Phát triển các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ ổn định, bền vững

Ông Dominic Scriven - Chủ tịch Quỹ Dragon Capital phát biểu tại Hội nghị Doanh nghiệp niêm yết năm 2024.

Hoạt động ổn định và có sự tăng trưởng

Trong năm 2024, UBCKNN tiếp tục thực hiện tái cấu trúc các công ty chứng khoán, tăng cường công tác giám sát, kiểm tra các công ty chứng khoán theo quy định của pháp luật.

Thống kê cho thấy, đến nay, trên thị trường chứng khoán có 81 công ty chứng khoán đang hoạt động, 01 công ty chứng khoán đã bị đình chỉ hoạt động từ ngày 13/9/2024, 01 công ty chứng khoán trong tình trạng kiểm soát. Số liệu tính đến quý III/2024 cho thấy, hoạt động kinh doanh của các công ty chứng khoán đều có sự tăng trưởng chung cả về doanh thu lẫn lợi nhuận trước thuế. Về thị phần, mới đây, Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) cũng đã công bố danh sách 10 công ty chứng khoán có thị phần giao dịch môi giới cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và chứng quyền có đảm bảo lớn nhất trong quý III/2024 bao gồm: VPS, SSI, TCBS, VNDIRECT, Vietcap, HSC MBS, Mirae Asset, FPTS và KIS với tổng thị phần 67,81%.

Về hoạt động công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư chứng khoán, theo UBCKNN, năm 2024, hoạt động kinh doanh của các công ty quản lý quỹ có sự tăng trưởng về quy mô và kết quả hoạt động kinh doanh. Tính đến thời điểm hiện tại có 43 công ty quản lý quỹ được cấp phép đang hoạt động. Tổng giá trị tài sản quản lý tại các công ty quản lý quỹ thống kê tại thời điểm hết ngày 31/10/2024 ước tính khoảng 732 nghìn tỷ đồng, tăng gần 10% so với thời điểm cuối năm 2023. Trong đó, quản lý danh mục đầu tư ủy thác khoảng 646 nghìn tỷ đồng và quản lý quỹ khoảng hơn 86 nghìn tỷ đồng.

Theo số liệu tại báo cáo tài chính quý III/2024 do các công ty báo cáo, hoạt động kinh doanh của các công ty quản lý quỹ là ổn định, có lãi. Tính đến hết quý III/2024, tổng doanh thu của các công ty quản lý quỹ là hơn 3.160 tỷ đồng, tổng lợi nhuận sau thuế của các công ty quản lý quỹ đạt hơn 1.143 tỷ đồng, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm 2023.

Đến nay, thị trường có 118 quỹ đầu tư chứng khoán tăng 11 quỹ so với năm 2023, trong đó bao gồm 34 quỹ thành viên, 64 quỹ mở, 16 quỹ ETF, 03 quỹ đóng và 01 quỹ bất động sản. Tổng giá trị tài sản ròng (NAV) của các quỹ là khoảng hơn 86 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 26% so với cuối năm 2023.

Trong năm 2024, hoạt động quản lý danh mục đầu tư cho khách hàng ủy thác tại các công ty quản lý cũng có sự tăng trưởng. Theo số liệu của UBCKNN, tính đến nay, tổng giá trị danh mục đầu tư ủy thác của khách hàng tại các công ty quản lý quỹ là khoảng 646 nghìn tỷ đồng, tăng 8% so với cuối năm 2023 và chủ yếu là tài sản ủy thác thuộc danh mục đầu tư của các công ty bảo hiểm.

Về hoạt động kiểm tra, giám sát hoạt động, trong năm 2024, để tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng, có biện pháp ứng phó với những tình huống cấp bách, bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống giao dịch và quyền lợi cho nhà đầu tư, UBCKNN đã có Công văn số 3351/UBCK-CNTT yêu cầu các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng phục vụ các hoạt động giao dịch chứng khoán.

