Phát huy vai trò của người cao tuổi trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo động lực góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với nhân dân tham dự lễ Giỗ Tổ Hùng Vương _Ảnh: TTXVN

Quan tâm, thực hiện tốt chính sách đối với người cao tuổi, phát huy vai trò của người cao tuổi trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc chính là góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đại đoàn kết toàn dân tộc là di sản vô giá, truyền thống cực kỳ quý báu của dân tộc Việt Nam được hun đúc qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Tinh thần yêu nước, trọng nghĩa, tính khoan dung, đoàn kết, đùm bọc yêu thương nhau đã thấm sâu vào tư tưởng, tình cảm, tâm hồn mỗi người dân, trở thành lẽ sống, chất kết dính gắn bó các thành viên trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Tư tưởng đại đoàn kết toàn dân tộc giữ vị trí đặc biệt quan trọng, nhất quán và xuyên suốt trong đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ta. Đảng ta luôn xác định “đại đoàn kết toàn dân tộc” là đường lối chiến lược, là cội nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam, có ý nghĩa quyết định mọi thắng lợi của cách mạng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm và luôn đề cao vai trò, sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, đại đoàn kết toàn dân tộc là một nội dung cốt lõi, làm nên dấu ấn quan trọng của Người trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thành công. Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” đã trở thành phương châm hành động của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, và thực sự, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc được phát huy cao nhất để dân tộc ta đi đến thắng lợi trong các thời kỳ lịch sử.

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định vị trí, vai trò của người cao tuổi đối với sự nghiệp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Từ rất sớm, Người đã nhận thấy vị trí, vai trò, tiềm năng, sức mạnh cùng những giá trị cả về vật chất và tinh thần của người cao tuổi đối với sự nghiệp cách mạng, trong thời chiến cũng như trong thời bình. Năm 1941, Chủ tịch Hồ Chí Minh triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng, diễn ra từ ngày 10 đến ngày 19-5, tại Khuổi Nậm, Pắc Bó, Cao Bằng. Theo đề nghị của Người, Hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh) để đoàn kết rộng rãi toàn dân tộc đấu tranh cho độc lập, tự do. Một trong những lực lượng đầu tiên Người nghĩ tới là các phụ lão, trong vai trò đầu tàu, dẫn dắt con cháu trong sự nghiệp cứu nước, xây dựng đất nước hưng thịnh. Người luôn coi người cao tuổi là lực lượng quan trọng góp phần tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong “Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão” (tháng 6-1941), Người viết: “Dẫu rằng tóc đã bạc, mắt đã hoa, tay run, chân mỏi; nhưng một lời nói của phụ lão có ảnh hưởng đến hưng bang, một hành động của phụ lão có ảnh hưởng đến việc giết giặc... Đối với gia đình, đối với Tổ quốc, phụ lão có trọng trách là bậc tôn trưởng. Đối với làng xóm, đối với bà con, phụ lão có sự tín nhiệm lớn lao. Phụ lão hô, nhân dân hưởng ứng. Phụ lão làm, nhân dân làm theo. Hô điều nên hô, làm việc nên làm. Người có của xuất của, người có sức dốc sức, góp gió thành bão, tụ hơi thành mây, đồng bào cả nước ta đang ngẩng cao đầu mà trông chờ các bậc phụ lão”(1).

Để khai thác tiềm năng, phát huy vai trò của người cao tuổi, Người cho rằng, việc đầu tiên là phải đưa người cao tuổi vào sinh hoạt trong một tổ chức nhất định - lúc đó là “Phụ lão cứu quốc Hội”. Phụ lão cứu quốc Hội đã được tổ chức ở các địa phương trong cả nước góp phần tích cực cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiến hành thắng lợi kháng chiến chống thực dân xâm lược và hoàn thành nhiệm vụ cứu quốc. Phát huy tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn coi trọng công tác chăm sóc, phát huy vai trò của người cao tuổi, coi đây làmột chính sách quan trọng. Quyết định số 772/QĐ-TTg, ngày 26-5-2006, của Thủ tướng Chính phủ lấy ngày 6-6 hằng năm là “Ngày truyền thống người cao tuổi Việt Nam”.

