Phát huy vai trò của hội khuyến học trong xây dựng mô hình 'Dòng họ học tập'
Mỗi gia đình, dòng họ được xem là một mô hình khuyến học, khuyến tài (KH, KT) góp phần xây dựng xã hội học tập (XHHT), học tập suốt đời... Vì lẽ đó, trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, các cấp hội khuyến học (HKH) trên địa bàn huyện Thiệu Hóa luôn đẩy mạnh phong trào xây dựng XHHT gắn với công tác xây dựng 'Dòng họ học tập (DHHT)'.

Đại diện lãnh đạo huyện Thiệu Hóa trao thưởng cho học sinh trên địa bàn huyện đạt thành tích xuất sắc trong học tập và rèn huyện.
Theo Chủ tịch HKH huyện Thiệu Hóa, Nguyễn Bá Huệ, khuyến học dòng họ đã khơi dậy được truyền thống hiếu học và khoa bảng. Khi dòng họ có phong trào KH, KT thì việc phát động phong trào học tập suốt đời, xây dựng XHHT sẽ có nhiều thuận lợi. Và khi phong trào khuyến học dòng họ phát triển mạnh, có nhiều dòng họ đạt DHHT thì sẽ có nhiều cộng đồng khuyến học, cộng đồng học tập. Tuy nhiên, để xây dựng thành công DHHT, ngoài sự nỗ lực của mỗi dòng họ không thể không nhắc đến vai trò của HKH xã, phường, thị trấn. Trong đó công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về quán triệt, thực hiện có hiệu quả chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác KH, KT, xây dựng các mô hình học tập của HKH cấp xã đóng vai trò nòng cốt.
Minh chứng cho thấy, tại xã Thiệu Ngọc, từ sự tham mưu của HKH xã, UBND xã đã tổ chức thành công hội nghị gặp mặt 38 trưởng họ, hội đồng gia tộc dòng họ trong toàn xã. Tại hội nghị này, các trưởng họ, hội đồng gia tộc dòng họ đã đóng góp nhiều ý kiến hay về việc giáo dục con cháu, thi đua gắn kết giữa gia đình trong dòng họ giúp đỡ lẫn nhau để không ai bị bỏ lại phía sau; khen thưởng, động viên các cháu có thành tích trong học tập. Hội nghị cũng kêu gọi thi đua giữa các dòng họ, chi họ, trong đó có việc xây dựng quỹ KH, KT. Từ đó, các dòng họ, chi họ trên địa bàn xã đã hưởng ứng tích cực, thực hiện có hiệu quả phong trào KH, KT tại dòng họ. Phong trào học tập của con em các dòng họ ngày một lan tỏa với nhiều tấm gương tiêu biểu. Việc xây dựng quỹ khuyến học tại các dòng họ trên địa bàn xã cũng có sự chuyển biến rõ nét. Điển hình như, quỹ khuyến học dòng họ Ngô đạt 750 triệu đồng. Nhiều dòng họ có chân quỹ từ 100 đến 200 triệu đồng trở lên, như: Dòng họ Nguyễn Duy, Nguyễn Phúc, Nguyễn Văn, Lê Xuân...
Học tập kinh nghiệm của xã Thiệu Ngọc, nhiều HKH xã, thị trấn trong huyện cũng đã làm tốt công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tổ chức triển khai sâu rộng các quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng như các văn bản chỉ đạo về KH, KT, xây dựng XHHT của các cấp, trong đó có xây dựng DHHT như HKH các xã: Thiệu Viên, Thiệu Phúc, Thiệu Nguyên, thị trấn Thiệu Hóa... Ngoài công tác tham mưu, nhiều năm qua, HKH các xã, thị trấn trong huyện Thiệu Hóa còn làm tốt vai trò là cầu nối, liên kết, phối hợp giữa các đơn vị, các lực lượng tại địa phương để cùng tham gia công tác khuyến học nói chung, phong trào xây dựng XHHT, xây dựng các mô hình học tập nói riêng, nhất là mô hình DHHT.
Đặc biệt, để xây dựng thành công DHHT, HKH cấp xã trên địa bàn huyện đã tập trung làm tốt công tác tập huấn, hướng dẫn người đứng đầu các dòng họ, chi họ nội dung, giải pháp chủ yếu xây dựng DHHT; đồng thời tập trung phát huy vai trò của người đứng đầu HKH xã, thị trấn trong xây dựng DHHT. “Khi người đứng đầu HKH cấp xã hiểu về dòng họ, đặc trưng và vai trò của dòng họ thì sẽ xây dựng được nội dung, kế hoạch, đề ra được giải pháp sát đúng, tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào xây dựng DHHT tại địa phương” - Chủ tịch HKH huyện Thiệu Hóa, Nguyễn Bá Huệ cho biết thêm.
Thực tế hiện nay cho thấy, hoạt động KH, KT, xây dựng DHHT ở các dòng họ trên địa bàn huyện Thiệu Hóa đang là hoạt động nổi bật nhất so với các mô hình học tập khác. Dòng họ nào cũng có ban khuyến học; hoạt động ổn định, tích cực. Hầu hết các ban khuyến học dòng họ đều xây dựng được quy chế hoạt động và phân rõ trách nhiệm của các thành viên trong việc tham gia công tác KH, KT của dòng họ. Các dòng họ hoạt động tích cực, có hiệu quả đã góp phần quan trọng đưa phong trào KH, KT, xây dựng XHHT của địa phương ngày càng phát triển. Chính vì vậy, chủ trương của HKH huyện Thiệu Hóa trong thời gian tới là tiếp tục phát huy vai trò của HKH cấp xã trong xây dựng DHHT. Đặc biệt, khi Quyết định 387/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị giai đoạn 2021-2030” được ban hành với những tiêu chí rất cụ thể, đặt ra yêu cầu cao hơn so với giai đoạn trước đây, thì vai trò nòng cốt của HKH cấp xã trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện càng được quan tâm chú trọng.