Cả hai quả bom nguyên tử đều được những chiếc máy bay ném bom chiến lược B-29 thả từ độ cao khoảng 9,3km xuống hai thành phố Hiroshima và Nagashaki của Nhật Bản, gây nên thảm kịch kinh hoàng nhất trong lịch sử nhân loại.
Phi hành đoàn trên máy bay B-29 Enola Gay đã thả bom nguyên tử xuống Hiroshima, Nhật Bản vào năm 1945.
Ngày 6-8-1945, quả bom hạt nhân có sức công phá 15 kiloton, tương đương 15.000 tấn thuốc nổ TNT, thả từ oanh tạc cơ B-29 "Enola Gay" xuống thành phố Hiroshima đã ngay lập tức cướp đi sinh mạng của 140.000 người trong tổng số 360.000 dân sống ở đây.
Đến ngày 9-8-1945, một chiếc B-29 khác hướng tới thành phố Kokura, mang theo quả bom "Fat Man" có sức công phá tới 21 kiloton. Thời tiết xấu buộc tổ lái từ bỏ mục tiêu ban đầu, chuyển sang ném bom thành phố Nagasaki và khiến 70.000 người chết ngay sau vụ nổ.
Nhiều chuyên gia phân tích cho rằng thương vong tại Nagasaki có thể khủng khiếp hơn rất nhiều nếu thời tiết mây mù không khiến tổ lái B-29 thả bom chệch khỏi khu vực trung tâm đông dân của thành phố.
Tài liệu lưu trữ của Mỹ cho thấy thiệt hại về nhân mạng trong vụ ném bom Nagasaki đã khiến Tổng thống Harry Truman bị sốc, do đây chỉ là mục tiêu thứ yếu so với thành phố Kokura, nơi mà quả bom hạt nhân thứ hai đáng lẽ được ném xuống
Thông qua vụ ném bom hạt nhân xuống Hiroshima và Nagasaki, Mỹ muốn gửi thông điệp răn đe, cho thấy lợi thế vượt trội về mặt quân sự.
Sự kết hợp giữa máy bay ném bom B-29 (loại máy bay duy nhất có thể mang theo bom hạt nhân khi ấy) với các quả bom hạt nhân, đã khiến cho Mỹ nổi lên như cường quốc mạnh nhất những năm đầu sau Thế chiến thứ 2.
Với khả năng mang tới hơn 9 tấn bom, bay xa 9.000km, "pháo đài bay" B-29 được xem là máy bay ném bom mạnh nhất trong Thế chiến thứ 2 và những năm đầu của Chiến tranh lạnh.
Boeing B-29 Superfortress được coi là máy bay ném bom mạnh nhất, hiện đại nhất trong Chiến tranh thế giới thứ 2. Những phi đội máy bay ném bom này đã góp phần không nhỏ, giúp Mỹ đánh bại phát xít Nhật Bản.
Được đưa vào phục vụ từ tháng 5-1944, máy bay ném bom B-29 nhanh chóng thế chỗ B-17 để trở thành biểu tượng của Không lực Mỹ.
Chỉ trong giai đoạn từ 1943-1946, đã có tới 3.970 chiếc được chế tạo khẩn trương cho Không quân Mỹ sử dụng trong các chiến dịch không kích ở Thái Bình Dương.
Sau chiến tranh, quân đội một số nước đồng minh với Mỹ cũng được trang bị loại máy bay này.
Tên gọi "Superfortress" (Siêu pháo đài) được cải biến từ tên của tiền nhiệm nổi tiếng B-17 Flying Fortress (Pháo đài bay) trước đó.
B-29 là máy bay ném bom hiện đại nhất thời đó với buồng lái có điều áp, hệ thống điều khiển vũ khí tập trung và các ụ súng máy điều khiển từ xa.
Máy bay được thiết kế để ném bom ban ngày ở độ cao lớn nhưng thực tế được huy động nhiều hơn cho các nhiệm vụ ném bom cháy ban đêm ở tầm thấp.
B-29 là máy bay chủ lực thực thi chiến dịch ném bom tàn phá Nhật Bản trong những tháng cuối Chiến tranh thế giới thứ II.
Không như nhiều máy bay ném bom khác, B-29 tiếp tục phục vụ khá lâu sau khi chiến tranh chấm dứt.
Cuộc chiến tranh quy mô lớn cuối cùng mà B-29 xuất hiện là chiến tranh Triều Tiên. Trong cuộc chiến khốc liệt này, B-29 đã thực hiện 20.000 phi vụ, ném 200.000 tấn bom xuống các mục tiêu ở Triều Tiên.
Chỉ có 27 chiếc bị bắn hạ bởi các tiêm kích MiG-15 và pháo phòng không. Sau giai đoạn này, vai trò của B-29 dần nhường chỗ cho B-47, rồi B-52.
Khung máy bay tiếp tục được phát triển sau này thành chiếc B-50 Superfortress của Không quân Mỹ.
Để điều khiển "con quái vật" B-29 này cần phi hành đoàn lên tới 11 người (phi công chính, phi công phụ, kỹ sư máy, sĩ quan ném bom, hoa tiêu, điện báo viên, sĩ quan radar, xạ thủ súng máy...)
Khả năng mang tới hơn 9 tấn bom, hay ở phiên bản cải tiến có thể mang được 2 bom T-14 "Earthquake" với trọng lượng 10 tấn mỗi quả, biến B-29 thành máy bay có trọng tải bom lớn nhất thế giới khi đó.
B-29 Superfortress có chiều dài 30,2m, sải cánh 43,1m, chiều cao 8,5m. Trọng lượng không tải là 33,8 tấn, trọng tải cất cánh tối đa lên tới 60,5 tấn.
Máy bay sử dụng 4 động cơ Wright R-3350-23 bố trí hình tròn, turbo siêu tăng áp, công suất 2.200 mã lực (1.640 kW) mỗi động cơ.
Với công suất này, máy bay có thể bay với vận tốc 574km/h.
Khi bay hành trình, máy bay có thể duy trì ở vận tốc 350km/h, tầm bay tối đa lên tới 9.000km. Đây là con số khá ấn tượng cho tới tận ngày nay.
Để duy trì khả năng tự vệ trước các máy bay tiêm kích tấn công, B-29 được trang bị 12 súng máy hạng nặng được điều khiển từ xa, thậm chí ở đuôi được lắp một khẩu pháo cỡ nòng 20mm.
Với tất cả tính năng ấn tượng như thế, B-29 được coi là niềm tự hào của Không quân Mỹ. Thậm chí ngay cả Liên Xô cũng tìm cách sao chép loại máy bay nổi tiếng này.
Thế nhưng mỗi khi nhắc đến, chúng cũng gợi nhớ sự kiện đau thương của nhân loại khi chiếc máy bay được dùng để ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki giết chết hàng trăm ngàn người với di chứng còn kéo dài tới tận ngày nay.
Việt Hùng