Điều 3, Hiến pháp năm 2013 khẳng định mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện. Khoản 3, Điều 37 của Hiến pháp năm 2013 quy định rõ: Người cao tuổi được Nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ cơ sở pháp lý cao nhất này, chính sách đối với người cao tuổi đã được đề cập và cụ thể hóa trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, tạo ra khuôn khổ pháp lý đối với người cao tuổi ở Việt Nam, góp phần hoàn thiện chế độ, chính sách đối với công tác chăm sóc và ưu đãi người cao tuổi Việt Nam.

Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến dự Lễ công bố xã Quy Mông, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và chung vui Ngày hội Đại đoàn kết với đồng bào các dân tộc xã Quy Mông _Nguồn: daidoanket.vn

Hội Người cao tuổi Việt Nam là thành viên của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Hội đã không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, tập hợp và phát triển hội viên; tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, nhất là ở cơ sở; tích cực hưởng ứng Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc; tham gia, đề xuất xây dựng và hoàn thiện thể chế phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, phản biện xã hội. Việc triển khai phong trào thi đua yêu nước “Tuổi cao - Gương sáng” đã động viên hàng vạn người cao tuổi ở cơ sở tham gia công tác đảng, chính quyền, các đoàn thể xã hội, góp phần quan trọng xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh. Trong đó, người cao tuổi luôn chủ động tham gia đóng góp ý kiến tâm huyết, trung thực, thẳng thắn với tinh thần trách nhiệm cao trong xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tại cơ sở.

Người cao tuổi nước ta là vốn quý của dân tộc, là lực lượng quan trọng của đất nước, là rường cột của gia đình và xã hội Việt Nam. Người cao tuổi của 54 dân tộc anh em trên khắp đất nước Việt Nam không chỉ là những người lao động cần cù, sáng tạo, góp phần xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam, mà còn là những nhân chứng của lịch sử. Rất nhiều người đã trực tiếp góp phần làm nên lịch sử của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, xứng đáng với 18 chữ vàng mà Trung ương Đảng tặng cho người cao tuổi Việt Nam: “Tuổi cao chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Từ “Truyền thống Diên Hồng” đến các phong trào, mô hình tiêu biểu “Người cao tuổi mẫu mực”, “Tuổi cao - Gương sáng”, “Người cao tuổi tham gia xây dựng nông thôn mới”, “Người cao tuổi tham gia xây dựng dòng họ không có người vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội”, “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền”, “Người cao tuổi tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Người cao tuổi làm kinh tế giỏi”, các phong trào, mô hình sôi nổi đó đã ngày càng khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của người cao tuổi trong các hoạt động tập hợp lực lượng, góp phần lan tỏa chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sức mạnh tổng hợp, góp phần xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh(2).

Từ ngày thành lập đến nay, Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam đã lãnh đạo, chỉ đạo hội người cao tuổi các cấp phát triển ngày càng vững mạnh, tập hợp đông đảo người cao tuổi tham gia; phát huy tốt vai trò là tổ chức xã hội, đại diện cho nguyện vọng, quyền và lợi ích hợp pháp của người cao tuổi, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là chỗ dựa tin cậy của Đảng, Nhà nước ta. Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam đã thực hiện tốt công tác xây dựng tổ chức Hội vững mạnh; làm tốt công tác chăm sóc, phát huy vai trò của người cao tuổi; tham mưu đóng góp ý kiến, xây dựng chính sách, pháp luật; thực hiện tốt công tác đối ngoại, nghiên cứu khoa học và tổng kết, biểu dương điển hình tiên tiến. Nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả của hội người cao tuổi các cấp đã được nhân rộng, đẩy mạnh, đặc biệt là công tác chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi trong phát triển kinh tế - xã hội với nhiều chương trình cụ thể, thiết thực; đặc biệt, Trung ương Hội và các cấp hội đã phát huy vai trò tiên phong gương mẫu, chủ động cùng với các cơ quan của Chính phủ, chính quyền các cấp tham gia tích cực, hiệu quả vào công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian qua(3).

