Phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhiều học sinh giỏi cấp quốc gia
Những năm trở lại đây, chất lượng giáo dục mũi nhọn trên địa bàn tỉnh được nâng cao, thể hiện qua các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh và cấp quốc gia. Đây là sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên trong việc phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng các thế hệ học sinh. Phóng viên Báo Quảng Trị có cuộc trao đổi với Thạc sĩ NGUYỄN THẦN PHONG, hiện đang công tác tại Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn-người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tin học.
- Xin chào thầy giáo Nguyễn Thần Phong! Ðề nghị thầy giới thiệu đôi nét về bản thân và quá trình công tác?
- Năm 2007, sau khi tốt nghiệp cử nhân Sư phạm Tin học tại Trường Đại học Sư phạm Huế, tôi về công tác tại Trường THPT Cam Lộ. Qua năm công tác thứ hai, tôi tham gia đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tin học cho nhà trường và đoạt nhiều giải cao tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, trong đó có 2 học sinh đoạt giải nhất cấp tỉnh và 2 năm liên tiếp đoạt giải nhất toàn đoàn. Với thành tích đạt được, tôi được tín nhiệm điều về tham gia tổ bồi dưỡng học sinh giỏi tỉnh môn Tin học cho các kỳ thi cấp quốc gia.
Năm 2013, tôi lấy bằng cao học chuyên ngành Khoa học máy tính. Đến năm 2016, tôi được điều động về công tác tại Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, tham gia giảng dạy bộ môn Tin học và trực tiếp tham gia bồi dưỡng, đào tạo học sinh giỏi quốc gia môn Tin học. Quá trình công tác tại đây, tôi đã góp phần phát hiện, đào tạo bồi dưỡng nhiều thế hệ học sinh tham gia các kỳ thi Tin học quốc gia, quốc tế, các kỳ thi chuyên ngành về Tin học và đạt được nhiều thành tích đáng kể. Theo đó, có 1 giải Nhất quốc gia, 1 giải Nhì quốc gia, 2 giải Khuyến khích. Đặc biệt, có 1 học sinh đạt huy chương Bạc Châu Á-Thái Bình Dương, đây là giải thưởng cao nhất của tỉnh Quảng Trị từ trước đến nay trong các kỳ thi học sinh giỏi. Năm 2021, lần đầu tiên, 6 học sinh trong đội tuyển Tin học của tỉnh tham gia kỳ thi học sinh giỏi quốc gia đều có giải gồm 1 giải Nhì, 3 giải Ba và 1 giải Khuyến khích.
- Theo thầy, vì sao phải tổ chức các kỳ thi học sinh giỏi?
- Hiện nay có nhiều ý kiến trái chiều về việc tổ chức các kỳ thi học sinh giỏi các cấp. Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân tôi, việc tổ chức các kỳ thi học sinh giỏi các cấp là cần thiết. Bởi trong suốt quá trình học tập và rèn luyện, nhiều học sinh đã bộc lộ được năng khiếu của mình.
Đặc biệt, các kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức khá bài bản, chất lượng, khách quan đã tạo được sự tin tưởng của xã hội và các bậc phụ huynh. Vì vậy, việc tổ chức các kỳ thi học sinh giỏi nhằm động viên, khuyến khích người dạy và người học phát huy năng lực sáng tạo, dạy giỏi, học giỏi.
Qua đó, kịp thời phát hiện người học có năng khiếu về môn học để tạo nguồn bồi dưỡng nhân tài, đào tạo nhân lực chất lượng cao cho xã hội, phù hợp với xu thế tất yếu của thời đại.
Bên cạnh đó còn đánh giá chất lượng công tác quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục, năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của các cơ sở giáo dục, đặc biệt lĩnh vực chất lượng mũi nhọn, góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học. Đơn cử như tại Trường THPT Cam Lộ, từ năm 2009-2015 thực hiện chất lượng mũi nhọn là đào tạo học sinh giỏi các cấp để làm đòn bẩy nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện.
- Thầy đánh giá như thế nào về sự quan tâm của ngành Giáo dục Quảng Trị đối với các kỳ thi học sinh giỏi từ cấp cơ sở cho đến cấp quốc gia?
- Những năm qua, ngành Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị quan tâm đặc biệt, toàn diện đối với các kỳ thi học sinh giỏi từ cấp cơ sở đến cấp quốc gia. Theo đó, ngành Giáo dục đã tham mưu HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 05/2019/ NQ-HĐND ngày 20/7/2019 về “Phát triển Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và chính sách khen thưởng đối với học sinh đạt giải cao tại các kỳ thi trên địa bàn tỉnh Quảng Trị”.
