chế của M2 Bradley về bảo vệ, tích hợp kỹ thuật số, cung cấp năng lượng và không gian bên trong, đồng thời cải thiện cơ động và khả năng tích hợp vào mạng lưới chỉ huy - kiểm soát hiện đại.

Hai nguyên bản trong giai đoạn EMD

Cả hai phương án đều theo đuổi cấu hình module và tích hợp số, phù hợp các tiêu chí cơ động, hỏa lực và bảo vệ đã đề ra cho XM30.

Tác động đối với cán cân khu vực

XM30 được định vị không chỉ là phương tiện mới mà còn là hạt nhân trong hiện đại hóa lực lượng tác chiến mặt đất. Nếu đạt yêu cầu, nền tảng này hướng tới tạo ưu thế về sát thương, cơ động và bảo vệ, đồng thời tương thích với mạng thông tin - chỉ huy tiên tiến của Mỹ và đồng minh. Khả năng đối phó toàn diện với UAV và các mối đe dọa từ vũ khí hóa học, sinh học, hạt nhân và phóng xạ là thành tố quan trọng trong bối cảnh đe dọa ngày càng đa dạng.

Lộ trình chương trình

Giai đoạn hiện tại: Phát triển kỹ thuật và chế tạo (EMD).
Bàn giao nguyên bản: Dự kiến đầu năm 2026.
Đánh giá, thử nghiệm và lựa chọn: Hướng tới mốc cuối năm 2027 để có quyết định lựa chọn cuối cùng, trước khi sản xuất quy mô nhỏ.

Tầm nhìn với XM30 là cung cấp nền tảng có khả năng thích ứng dài hạn, đảm bảo tích hợp liền mạch với lực lượng Mỹ và đồng minh, sẵn sàng đối phó các mối đe dọa mới nổi trong nhiều thập niên phục vụ.

CTVX