Phát huy vai trò thiết chế văn hóa ở cơ sở

Nếu được quan tâm quy hoạch, đầu tư xây dựng đồng bộ, thiết chế này sẽ góp phần khắc phục tình trạng chênh lệch mức hưởng thụ văn hóa, thể thao giữa các vùng miền, tạo nền tảng vững chắc xây dựng đời sống văn hóa ở các khu dân cư, xây dựng nông thôn mới (NTM) và con người Việt Nam phát triển toàn diện.

Tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích

Dù mỗi người mỗi việc, mỗi độ tuổi khác nhau nhưng từ 4 giờ 30 phút sáng hằng ngày, nhiều người dân ở xã Tân Lập, huyện Đồng Phú đều dành 1-2 giờ tập trung tại nhà thi đấu đa năng của xã để chơi cầu lông rèn luyện sức khỏe. Chị Nguyễn Thị Thanh Tâm, ngụ ấp 5, hào hứng chia sẻ: “Sáng nào chúng tôi cũng tập trung rất sớm tại sân để tập luyện cầu lông, đến hơn 6 giờ thì về đi làm. Ngoài rèn luyện sức khỏe thì đây là cơ hội để được giao lưu, học hỏi nên ai nấy đều hào hứng, phấn khởi tham gia”.

Để có sân chơi lành mạnh, bổ ích đó, hơn 10 năm trước, khi đầu tư xây dựng NTM, xã Tân Lập đã quy hoạch Trung tâm văn hóa - thể thao và học tập cộng đồng xã rộng gần 9.000m2, trong đó nhà thi đấu đa năng với không gian thoáng đãng, rộng hơn 700m2. Năm 2021, khi xây dựng NTM nâng cao, xã tiếp tục đầu tư hơn 400 triệu đồng sửa chữa, nâng cấp, hoàn thiện thêm các hạng mục nhà thi đấu để người dân có điều kiện tập luyện tốt hơn.

Người cao tuổi xã Tân Tiến tập thể dục dưỡng sinh tại sân nhà văn hóa ấp Chợ

Không chỉ có Trung tâm văn hóa - thể thao và học tập cộng đồng mà tại khu dân cư các ấp, chính quyền địa phương cũng quan tâm, đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở. Khu dân cư ấp 2, xã Tân Lập là một điển hình. Ngoài xây dựng nhà văn hóa khang trang, rộng rãi, với đầy đủ trang thiết bị để phục vụ các cuộc hội họp thì xã còn đầu tư hàng trăm triệu đồng mua sắm dụng cụ thể dục, thể thao, xây dựng sân bóng chuyền, bóng bàn… tạo điều kiện cho mọi người dân đều được vui chơi giải trí, rèn luyện sức khỏe.

Bí thư Đảng ủy xã Tân Lập Hồ Hùng Phi cho biết, trước đây khi xây dựng NTM tiêu chuẩn, các thiết chế văn hóa đã được quan tâm đầu tư. Tuy nhiên, qua thời gian đã xuống cấp, hư hỏng hoặc không phù hợp nên năm 2021, khi xây dựng NTM nâng cao, xã tiếp tục huy động mọi nguồn lực đầu tư mua sắm, sửa chữa, nâng cấp. Ngoài ra, UBND huyện còn đầu tư xây mới 2 nhà văn hóa ấp 6 và ấp 7 với kinh phí 2 tỷ đồng, góp phần phục vụ người dân được tốt hơn và đưa phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao địa phương ngày càng phát triển.

Khi xây dựng NTM nâng cao, chúng tôi ưu tiên, chú trọng quy hoạch các khu vui chơi giải trí, nhà văn hóa các ấp. Nơi nào diện tích chưa đủ thì chúng tôi làm việc với UBND huyện, Công ty cổ phần cao su Đồng Phú để xin thêm các phần đất của nông trường đưa vào quy hoạch nhằm đạt chuẩn theo quy định.

Bí thư Đảng ủy xã Tân Lập Hồ Hùng Phi

Làm gì để xứng tầm xã NTM nâng cao?