Hiện nay, nước ta có gần 17 triệu người cao tuổi, chiếm gần 17% dân số cả nước, trong đó có 2.612.260 người hơn 80 tuổi. Trong bối cảnh dân số nước ta đang già hóa nhanh, tỷ lệ người cao tuổi sẽ còn tiếp tục tăng nhanh về số lượng và tỷ trọng. Theo Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi Việt Nam: Đến năm 2030, tỷ lệ dân số trên 60 tuổi sẽ tăng lên 20% và đến năm 2050 là trên 30%. Tỷ lệ người cao tuổi trên 80 tuổi cũng sẽ tăng và đến năm 2050 chiếm trên 6% dân số. Điều này đặt ra thách thức lớn về an sinh xã hội, chăm sóc, bảo vệ và phát huy vai trò của người cao tuổi. Bên cạnh kết quả đạt được, công tác người cao tuổi ở một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí của người cao tuổi, trách nhiệm trong thực hiện quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với người cao tuổi. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, giải pháp thực hiện những nội dung của Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX “Về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” ở một số đơn vị còn hạn chế. Nhận thức của người cao tuổi về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc còn chưa đồng đều, có lúc, có nơi chưa nhất quán. Có trường hợp người cao tuổi chưa thực sự nêu gương, một số cán bộ Hội Người cao tuổi chưa sâu sát quần chúng nhân dân, chưa phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân; vì vậy, chưa xây dựng được niềm tin, uy tín trong nhân dân. Một số chính sách, chế độ đối với người cao tuổi còn dàn trải, cào bằng, chưa theo kịp thực tiễn; đời sống một bộ phận người cao tuổi còn khó khăn cả về vật chất và tinh thần, thậm chí có trường hợp người cao tuổi còn bị bạo hành, ngược đãi. Chưa phát huy đầy đủ tiềm năng, nguồn lực người cao tuổi theo phương châm“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Bên cạnh đó, khó khăn, thách thức đối với hoạt động của các cấp hội, như mô hình tổ chức còn chưa đồng bộ; chính sách chăm sóc người cao tuổi còn dàn trải, còn nhiều người cao tuổi có hoàn cảnh rất khó khăn, không có thu nhập; nhận thức về vai trò của người cao tuổi trong một bộ phận gia đình, cộng đồng và một số cấp ủy, chính quyền chưa thật sự đầy đủ; việc ban hành, triển khai một số chính sách đối với người cao tuổi còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, nhất là chưa đón đầu xu hướng già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng trong thời gian tới. Trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội của đất nước không thể không chú trọng đến người cao tuổi và việc thích ứng với xã hội dân số già. Những điều chỉnh về chính sách, luật pháp, điều kiện vật chất, kỹ thuật, mà trước tiên là nâng cao nhận thức, nhìn nhận đúng vai trò và đóng góp của người cao tuổi - chủ thể tham gia tích cực vào sự phát triển xã hội, bảo vệ và xây dựng đất nước trong giai đoạn hiện nay là cần thiết và quan trọng.

Thiếu nhi nghe kể chuyện Điện Biên _Ảnh: Xuân Tư – TTXVN

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh là chủ trương lớn của Đảng ta. Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003, của Hội nghị Trung ương 7 khóa IX, “Về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” đã chỉ rõ định hướng chính sách đối với người cao tuổi: “... xây dựng chính sách chăm sóc sức khỏe, quan tâm hơn đến người cao tuổi về y tế, hưởng thụ văn hóa, nhu cầu được thông tin, phát huy khả năng tham gia đời sống chính trị của đất nước và các hoạt động xã hội, nêu gương tốt, giáo dục lý tưởng và truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Thực hiện tốt chính sách đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc người có công với nước. Xây dựng Chương trình hành động quốc gia về người cao tuổi. Phát huy vai trò Hội Người cao tuổi Việt Nam”. Nghị quyết số 43-NQ/TW, ngày 24-11-2023, Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII, “Về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc” đề ra nhiệm vụ, giải pháp: “Phát huy uy tín, kinh nghiệm của người cao tuổi trong xã hội, cộng đồng và gia đình. Kính trọng, bảo vệ, chăm sóc, có cơ chế, chính sách huy động các nguồn lực để chăm lo và phát huy vai trò của người cao tuổi; khuyến khích người cao tuổi tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội. Xây dựng môi trường thân thiện với người cao tuổi; có chính sách bảo trợ, giúp đỡ người cao tuổi gặp khó khăn, cô đơn không nơi nương tựa”.

Thời gian tới, để phát huy tối đa vai trò của người cao tuổi trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo động lực tinh thần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước cần quan tâm một số vấn đề sau:

Một là, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội, các tầng lớp nhân dân đối với vai trò của Hội Người cao tuổi và người cao tuổi trong giai đoạn hiện nay. Quán triệt, phổ biến tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về người cao tuổi; cổ vũ, phát huy truyền thống tốt đẹp, sức mạnh to lớn của các thế hệ người cao tuổi Việt Nam; tuyên truyền, giáo dục ý thức kính trọng, biết ơn công lao, đóng góp của người cao tuổi đối với đất nước, nhất là trong triển khai thực hiện các cuộc vận động thiết thực, hiệu quả, như toàn dân xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, người cao tuổi tham gia bảo vệ môi trường, công tác khuyến học, khuyến tài; trao truyền tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm và giáo dục đạo đức cho các thế hệ kế tiếp,… và trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đất nước.

Nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền và toàn xã hội về bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người cao tuổi. Tiếp tục thực hiện tốt tinh thần của Hiến pháp năm 2013, cụ thể trong khoản 3, Điều 37 quy định: “Người cao tuổi được Nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để phát huy trí tuệ, kinh nghiệm quý và phẩm chất tốt đẹp của người cao tuổi.

Hai là, tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về Hội Người cao tuổi Việt Nam và người cao tuổi Việt Nam. Có chính sách phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người cao tuổi phát huy trí tuệ, kinh nghiệm sống, đóng góp cho gia đình, cộng đồng, xã hội, phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tạo cơ hội việc làm và phát triển kỹ năng cho người cao tuổi, bảo đảm an toàn thu nhập bên cạnh các chính sách trợ cấp xã hội và lương hưu, phúc lợi tổng thể cho người cao tuổi. Các chính sách liên quan đến người cao tuổi gắn chặt với xóa nghèo đa chiều. Xóa “khoảng trắng” người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo chưa có bảo hiểm y tế. Giảm dần hỗ trợ trực tiếp, chuyển sang hỗ trợ người cao tuổi có điều kiện phát triển sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế, đồng thời từng bước kết hợp giữa hỗ trợ trực tiếp và hỗ trợ thông qua chính sách bảo hiểm cho người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn. Chú trọng các chính sách y tế, nâng cao chất lượng và hoàn thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, hỗ trợ để người cao tuổi có cuộc sống khỏe mạnh, tích cực. Các chính sách về già hóa dân số có lồng ghép với các vấn đề về giới, tính đến các nhu cầu cụ thể của phụ nữ và nam giới cao tuổi. Bên cạnh đó, thiết lập hệ thống trợ giúp xã hội thông qua hoạt động công tác xã hội, huy động sự tham gia của gia đình, cộng đồng, các tổ chức xã hội. Đồng thời, tạo điều kiện cho người cao tuổi tham gia hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao.

Trao truyền các giá trị văn hóa cho thế hệ mai sau (ảnh: Nguyễn Hữu Hùng) _Nguồn: nhiepanhdoisong.vn

Ba là, các cấp hội chủ động xây dựng chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng: “Phát huy trí tuệ, kinh nghiệm sống, lao động, học tập của người cao tuổi trong xã hội, cộng đồng và gia đình... Kính trọng, bảo vệ và chăm sóc người cao tuổi”(4); trên cơ sở đó, phát huy vai trò của người cao tuổi một cách phù hợp; khuyến khích người cao tuổi tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội. Các cấp hội bám sát các nhiệm vụ trọng tâm, chương trình công tác của Trung ương Hội, đẩy mạnh thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ địa phương, Nghị quyết Đại hội VI Hội Người cao tuổi Việt Nam. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, góp phần nâng cao nhận thức về công tác người cao tuổi, hoạt động của Hội Người cao tuổi Việt Nam. Nắm bắt kịp thời tư tưởng, đời sống, nguyện vọng của người cao tuổi, đặc biệt là người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn; phối hợp phòng ngừa, ngăn chặn, không để xảy ra các vụ, việc ngược đãi, bạo hành người cao tuổi.

