Phát hiện quần thể mộ cổ dưới lòng đất có niên đại hơn 1.500 năm tại Syria
Giám đốc Cục di tích cổ tỉnh Idlib cho biết dựa vào biểu tượng thánh giá, các mảnh gốm và thủy tinh được tìm thấy, quần thể mộ được xác định có niên đại từ thời Byzantine.

Chuyên gia đang ghi chép tại một khu phức hợp lăng mộ ngầm Byzantine, được cho là có niên đại hơn 1.500 năm. (Ảnh: AP)
Trong quá trình đào móng để tái thiết một ngôi nhà từng bị phá hủy trong xung đột tại Syria, một nhà thầu đã bất ngờ phát hiện tàn tích của quần thể mộ cổ dưới lòng đất, được cho là có niên đại hơn 1.500 năm.
Địa điểm khai quật tại thị trấn Maarat al-Numan thuộc tỉnh Idlib, khu vực có vị trí chiến lược quan trọng nằm giữa 2 thành phố lớn Aleppo và Damascus.
Ngay khi phát hiện những khe đá lộ ra từ mặt đất cho thấy dấu hiệu của các ngôi mộ cổ, người dân đã lập tức báo cho Cục Di tích cổ của tỉnh Idlib. Cơ quan này sau đó đã cử ngay nhóm chuyên gia đến kiểm tra và bảo vệ hiện trường.
Phía trên khu vực khảo cổ là khu dân cư với dãy nhà bằng bêtông xám, phần lớn đã bị hư hại trong xung đột. Bên cạnh một ngôi nhà, một hố sâu dẫn xuống 2 khoang mộ, mỗi khoang chứa 6 ngôi mộ đá. Trên đỉnh một cột đá có khắc hình cây thánh giá.
Ông Hassan al-Ismail - Giám đốc Cục di tích cổ tỉnh Idlib, cho biết dựa vào biểu tượng thánh giá, các mảnh gốm và thủy tinh được tìm thấy, quần thể mộ được xác định có niên đại từ thời Byzantine. Đế chế Byzantine hình thành từ thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên, tiếp nối Đế chế La Mã với thủ đô đặt tại Constantinople, ngày nay là Istanbul và lấy Thiên Chúa giáo là quốc giáo.
Ông Hassan al-Ismail nhấn mạnh phát hiện này là phần bổ sung quan trọng cho kho tàng cổ học phong phú tại địa phương.
Tỉnh Idlib hiện đóng góp 1/3 số lượng di tích khảo cổ của toàn Syria, với hơn 800 địa điểm khảo cổ cùng một thành phố cổ. Tuy nhiên, Idlib cũng là một điểm nóng trong cuộc xung đột tàn khốc kéo dài hơn 1 thập kỷ qua tại Syria, quốc gia hiện đang trong quá trình tái thiết sau xung đột.
Trải dài khắp các vùng đồi núi đá và đồng bằng Tây Bắc Syria là những khu định cư thời Byzantine bị bỏ hoang, được gọi là các thành phố chết với tàn tích đá vôi bao gồm nhà cổ, nhà thờ kiểu basilica, lăng mộ và các con đường có cột đá hai bên.
Ông Ghiath Sheikh Diab, một cư dân của Maarat al-Numan và là người chứng kiến khoảnh khắc quần thể mộ được phát hiện, cho biết trong quá khứ, một số chủ đất từng che giấu các phát hiện khảo cổ trên phần đất của mình vì lo ngại chính quyền sẽ thu hồi để bảo tồn.
Ông hy vọng chính quyền hiện nay sẽ có chính sách đền bù thỏa đáng cho người dân khi phát hiện di tích trên đất của họ, đồng thời hỗ trợ những người di dời khi họ quay trở về.
Trong suốt thời gian xung đột, nhiều di tích cổ tại Syria đã bị tàn phá nặng nề, không chỉ bởi bom đạn mà còn bởi nạn cướp bóc và khai quật trái phép. Một số người dân địa phương nhìn thấy hy vọng phục hồi kinh tế từ những tàn tích còn sót lại. Ông Abed Jaafar, một cư dân địa phương, là một trong những người như thế.
Ông chia sẻ trước đây có rất nhiều du khách quốc tế đến Maarat chỉ để chiêm ngưỡng những di tích cổ này. Nếu có thể bảo tồn và khôi phục các di tích như trước kia, ngành du lịch và nền kinh tế địa phương chắc chắn sẽ hồi phục./.