Không phải địa phương nào cũng có đủ quỹ đất để xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở như xã Tân Lập mà cần có sự chung tay vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, đơn vị, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội.

Ấp Minh Tân, xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú có gần 400 hộ dân với khoảng 2.000 người sinh sống. Do diện tích khuôn viên nhà văn hóa chật hẹp, xuống cấp nên không tạo được nhiều sân chơi cho người dân dù ở đây có nhiều câu lạc bộ, đội, nhóm văn nghệ, thể dục thể thao hoạt động. Đặc biệt, do diện tích không đảm bảo nên mỗi lần hội họp hoặc tổ chức các hoạt động gặp rất nhiều khó khăn, bất cập phải nhờ đến nhà dân.

Tương tự, xã Tân Tiến đạt chuẩn NTM năm 2016 và NTM nâng cao năm 2020 với hạ tầng được quan tâm đầu tư xây dựng khang trang, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới. Tuy nhiên, thiết chế văn hóa cơ sở vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập do diện tích đất chưa đảm bảo. Phó chủ tịch UBND xã Tân Tiến Phạm Hoàng Long cho biết, xã chỉ có ấp An Hòa và ấp Chợ có đủ quỹ đất để xây dựng nhà văn hóa mới đảm bảo theo quy định, mỗi nhà diện tích 210m2 quy mô 150 chỗ ngồi, 4 ấp còn lại là chưa đủ. UBND xã đã xin ý kiến UBND huyện thuận chủ trương đấu giá các khu đất nhà văn hóa cũ lấy kinh phí đầu tư ở khu vực mới rộng rãi hơn, xứng tầm với xã NTM nâng cao.

Cần sự chung tay của cộng đồng

Huyện Đồng Phú gồm 1 thị trấn và 10 xã. Trong đó, 10/10 xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM; xã Tân Tiến và Tân Lập hoàn thành xây dựng NTM nâng cao. Huyện chỉ có xã Tân Lập có Trung tâm văn hóa - thể thao và học tập cộng đồng; các xã, thị trấn còn lại đang sử dụng hội trường UBND phục vụ hội, họp và tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ của địa phương. Toàn huyện có 73 ấp, khu phố thì tất cả đều có nhà văn hóa đạt chuẩn nhưng theo tiêu chí cũ. Phó chủ tịch UBND huyện Đồng Phú Nguyễn Thanh Phương cho biết, huyện đang thực hiện các tiêu chí NTM nâng cao, khu dân cư kiểu mẫu nên một số nhà văn hóa không đủ diện tích hoặc chưa được xây dựng các công trình phụ trợ như nhà để xe, vườn hoa, hàng rào bảo vệ. Một số thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở mặc dù được đầu tư nhưng chưa thường xuyên tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí; nội dung, hình thức thiếu phong phú nên chưa huy động được đông đảo quần chúng tham gia để khai thác hết công năng.

Đối với các thiết chế văn hóa, thể thao quy mô nhỏ, huyện sẽ có phương án thỏa thuận, bồi thường thu hồi đất trong dân, hoán đổi với các công ty cao su trên địa bàn để mở rộng diện tích. Với các thiết chế văn hóa, thể thao hư hỏng, xuống cấp sẽ thực hiện đánh giá hiện trạng và lên kế hoạch bố trí vốn để đầu tư sửa chữa, nâng cấp; đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa để hoàn thiện.

Phó chủ tịch UBND huyện Đồng Phú Nguyễn Thanh Phương

Để nâng cao hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa cơ sở, tạo điều kiện cho người dân được hưởng thụ, tham gia hoạt động sáng tạo văn hóa, nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, Phó chủ tịch UBND huyện Đồng Phú Nguyễn Thanh Phương cho biết, huyện sẽ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, chú trọng thực hiện tốt công tác quy hoạch, tạo quỹ đất, bố trí nguồn ngân sách và vận động xã hội hóa để đầu tư, hoàn thiện các thiết chế văn hóa từ huyện đến cơ sở.

Vũ Thuyên