Phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong xây dựng 'thế trận lòng dân' nơi biên cương

Tỉnh Thanh Hóa tổ chức nhiều lớp tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín. Ảnh: Lê Na

Điểm tựa bền vững trong giữ gìn an ninh vùng biên

Trong nhiều năm qua, Thanh Hóa là một trong những địa phương có mạng lưới đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín hoạt động hiệu quả và bền bỉ. Hơn 1.500 già làng, trưởng bản, người có uy tín đang ngày đêm tham gia tuyên truyền pháp luật, hòa giải mâu thuẫn, vận động nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn phong tục tốt đẹp và tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Họ chính là “cánh tay nối dài” của cấp ủy, chính quyền; đồng thời là “nhịp cầu” gắn kết các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước với đời sống đồng bào.

Những tấm gương như ông Lang Văn Huyến và ông Lang Văn Sung, thương binh 1/4, cùng trú tại thôn Khẹo, xã biên giới Bát Mọt, là minh chứng sống động cho vai trò ấy. Gần như cả cuộc đời của 2 ông gắn với cột mốc và đường biên, ông Huyến, ông Sung không chỉ miệt mài vận động bà con chấp hành nghiêm pháp luật, mà còn tích cực phối hợp với lực lượng chức năng trong bảo vệ chủ quyền, phát hiện và tố giác tội phạm. Trong mỗi cuộc họp thôn, 2 ông luôn kể cho bà con nghe những câu chuyện về biên giới, về trách nhiệm công dân, về hiểm họa của tội phạm ma túy hay buôn lậu... bằng tiếng Thái mộc mạc mà gần gũi, dễ hiểu hơn bất kỳ trang tài liệu nào. Hay như ông Phạm Hồng Sơn, bản Khằm, xã Hồi Xuân, người không chỉ đi đầu trong phát triển kinh tế gia đình, mà còn là “đầu tàu” trong vận động cộng đồng. Ông tích cực tuyên truyền bà con làm đường, giữ gìn an ninh trật tự, chấp hành pháp luật và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống. Những việc làm giản dị nhưng thiết thực ấy đã nâng cao ý thức pháp luật cho người dân một cách tự nhiên và bền vững.

Chính nhờ những đóng góp âm thầm ấy mà pháp luật đã thực sự “đi vào đời sống”, len lỏi đến từng nóc nhà, từng thôn bản xa xôi. Đó là nền tảng quan trọng để củng cố trật tự xã hội, phát huy tinh thần “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, xây dựng cuộc sống bình yên nơi miền biên viễn của xứ Thanh.

Bồi dưỡng, nâng cao năng lực tuyên truyền pháp luật

Trong những năm qua, nhận thức rõ vai trò đặc biệt quan trọng của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín trong việc củng cố khối đại đoàn kết và giữ vững an ninh trật tự ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai đồng bộ các hoạt động bồi dưỡng, trang bị kiến thức pháp luật, quốc phòng - an ninh và kỹ năng vận động quần chúng cho lực lượng này.

Ông Cầm Bá Tường, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Thanh Hóa cho biết, việc nâng cao năng lực tuyên truyền cho đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín không chỉ phục vụ mục tiêu phổ biến pháp luật một cách hiệu quả, mà quan trọng hơn là xây dựng đội ngũ cầu nối vững chắc giữa Đảng, chính quyền và nhân dân ở từng thôn bản. Các hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật được tổ chức tại 86 thôn đặc biệt khó khăn thuộc 21 xã vùng cao, biên giới đã thu hút 558 đại biểu tham dự, bao gồm trưởng bản, bí thư chi bộ, đoàn thể và người có uy tín trong cộng đồng. Nội dung tuyên truyền được thiết kế theo hướng thực tế, đa dạng và cập nhật, tập trung vào kỹ năng vận động, phương pháp tuyên truyền miệng, giới thiệu những văn bản luật mới liên quan đến đời sống người dân; đồng thời cung cấp thông tin thời sự về các vấn đề an ninh - quốc phòng, tôn giáo, chủ quyền biên giới, tình hình an ninh trật tự ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, cùng những điểm mới trong phân cấp, phân quyền theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cách truyền đạt cũng được đổi mới mạnh mẽ khi lồng ghép chiếu phóng sự, kể chuyện pháp luật, thảo luận nhóm và đối thoại trực tiếp để giải đáp thắc mắc. Việc lựa chọn cách tiếp cận phù hợp với phong tục, ngôn ngữ và đặc điểm văn hóa từng vùng, từng dân tộc giúp thông tin pháp luật “thấm” vào cộng đồng một cách tự nhiên, dễ hiểu và bền vững.

