Phát hiện chấn động: Vật thể bí ẩn ngoài vũ trụ phát tín hiệu đều đặn mỗi 44 phút, giới khoa học hoang mang

Vật thể nói trên, được đặt tên là ASKAP J1832-0911, được các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Nghiên cứu Thiên văn Vô tuyến Quốc tế (ICRAR) – phối hợp với nhiều nhóm khoa học quốc tế – ghi nhận là một dạng “hiện tượng vũ trụ mới”. Đáng chú ý, nhóm nghiên cứu cho biết họ chưa từng thấy vật thể nào có đặc điểm phát tín hiệu lặp lại đều đặn và bất thường như vậy.

“Hiện tại, vẫn chưa có lời giải thích rõ ràng cho nguyên nhân gây ra các tín hiệu này, hoặc lý do chúng lại ‘bật’ và ‘tắt’ theo chu kỳ dài như thế,” ICRAR cho biết trong thông cáo. Tiến sĩ Ziteng (Andy) Wang, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Curtin, thuộc trung tâm ICRAR, nhận định: “Vật thể này không giống bất cứ thứ gì chúng tôi từng quan sát trước đây."

Ảnh: ESO/M. Kornmesser/SWNS

Đây cũng là lần đầu tiên một vật thể dạng này – được gọi là tín hiệu thoáng qua chu kỳ dài (Long Period Transients – LPT) – được phát hiện có phát xạ tia X. Trước đây, hiện tượng này chỉ được phát hiện thông qua sóng vô tuyến, và các nhà thiên văn học hy vọng phát hiện mới này sẽ cung cấp manh mối về nguồn gốc của các tín hiệu vũ trụ bí ẩn tương tự.

ASKAP J1832-0911 được phát hiện bằng kính viễn vọng vô tuyến ASKAP tại Wajarri Country, Úc – do Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung Úc (CSIRO) sở hữu và vận hành. Tín hiệu vô tuyến này sau đó được đối chiếu với các xung tia X ghi nhận bởi Đài quan sát tia X Chandra của NASA, vốn đang quan sát cùng vùng trời tại thời điểm đó.

“Việc phát hiện ASKAP J1832-0911 phát ra cả tia X lẫn sóng vô tuyến giống như tìm kim đáy bể,” tiến sĩ Wang chia sẻ. “ASKAP có trường quan sát rộng, trong khi Chandra chỉ quan sát được một phần nhỏ. Vì vậy, thật may mắn khi hai kính thiên văn cùng hướng về một điểm trên bầu trời vào đúng thời điểm.”

Các tín hiệu LPT – phát sóng vô tuyến cách nhau vài phút hoặc vài giờ – chỉ mới được ghi nhận từ năm 2022. Tính đến nay, các nhà thiên văn học trên toàn thế giới đã phát hiện tổng cộng 10 LPT. Theo tiến sĩ Wang, ASKAP J1832-0911 có thể là một sao từ (magnetar – phần lõi của một ngôi sao đã chết có từ trường cực mạnh) hoặc một hệ sao đôi, trong đó có một sao lùn trắng từ tính cao đang ở giai đoạn cuối của chu kỳ sống.

“Tuy nhiên, ngay cả những giả thuyết này cũng chưa giải thích đầy đủ những gì chúng tôi đang chứng kiến. Phát hiện lần này có thể hé lộ một loại vật lý mới hoặc cung cấp dữ liệu cho những mô hình tiến hóa sao chưa từng biết đến,” ông nói thêm.

ICRAR nhấn mạnh việc phát hiện vật thể này qua cả tia X và sóng vô tuyến là bước tiến lớn, giúp giới nghiên cứu thu hẹp khả năng về bản chất của nó. “Tia X có năng lượng cao hơn nhiều so với sóng vô tuyến, nên bất kỳ mô hình hay giả thuyết nào cũng phải giải thích được cả hai loại phát xạ này – một chi tiết vô cùng giá trị để làm sáng tỏ bí ẩn vũ trụ này.”

Nghiên cứu với tiêu đề “Phát hiện phát xạ tia X từ sóng vô tuyến chu kỳ dài sáng” đã được đăng tải trên tạp chí khoa học Nature.

Bảo Ngọc (t/h)