Bốn là, các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể quán triệt sâu sắc, triển khai thực hiện hiệu quả Kết luận số 58-KL/TW, ngày 23-6-2023, của Ban Bí thư “Về tổ chức và hoạt động của Hội Người cao tuổi Việt Nam”. Các cấp hội nâng cao chất lượng công tác tổ chức, cán bộ và phát triển hội viên. Chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương trong kiện toàn tổ chức và đội ngũ cán bộ hội; nghiên cứu, đề xuất chính sách, chế độ đối với cán bộ hội ở các cấp. Củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức hội cơ sở; đổi mới nội dung sinh hoạt đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của hội viên và người cao tuổi; thu hút ngày càng đông người cao tuổi tham gia tổ chức hội và các phong trào do hội tổ chức, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Năm là, phát huy mạnh mẽ vai trò của người cao tuổi trong tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Nâng cao chất lượng, hiệu quả chương trình phối hợp giữa Hội Người cao tuổi Việt Nam với các bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân, các địa phương, góp phần phát huy trí tuệ, kinh nghiệm của người cao tuổi tham gia xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Sáu là, đẩy mạnh công tác xã hội hóa, đa dạng nội dung, phương thức, loại hình chăm sóc người cao tuổi; phát huy vai trò nòng cốt của Hội trong phong trào “Toàn dân chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi”, phấn đấu để người cao tuổi được sống vui, sống khỏe, sống hạnh phúc trong gia đình và xã hội, củng cố niềm tin vào Đảng, Nhà nước và chế độ, góp phần tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì mục tiêu“dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Trong bối cảnh già hóa dân số nhanh ở Việt Nam hiện nay cần quan tâm một số nội dung sau:

Thứ nhất, Trung ương sớm tổng kết Chỉ thị số 59/CT-TW, ngày 27-9-1995, của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VII, “Về chăm sóc người cao tuổi”, và ban hành chỉ thị mới về bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi trong tình hình mới.

Thứ hai, Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Người cao tuổi; Chính phủ sớm ban hành Chiến lược quốc gia về người cao tuổi đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thứ ba, các cơ quan truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò của người cao tuổi và Hội Người cao tuổi Việt Nam; các cấp ủy, chính quyền địa phương cần nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và sự đóng góp của người cao tuổi và tổ chức hội người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.

ĐỖ VĂN CHIẾN

Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Theo Tạp chí Cộng sản

----------------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 3, tr. 233
(2) Qua 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX “Về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, hiện nay cả nước có trên 12,5 triệu người cao tuổi, hơn 6,5 triệu người cao tuổi đang trực tiếp tham gia lao động, sản xuất, trong đó 400.000 người cao tuổi đạt danh hiệu làm kinh tế giỏi; người cao tuổi đóng góp hơn 11 triệu ngày công, gần 3.500 tỷ đồng, hiến 25 triệu m2 đất để xây dựng đường giao thông, kênh mương, nhà văn hóa, trường học, cơ sở y tế,... góp phần xây dựng nông thôn mới; 64% hội viên khuyến học là người cao tuổi; 660.000 người cao tuổi tham gia công tác đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể, tổ hòa giải ở cơ sở; trên 300.000 người cao tuổi tham gia các tổ an ninh nhân dân, phòng, chống tội phạm, giữ gìn trật tự ở cơ sở, cung cấp cho lực lượng công an 200.000 nguồn tin có giá trị, giúp đỡ 90.000 người tái hòa nhập cộng đồng. Người cao tuổi phối hợp giải quyết hiệu quả hàng chục nghìn vụ mâu thuẫn, khiếu kiện trong nội bộ nhân dân. Cả nước có trên 77.000 câu lạc bộ của người cao tuổi ở cơ sở với nhiều loại hình hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, thu hút trên 2,5 triệu người cao tuổi tham gia. Đặc biệt, Hội Người cao tuổi đã thành lập 5.500 câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau, thu hút trên 275.000 người cao tuổi tham gia. Mô hình câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau được các tổ chức, cộng đồng trong nước, ngoài nước đánh giá cao và đã đoạt giải Nhất “Sáng kiến vì một châu Á già hóa khỏe mạnh”
(3) Hội Người cao tuổi các cấp đã vận động tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tài trợ hàng vạn suất quà, xây mới hàng nghìn ngôi nhà đại đoàn kết, nhà tình thương, chăm sóc người có công với nước. Hằng năm, thông qua Tháng hành động vì Người cao tuổi Việt Nam, Hội đã vận động được các nguồn lực xã hội chung tay chăm sóc người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn, người cao tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người cao tuổi là đồng bào dân tộc thiểu số, ở vùng khó khăn, góp phần giảm chênh lệch giàu - nghèo, bất bình đẳng xã hội, tạo đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, từ nhiều năm nay, người cao tuổi được chăm sóc ngày càng tốt hơn; hằng năm, có hơn 1,1 triệu người cao tuổi được chúc thọ, mừng thọ; trên 3 triệu người cao tuổi được lập hồ sơ theo dõi sức khỏe, 4 triệu người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ; trên 95% người cao tuổi có thẻ bảo hiểm y tế (nhiều địa phương đã hỗ trợ 100% người cao tuổi)
(4) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 170