Với sự chung tay góp sức của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín, bản làng ở vùng biên xứ Thanh ngày càng đổi mới. Ảnh: Phương Thùy

Thông qua những buổi tập huấn, đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín không chỉ nắm vững quy định pháp luật, mà còn hiểu rõ hơn về âm mưu, thủ đoạn của các loại tội phạm lợi dụng địa bàn miền núi để hoạt động, từ đó nâng cao cảnh giác, kịp thời phối hợp với chính quyền và các lực lượng chức năng trong xử lý tình huống. Khi đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín được trang bị đầy đủ kiến thức và phương pháp, họ trở thành lực lượng tuyên truyền hiệu quả nhất, là “tai mắt” và “cánh tay nối dài” của hệ thống chính trị cơ sở. Cũng nhờ họ, tinh thần thượng tôn pháp luật, ý thức gìn giữ đường biên mốc giới, phòng chống tội phạm ma túy, xuất nhập cảnh trái phép... được lan tỏa sâu rộng tới từng hộ dân. Đây chính là nền tảng tạo nên “sức đề kháng xã hội” mạnh mẽ, hạn chế nguy cơ phát sinh điểm nóng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Việc nâng cao kiến thức pháp luật cho người có uy tín vì thế không chỉ đơn thuần là hoạt động tuyên truyền, mà còn là giải pháp chiến lược nhằm xây dựng "thế trận lòng dân" vững chắc, tạo môi trường ổn định để phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ biên cương Tổ quốc.

Nền tảng vững chắc cho an ninh biên giới

Việc tăng cường tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín không chỉ tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức cộng đồng, mà còn góp phần quan trọng vào việc củng cố niềm tin của đồng bào dân tộc thiểu số đối với Đảng và Nhà nước. Khi những quy định pháp luật, chủ trương, chính sách mới được truyền tải một cách dễ hiểu và gần gũi, người dân vùng cao Thanh Hóa từng bước chủ động hơn trong việc tham gia quản lý xã hội, giữ gìn an ninh trật tự và phát triển kinh tế gia đình. Đây chính là cơ sở để hình thành nền tảng nhận thức vững chắc, giúp bà con không bị lôi kéo, kích động bởi các luận điệu xuyên tạc; đồng thời nhận diện đúng bản chất các hoạt động tuyên truyền đạo trái phép, các thủ đoạn dụ dỗ xuất cảnh lao động trái phép, hay tham gia đường dây ma túy qua biên giới. Khi ý thức pháp luật được nâng cao, mỗi người dân trở thành một “cột mốc sống”, một nhân tố tích cực bảo vệ sự ổn định của bản làng, góp phần xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc ngay từ cơ sở.

Song song với đó, hoạt động tuyên truyền pháp luật còn mở ra cơ hội để huy động đông đảo các nguồn lực xã hội tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Chính quyền các cấp, lực lượng chức năng và các tổ chức chính trị - xã hội có điều kiện trao đổi trực tiếp với người có uy tín, lắng nghe những khó khăn, vướng mắc, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp hơn với điều kiện thực tế từng địa bàn. Những buổi tập huấn, hội nghị không chỉ cung cấp kiến thức, mà còn trở thành diễn đàn để chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình hiệu quả như thôn bản tự quản, cụm dân cư an toàn, tổ hòa giải cộng đồng. Khi sự đồng thuận được nâng cao và nhu cầu pháp lý của người dân được đáp ứng, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo sẽ có điều kiện triển khai thuận lợi hơn. Đây chính là mắt xích quan trọng giúp liên kết chặt chẽ mục tiêu ổn định chính trị với phát triển kinh tế, tạo bước chuyển mạnh mẽ cho các xã vùng cao, biên giới của tỉnh Thanh Hóa trên hành trình phát triển bền vững. Việc phổ biến, giáo dục pháp luật vì thế không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành dân tộc hay chính quyền địa phương, mà là chiến lược mang tính lâu dài nhằm xây dựng vùng biên vững mạnh về kinh tế, ổn định về chính trị và đoàn kết về xã hội.

Phương Thùy