Phát huy mô hình quản trị mới trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp

Sinh viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội.

Thống nhất, đồng bộ trong chỉ đạo, giảm thiểu chồng chéo

Theo TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến, đặc trưng của mô hình Hội đồng trường là sự phân chia mới về thẩm quyền. Theo đó, Hội đồng trường là cơ quan quyền lực cao nhất, đại diện cho toàn thể đội ngũ nhà giáo, nghiên cứu viên, nhân viên, học sinh, sinh viên nhà trường, quyết định những vấn đề lớn của nhà trường và giám sát việc thực thi của Ban Giám hiệu.

Hiệu trưởng là người đứng đầu ban giám hiệu, chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện các quyết định của hội đồng trường và điều hành các hoạt động hàng ngày của nhà trường.

Hội đồng trường từ lâu được xem là cơ quan tham mưu, giám sát quan trọng trong hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Hội đồng trường góp phần làm cân bằng quyền lực trong nhà trường, đại diện cho các bên liên quan nhằm đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong quản trị. Theo một nghĩa nào đó, Hội đồng trường chính là cơ chế mới để kiểm soát hoạt động của nhà trường khi nhà nước từ bỏ vai trò kiểm soát để giao quyền tự chủ cho nhà trường.

TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến cho rằng, với chủ trương của Nghị quyết số 71-NQ/TW, việc không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập, tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của tổ chức đảng, thực hiện Bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục, chúng ta đang chuyển sang mô hình quản trị mới theo hướng tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong quản trị, quản lý.

Khi đó, tổ chức đảng của cơ sở giáo dục nghề nghiệp vừa có vai trò lãnh đạo, vừa có vai trò quản trị. Về phương diện lãnh đạo, tổ chức đảng giữ vai trò trung tâm trong định hướng chiến lược, đảm bảo rằng mọi hoạt động của cơ sở giáo dục nghề nghiệp đều gắn chặt với nhiệm vụ chính trị, mục tiêu phát triển giáo dục nghề nghiệp của Đảng và Nhà nước.

Về phương diện quản trị, tổ chức đảng tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện quyền tự chủ của cơ sở giáo dục nghề nghiệp; đồng thời bảo đảm việc xây dựng và thực hiện các chính sách, quy chế về trách nhiệm giải trình được công khai, minh bạch, nghiêm túc.

Như vậy, mô hình quản trị mới tạo sự thống nhất, đồng bộ trong chỉ đạo và điều hành, giảm thiểu tình trạng chồng chéo hoặc đùn đẩy trách nhiệm, tạo điều kiện để cơ sở giáo dục nghề nghiệp thích ứng và đáp ứng kịp thời những thay đổi của thị trường lao động và nhu cầu của người học.

TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến.

Cần phải xây dựng cơ chế, hệ thống kiểm soát, cân bằng quyền lực

Tuy nhiên, TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến cũng lưu ý, quy định mới cũng tiềm ẩn rủi ro về việc tập trung quyền lực, gây áp lực công việc lên một cá nhân, có thể ảnh hưởng đến tính dân chủ trong hoạt động quản trị.

Bên cạnh đó là thách thức không nhỏ về phẩm chất, năng lực khi người đứng đầu cơ sở giáo dục nghề nghiệp vừa là lãnh đạo chính trị, vừa là nhà quản trị chuyên nghiệp, phải được đào tạo bài bản về quản lý giáo dục hiện đại và trách nhiệm giải trình.

Để thực sự phát huy hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả của mô hình quản trị mới, TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến cho rằng, cần phải xây dựng các cơ chế cân bằng quyền lực, tránh hiện tượng lạm quyền và chủ quan trong quản trị, quản lý.

Sự mất cân bằng giữa quyền tự chủ và trách nhiệm giải trình rất dễ dẫn đến hệ quả tiêu cực, như thiếu minh bạch, giảm uy tín của cơ sở giáo dục nghề nghiệp, ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và niềm tin của các bên liên quan.

Mô hình này cũng đòi hỏi luật pháp và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan phải có sự điều chỉnh, cụ thể hóa vai trò, thẩm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu trong cả lĩnh vực chính trị và quản trị để bảo đảm quyền tự chủ của cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đồng thời xây dựng hệ thống kiểm soát quyền lực vững chắc.

Hiếu Nguyễn