Phản ứng của Washington sau khi Moscow khởi động việc bãi bỏ Hiệp ước Bầu trời Mở

Ngày 11/5, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, chính quyền Tổng thống Biden đang tham vấn với các quốc gia đồng minh, đồng thời mong muốn Moscow tuân thủ trở lại hiệp ước.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price. Ảnh: AP

Chúng tôi vẫn chưa đưa ra quyết định tương lai về sự tham gia của Mỹ đối với Hiệp ước Bầu trời Mở. Chúng tôi đang tích cực xem xét những vấn đề có liên quan đến hiệp ước này. Việc nước Nga không tiếp tục tuân thủ hiệp ước là một trong những yếu tố mà chúng tôi cần phải xem xét”, người phát ngôn Price cho hay.

Ông Price cũng lưu ý: “Trong khi quá trình xem xét diễn ra, chúng tôi khuyến khích Moscow nên thực hiện các bước đi để tuân thủ trở lại hiệp ước”.

Trước đó cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đệ trình dự luật về việc bãi bỏ Hiệp ước Bầu trời Mở lên Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga.

Theo một văn bản gửi kèm của Tổng thống Nga, Hiệp ước Bầu trời Mở "đã góp phần xây dựng đáng kể lòng tin trong lĩnh vực quân sự". Nga đã đóng góp rất nhiều vào việc thực hiện hiệp ước này và hàng năm đã tổ chức và thực hiện số lượng chuyến bay quan sát lớn nhất và là nước đầu tiên phát triển và sử dụng thiết bị giám sát kỹ thuật số.

Trước đó, hôm 5/5 vừa qua, chính phủ Nga đã thông qua việc bãi bỏ Hiệp ước Bầu trời Mở. Vào ngày 15/1, Bộ Ngoại giao Nga thông báo rằng Moscow đã khởi động các thủ tục để rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở. Theo Bộ Ngoại giao Nga, động thái này là do không có tiến triển trong việc tháo gỡ những trở ngại cho việc tiếp tục Hiệp ước trong các điều kiện mới sau khi Mỹ từ bỏ vào tháng 11/2020.

Chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đã chính thức rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở vào ngày 20/11/2020 với lý do Moscow đã nhiều lần vi phạm các điều khoản ghi trong hiệp ước.

Bộ Ngoại giao Mỹ hồi tháng 4 vừa qua tuyên bố rằng Washington vẫn chưa quyết định tái gia nhập Hiệp ước Bầu trời mở.

Trong nhiều năm, Washington đã cáo buộc Moscow thực hiện một cách tiếp cận có chọn lọc để thực hiện Hiệp ước Bầu trời Mở và vi phạm một số điều khoản của Hiệp ước này. Nga đã đưa ra các tuyên bố phản đối cáo buộc vi phạm Hiệp ước Bầu trời Mở.

Hiệp ước Bầu trời Mở được ký vào ngày 24/3/1992 tại Helsinki, Phần Lan. Văn kiện này đã trở thành một trong những biện pháp xây dựng lòng tin ở châu Âu sau Chiến tranh Lạnh, khi cho phép 34 quốc gia tham gia công khai thu thập thông tin về lực lượng và hoạt động quân sự của nhau. Ngày 22/5/2020, Mỹ đưa ra thủ tục rút khỏi Hiệp ước và chính thức rút vào ngày 22/11. Bộ Ngoại giao Nga lưu ý rằng, sau việc này, "sự cân bằng lợi ích của các quốc gia tham gia đạt được khi ký kết Hiệp ước Bầu trời Mở đã bị phá vỡ”.

Nguyễn Phương (Theo Tass)