Tháng 3/2024, trên thị trường đã xuất hiện trường hợp công ty chứng khoán bị tấn công vào hệ thống công nghệ thông tin, dẫn đến hệ thống giao dịch chứng khoán của công ty tạm thời ngừng hoạt động. Trước tình hình đó, UBCKNN đã yêu cầu các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ tổ chức kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin cho hệ thống thông tin theo quy định tại Điều 11, Điều 12 Thông tư số 12/2022/TT-BTTTT ngày 12/8/2022 của Bộ Thông tin và Truyền thông và Nghị định số 85/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Đồng thời, UBCKNN cũng yêu cầu các công ty chứng khoán, quản lý quỹ xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố an toàn bảo mật, tình huống cấp bách đối với hệ thống giao dịch chứng khoán trực tuyến. Tổ chức thực hiện tuyên truyền, phố biến nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cho các cán bộ, nhân viên của mình...

Thời gian tới, sẽ phát triển chuyên nghiệp các dịch vụ được phép hoạt động của công ty chứng khoán theo Luật Chứng khoán.

Đẩy mạnh quá trình tái cấu trúc công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ

Theo bà Nguyễn Thị Hằng Nga - Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ Vietcombank, ngành quản lý quỹ ở Việt Nam đang ở giai đoạn đầu của sự phát triển, tiềm năng phía trước còn rất lớn. Chia sẻ nhận định này, ông Nguyễn Quang Thuân - Chủ tịch Hội đồng quản trị FiinGroup cho rằng, ngành quỹ còn nhiều dư địa, nhưng cần có cơ chế khuyến khích để phát triển trong giai đoạn tới.

Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 ban hành theo Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ đề ra một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm là tập trung phát triển các công ty chứng khoán và các công ty quản lý quỹ.

Để triển khai nhiệm vụ này, UBCKNN cho biết, sẽ đẩy mạnh quá trình tái cấu trúc công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ theo Đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025” ban hành kèm theo Quyết định số 242/QĐ-TTg ngày 28/02/2019 của Thủ tướng Chính phủ nhằm nâng cao năng lực hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ; nâng cao năng lực quản trị công ty, quản trị rủi ro, tăng khả năng cạnh tranh của các công ty trên thị trường.

Đồng thời, sẽ tiếp tục phát triển hoạt động khối các công ty chứng khoán theo hai mô hình: đa năng (thực hiện nhiều nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán) và chuyên doanh (thực hiện một nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán) trên cơ sở tăng cường năng lực quản trị công ty và thực hiện phân loại công ty chứng khoán; tiếp tục kiên quyết xử lý công ty chứng khoán yếu kém, lành mạnh hóa, tăng cường năng lực tài chính khối công ty chứng khoán; phát triển chuyên nghiệp các dịch vụ được phép hoạt động của công ty chứng khoán theo Luật Chứng khoán; tăng cường vai trò tạo lập thị trường, nâng cao tiềm lực tài chính, chất lượng nguồn nhân lực và phát triển hệ thống công nghệ có chiều sâu tại các công ty chứng khoán.

Bên cạnh đó, nghiên cứu, xây dựng cơ chế hướng dẫn, quản lý và giám sát việc áp dụng công nghệ tài chính trong giao dịch chứng khoán theo hướng: ứng dụng phổ biến nhận diện khách hàng điện tử (eKYC); ứng dụng thanh toán điện tử trong giao dịch chứng khoán; dịch vụ tư vấn đầu tư tự động và triển khai quản lý danh mục tự động; thúc đẩy giao dịch tài chính số hóa trên thị trường chứng khoán, đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số nền kinh tế nói chung.

Trong năm 2025, đại diện Lãnh đạo UBCKNN cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục thực hiện công tác cấp phép, chấp thuận thay đổi hoạt động của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán... Cùng với đó, tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của các công ty, quỹ này theo quy định.

UBCKNN cũng sẽ đẩy mạnh công tác tái cấu trúc; nghiên cứu các giải pháp xử lý các tổ chức chứng khoán yếu kém, không tuân thủ quy định pháp luật nhằm nâng cao vai trò, hiệu quả của các tổ chức trung gian trên thị trường chứng khoán.

Tuấn Kiệt