Nghị quyết này đã tạo ra một bước đột phá trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi và khen thưởng học sinh giỏi và giáo viên. Bên cạnh đó, đã ban hành quy chế thi học sinh giỏi trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Hằng năm, ban hành các văn bản hướng dẫn tổ chức thi học sinh giỏi cụ thể, rõ ràng, công khai, minh bạch.
Quá trình tổ chức các kỳ thi luôn ứng dụng công nghệ thông tin trong các khâu như phần mềm khảo thí trong công tác đăng ký, tổ chức thi học sinh giỏi các cấp, phần mềm làm phách, đảm bảo khách quan, công bằng, nghiêm túc, bảo mật, đúng quy chế. Công tác tổ chức coi thi, chấm thi khoa học, đã tạo được các kỳ thi có chất lượng, đảm bảo khách quan, đúng quy chế, đánh giá đúng năng lực học sinh đã tạo được niềm tin trong xã hội.
- Theo thầy, chất lượng học sinh Quảng Trị so với các địa phương trong cả nước đang ở mức nào khi tham gia các kỳ học sinh giỏi quốc gia nói chung và bộ môn Tin học nói riêng?
- Thực tế qua các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia những năm qua cho thấy, chất lượng học sinh giỏi của Quảng Trị vẫn đang đứng ở mức tầm trung so với cả nước và các tỉnh lân cận như Huế, Hà Tĩnh, Nghệ An. Tuy nhiên, riêng bộ môn Tin học đã có bước tiến xa và có chỗ đứng trên bản đồ học sinh giỏi toàn quốc gia vì đã đạt được nhiều giải cao như giải Nhất, giải Nhì và giải khu vực.
Ngoài kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, học sinh Quảng Trị cũng tham gia các kỳ thi chuyên ngành do các trường đại học chuyên ngành trong cả nước tổ chức như kỳ thi Tin học do Trường Đại học Công nghệ, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức hằng năm; kỳ thi Olympic Tin học miền Trung-Tây Nguyên mở rộng do Đại học Công nghệ thông tin Việt-Hàn VKU tổ chức; kỳ thi ICPC của sinh viên, học sinh, thi theo đội. Các kỳ thi này, học sinh Quảng Trị khi đang là học sinh lớp 10, 11 vẫn tham gia với các đàn anh là sinh viên và cũng đã giành nhiều thứ hạng cao.
- Thầy có thể chia sẻ thêm về kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng giúp học sinh thi tốt tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia?
- Kinh nghiệm để đào tạo được những thế hệ học sinh giỏi môn Tin học đạt giải cao tại các kỳ thi cho thấy, khâu quan trọng nhất đó là phát hiện năng khiếu của học sinh. Việc này được thực hiện khi các học sinh đang ở bậc học THCS thông qua các kỳ thi học sinh giỏi ở bậc học này. Những học sinh này thường có năng khiếu và niềm đam mê đối với môn Tin học; có thể qua bài thi điểm chưa cao nhưng có ý tưởng, sáng tạo trong cách xử lý tình huống mà đề bài đưa ra.
Quá trình đào tạo, bồi dưỡng thầy và trò luôn làm việc liên tục thông qua bài giải, các buổi bồi dưỡng, học trực tuyến, hệ thống ôn tập và tương tác trên các nền tảng mạng xã hội. Đồng thời, động viên học sinh nghiên cứu thông qua các tài liệu là sách tham khảo, các trang web khoa học về máy tính có tính chuyên môn sâu.
Bên cạnh đó, động viên các bạn học sinh cũ từng tham dự các kỳ thi học sinh giỏi các cấp quay về hỗ trợ các em khóa sau về kiến thức cũng như kinh nghiệm học tập. Đặc biệt, sự đồng hành, động viên, khuyến khích của phụ huynh học sinh cũng góp phần không nhỏ trong việc học và bồi dưỡng học sinh giỏi hiện nay.
Hiện nay, có 10 em học sinh lớp 10 chuyên Tin tham gia kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 và có 1 em đoạt giải Nhất, 1 em đoạt giải Nhì, 1 em đoạt giải Ba và 1 em đoạt giải Khuyến khích, trong đó có 2 em được tuyển chọn vào đội tuyển tham gia kỳ học sinh giỏi quốc gia.
Xin cảm ơn thầy!
Lê Minh (thực hiện)