Phản ứng trái chiều ở châu Âu khi thỏa thuận vận chuyển khí đốt Nga qua Ukraine chấm dứt

Việc vận chuyển khí đốt Nga sang châu Âu qua Ukraine đã chính thức dừng lại vào thứ Tư ngày 1/1. Ảnh RT

Việc vận chuyển khí đốt Nga sang châu Âu qua Ukraine đã chính thức dừng lại vào thứ Tư ngày 1/1, theo thông báo từ các quan chức của cả hai nước, chấm dứt một thỏa thuận kéo dài hàng thập kỷ và ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc chiến giữa hai nước láng giềng.

Hợp đồng vận chuyển mới nhất giữa Kiev và Moscow đã hết hạn vào thứ Tư tuần này, và Ukraine quyết định không gia hạn trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn.

Phản ứng từ Ukraine và Nga

Bộ trưởng Năng lượng Ukraine, ông German Galushchenko, gọi đây là một “sự kiện mang tính lịch sử”, cho rằng nó sẽ làm suy yếu tài chính của Nga và gây tổn hại cho các nỗ lực quân sự của Moscow.

Ngược lại, Moscow lại coi quyết định này là “tự hủy hoại” của Kiev, cho rằng nó sẽ gây khó khăn cho các quốc gia châu Âu đang phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga.

Ý kiến chia rẽ ở châu Âu

Động thái này đã gây chia rẽ trong Liên minh châu Âu (EU). Trong khi Ba Lan coi đây là một bước tiến quan trọng hướng tới sự độc lập năng lượng của châu Âu, thì Slovakia lại mạnh mẽ chỉ trích.

Thủ tướng Slovakia, ông Robert Fico, cảnh báo rằng quyết định này sẽ gây thiệt hại cho EU nhiều hơn là cho Nga. “Việc dừng vận chuyển khí đốt qua Ukraine sẽ gây tác động nghiêm trọng đến tất cả thành viên trong EU, nhưng không ảnh hưởng đáng kể đến Nga”, ông Fico nói trong một video đăng trên Facebook. Ông Fico, người đã đưa Slovakia xích lại gần Moscow hơn kể từ khi trở lại nắm quyền vào năm 2023, cho rằng khu vực này sẽ chịu hậu quả lớn từ sự gián đoạn nguồn cung.

Trong khi đó, Ba Lan, một đồng minh trung thành của Ukraine và không còn phụ thuộc vào khí đốt Nga, lại có quan điểm khác. Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan, ông Radoslaw Sikorski, ca ngợi động thái này trên mạng xã hội X, gọi đây là “một chiến thắng mới sau khi NATO mở rộng đến Phần Lan và Thụy Điển.”

Hungary, mặt khác, được cho là ít bị ảnh hưởng, vì nước này chủ yếu nhận khí đốt Nga thông qua đường ống Biển Đen, vốn đi qua Thổ Nhĩ Kỳ và Balkan, tránh Ukraine.

Phản ứng từ EU

Ủy ban châu Âu đánh giá thấp tầm quan trọng của việc ngừng cung cấp, nhấn mạnh rằng các kế hoạch dự phòng đã được chuẩn bị hơn một năm qua. “Ủy ban đã làm việc trong hơn một năm để chuẩn bị cho kịch bản không có khí đốt Nga qua Ukraine”, một phát ngôn viên nói với AFP.

Khí đốt Nga chiếm dưới 10% tổng lượng nhập khẩu của EU vào năm 2023, giảm mạnh so với mức hơn 40% trước khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine năm 2022.

Tuy nhiên, một số thành viên EU ở Đông Âu vẫn phụ thuộc vào năng lượng Nga, và giá khí đốt châu Âu đã tăng lên trên 50 euro (51,78 USD) mỗi megawatt-giờ vào thứ Ba (ngày 31/12) khi người mua chuẩn bị cho sự gián đoạn nguồn cung.

Nga chuyển hướng

Kể từ khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, thỏa thuận vận chuyển khí đốt đã mang lại nguồn thu cho Moscow từ việc bán khí đốt và cho Kiev từ phí vận chuyển.

Ukraine nhiều lần chỉ trích các quốc gia vẫn mua dầu khí từ Nga. Doanh thu từ năng lượng vẫn là trụ cột kinh tế chính của Nga, và Moscow đã chuyển hướng phần lớn xuất khẩu sang châu Á để ứng phó với các lệnh trừng phạt từ phương Tây.

Nh.Thạch

AFP