Phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua thanh tra, kiểm toán tiếp tục được đẩy mạnh
Năm 2025, việc thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng đạt kết quả tích cực. Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tiếp tục được đẩy mạnh - Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội đánh giá.
Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 49, sáng 5/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án năm 2025; các báo cáo công tác năm 2025 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; các báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Minh Khương tham dự Phiên họp.
Phát hiện, xử lý nhiều vụ án tham nhũng lớn, gây hậu quả nghiêm trọng
Liên quan đến kết quả công tác phòng, chống tham nhũng, báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) nêu rõ, trong năm 2025, mặc dù phải đồng thời thực hiện chủ trương mang tính cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và nhiều nhiệm vụ chính trị quan trọng khác nhưng công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (PCTNLPTC) vẫn được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và đẩy mạnh thực hiện trên các lĩnh vực.
Theo đó, công tác hoàn thiện thể chế và thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng đạt kết quả tích cực; đã tập trung rà soát, xử lý các công trình, dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, gây thất thoát, lãng phí lớn.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Minh Khương tham dự Phiên họp. Ảnh: VPQH
Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tiếp tục được đẩy mạnh. Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng cơ bản được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật; tiếp tục phát hiện, xử lý nhiều vụ án tham nhũng lớn, gây hậu quả nghiêm trọng; làm rõ sai phạm, xử lý nhiều cán bộ, công chức, trong đó có cả lãnh đạo thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Công tác thu hồi tài sản tham nhũng trong giai đoạn điều tra đạt kết quả rất tích cực.
Số tài sản tham nhũng thu hồi ở giai đoạn điều tra tăng rất cao (tăng 181,01%). Tội phạm liên quan đến lãng phí trong đầu tư, xây dựng gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngân sách nhà nước được phát hiện, xử lý nhiều hơn.
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra chỉ rõ, một số chủ trương của Đảng về PCTNLPTC còn chậm được thể chế hóa. Chất lượng một số văn bản pháp luật còn hạn chế. Hiệu quả công tác tuyên truyền chưa cao. Tình trạng vi phạm về thực hiện công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình; định mức, tiêu chuẩn, chế độ; quy tắc ứng xử; kiểm soát tài sản, thu nhập vẫn chưa có nhiều chuyển biến tích cực.
Chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến chưa cao; vẫn còn tình trạng chưa quan tâm đúng mức tới cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Việc vận hành Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã tại một số địa phương bước đầu còn gặp vướng mắc.
Việc chậm ban hành, chậm thực hiện kết luận thanh tra chưa được xử lý triệt để. Công tác tự kiểm tra phát hiện tham nhũng trong nội bộ chưa có chuyển biến tích cực. Chất lượng, tiến độ giải quyết một số vụ việc, vụ án tham nhũng chưa đạt yêu cầu. Giá trị tài sản tham nhũng phải thu hồi vẫn tồn đọng lớn. Tình trạng tham nhũng ngay trong các cơ quan có nhiệm vụ PCTN; nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công chưa được khắc phục.
Chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa
Thường trực UBPLTP cũng tán thành với đánh giá của Chính phủ về tình hình tham nhũng năm 2025 còn diễn biến phức tạp trên một số lĩnh vực.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH
“Thực trạng này cho thấy việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn chưa phát huy hiệu quả, có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của một số tập thể, cá nhân, người đứng đầu. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực chưa được quan tâm đúng mức. Việc khắc phục tình trạng cán bộ, công chức né tránh trách nhiệm, sợ sai không dám làm còn chậm. Nhiều tồn tại, hạn chế là thực trạng kéo dài nhiều năm nhưng đến nay chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả” - Chủ nhiệm UBPLTP Hoàng Thanh Tùng nêu.
Đề nghị Chính phủ phân tích rõ “nguy cơ” của TNLPTC đối với sự tồn vong của chế độ đến nay đã được đẩy lùi đến đâu để dự báo đúng tình hình; đồng thời, tổng kết, đánh giá đầy đủ các hạn chế, nguyên nhân, nhận diện rõ các khó khăn, thách thức mới trong công tác PCTNLPTC để đề ra giải pháp đột phá, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.
Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp
Về phương hướng, nhiệm vụ PCTNLPTC trong thời gian tới, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung một số phương hướng, nhiệm vụ. Trong đó, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về PCTNLPTC theo chủ trương của Đảng và yêu cầu của Ban Chỉ đạo.
Đặc biệt, cần thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các biện pháp phòng, chống tham nhũng; chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa.
Cùng với việc tập trung thanh tra, kiểm tra các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng và nâng cao chất lượng điều tra, xử lý các vụ án TNLPTC lớn, cần quan tâm triển khai các biện pháp giải quyết tình trạng nhũng nhiễu, “tham nhũng vặt”, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Đồng thời, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ và thực hiện các giải pháp chấn chỉnh, xử lý tình trạng cán bộ né tránh, đùn đẩy, sợ sai không dám làm.
