Phát hiện mới về các chợ ở Vũ Hán trước khi bùng dịch Covid-19

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Sự phạm Tây Trung Quốc và Đại học Oxford đã theo dõi hoạt động buôn bán động vật trong thành phố Vũ Hán - nơi lâu nay được coi là nguồn lây đầu tiên của đại dịch toàn cầu Covid-19.

Các nhà khoa học ước tính có tới 38 loài động vật đã được bày bán tại 17 khu chợ ở thành phố Vũ Hán trong khoảng thời gian từ tháng 5/2017 đến 11/2019. Tổng cộng 47.000 động vật sống đã được bày bán trong thời gian này.

Chúng bao gồm các loài động vật có vú như cầy hương, chồn và gấu mèo - những loài dễ nhiễm virus corona - cùng với sóc, lửng, cáo, nhím, các loài chim và bò sát.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không tìm ra bất kỳ bằng chứng nào cho thấy dơi hoặc tê tê - bị coi là hai nguồn lây truyền Covid-19 - được bày bán trên thị trường.

Những con vật này bị bày bán trong điều kiện vệ sinh kém tại các khu chợ, làm tăng nguy cơ về sức khỏe.

Một số ca nhiễm Covid-19 ban đầu có liên quan đến Chợ hải sản Hoa Nam. Ảnh: Simon Song.

Bác sĩ thú y David Hayman - thành viên nhóm WHO đến thực địa tại Vũ Hán đầu năm 2021 - cho biết nghiên cứu trên xác nhận rằng động vật có vú hoang dã còn sống được bày bán ở Vũ Hán - điều mà nhóm nghiên cứu của WHO đã nghi ngờ song chưa thể xác minh.

Nghiên cứu cũng cung cấp bằng chứng rõ ràng rằng một số loài dễ lây nhiễm virus SARS-CoV-2 đã "liên tục được cung cấp ra thị trường", ông Hayman cho biết. Dữ liệu hỗ trợ điều tra những vật chủ trung gian lây nhiễm và những khu vực cho thấy có chủng virus này tồn tại trong tự nhiên.

Nhiều trong số những ca mắc Covid-19 sớm nhất có liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán - ban đầu được xác định là nơi virus SARS-CoV-2 lần đầu tiên truyền sang người. Tuy nhiên, chưa tìm thấy mối liên hệ nào giữa động vật sống bán trên thị trường và virus.

Chợ Hoa Nam đóng cửa vào tháng 1/2020. Ảnh: Simon Song.

Theo thông tin từ giới chức trách Trung Quốc, chỉ có động vật hoang dã đông lạnh được tìm thấy tại chợ Hoa Nam và đã được kiểm tra sau khi đóng cửa vào ngày 1/1/2020. Trước đó, vào cuối tháng 12/2019, chỉ có những loài ít có khả năng nhiễm virus như rắn, cá sấu và kỳ nhông được bán trực tiếp trên thị trường.

Daniel Lucey, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Đại học Georgetown, cho biết thông tin quan trọng cần biết là những loài động vật còn sống dễ lây nhiễm virus có được bán ở các chợ Vũ Hán ngay trước khi Covid-19 xuất hiện hay không.

Zhou Zhao-min, thuộc nhóm nghiên cứu, hy vọng những dữ liệu mới công bố có thể hữu ích trong việc truy tìm nguồn gốc của Sars-CoV-2.

"Ví dụ, chồn được bày bán ở các chợ, trong khi Sars-CoV-2 đã được ghi nhận ở các trang trại nuôi chồn tại châu Âu và Bắc Mỹ", nhà nghiên cứu Zhou nói.

Hiện vẫn chưa rõ nguồn gốc của virus gây ra đại dịch Covid-19. Các nhà khoa học cũng như chính phủ kêu gọi điều tra thêm về việc virus đến từ nguồn tự nhiên hay do rò rỉ trong phòng thí nghiệm - một giả thuyết mà Trung Quốc nhiều lần phủ nhận.

Việt Linh Nguyễn