Phát triển cây chanh leo theo hướng bền vững

Ông Nguyễn Đăng Hường, ở xã Vĩnh Thủy, huyện Vĩnh Linh chăm sóc vườn chanh leo - Ảnh: T.H

Hướng Hóa là địa phương đầu tiên trong tỉnh thực hiện hình thức liên kết, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư xây dựng mô hình trồng cây chanh leo trên địa bàn. Theo đó, ngày 3/5/2018, Sở Nông nghiệp và PTNT, UBND huyện Hướng Hóa đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác trồng và thu mua chanh leo với Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc. Đến tháng 10/2018, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã triển khai xây dựng dự án phát triển cây chanh leo với quy mô 12 ha tại 3 xã Hướng Phùng, Tân Liên và Tân Lập với 18 hộ gia đình tham gia. Trong mô hình trồng chanh leo tại Hướng Hóa, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã tập huấn, hướng dẫn, theo dõi, giám sát mô hình theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt. Trong khi đó, phía Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc đã cho các nhóm hộ ứng trước 50% giá giống và thanh toán vào cuối vụ thông qua khấu trừ sản phẩm bán quả chanh leo. Công ty cũng cam kết thu mua 100% sản phẩm theo giá thị trường, trong trường hợp giá thị trường giảm thấp vẫn thu mua theo giá bảo hiểm (4.000 đồng/kg).

Đặc biệt, thông qua việc phối hợp với Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc triển khai dự án liên kết phát triển vùng sản xuất chanh leo phục vụ xuất khẩu, đến nay tỉnh Quảng Trị đã mở rộng diện tích với hơn 100 ha chanh leo được trồng tại các địa phương: Hướng Hóa, Vĩnh Linh, Cam Lộ, Gio Linh… Trung bình mỗi năm, cây chanh leo cho thu hoạch 2 vụ, năng suất 17- 20 tấn/ha. Đặc biệt, nếu chăm sóc đúng kỹ thuật, sau 3 năm người dân mới phải trồng lại gốc chanh mới. Hiện nay, cây chanh leo khẳng định hiệu quả kinh tế cao khi đạt doanh thu từ 250 - 300 triệu đồng/ha/năm, sau khi trừ các khoản chi phí cho thu nhập trên 150 - 180 triệu đồng/ha.

Từ diện tích gần 1 ha cao su bị gãy đổ do gió bão, giá trị kinh tế thấp, ông Nguyễn Đăng Hường, ở thôn Tân Thủy, xã Vĩnh Thủy, huyện Vĩnh Linh đã chuyển đổi sang trồng 500 gốc chanh leo Đài Loan. Sau gần 1 năm trồng và chăm sóc, cây chanh leo đã cho những lứa quả đầu tiên, hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình. Ông Hường chia sẻ, ngày trước gia đình ông trồng cao su nhưng điều kiện khí hậu khắc nghiệt, cùng với đó là giá cả bấp bênh khiến gia đình không đủ chi phí để chăm sóc và duy trì loại cây này. Thấy người dân trong xã chuyển đổi sang trồng cây chanh leo hiệu quả nên ông cũng bắt đầu chuyển sang trồng cây chanh leo từ năm 2020. “Quá trình trồng tôi nhận thấy đây là loại cây phù hợp với đất đai và khí hậu của vùng này, cây đẻ nhánh, ra hoa, đậu quả, phát triển rất tốt, tỉ lệ trái đạt loại 1 nhiều. Đến nay, hiệu quả kinh tế mang lại khá cao, đặc biệt là đầu ra được thu mua hợp lý, điều đó khiến gia đình tôi rất phấn khởi”, ông Hường cho biết.

Xã Vĩnh Thủy bắt đầu trồng cây chanh leo từ tháng 8/2019 với 7 hộ gia đình tham gia. Đến nay đã có 15 hộ tham gia với tổng diện tích trên 10 ha. Đặc biệt, trên địa bàn xã hiện đã có xưởng sơ chế của Hợp tác xã Nông sản Tây Vĩnh Thủy thu mua và xử lý ban đầu. Hiện nay, Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc bao tiêu toàn bộ sản phẩm chanh leo của người dân. Đặc biệt chanh leo miền Trung trái vụ so với miền Nam và miền Bắc nên công ty thu mua giá cao, từ 12- 17 ngàn đồng/kg. Từ hiệu quả cây chanh leo mang lại, địa phương đang tiếp tục hỗ trợ, khuyến khích người dân tiếp tục nhân rộng loại cây trồng triển vọng này nhằm chuyển đổi sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập.

Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thủy Lê Thị Thu Minh thông tin, chanh leo của xã năm nay vừa được mùa, vừa được giá, với giá bán bình quân cao hơn so với các năm từ 5 - 6 ngàn đồng/kg. Đối với chanh leo loại 1, 2 được thu mua nguyên trái, các loại còn lại được sơ chế đông lạnh rồi chuyển ra bán tại nhà máy. Tại địa bàn, cây chanh leo đã góp phần thay đổi cuộc sống của người dân. “Trong thời gian tới, xã sẽ hướng dẫn, khuyến khích người dân tiếp tục chuyển đổi các diện tích cây trồng hiệu quả thấp sang trồng cây chanh leo, cũng như phối hợp với các đơn vị, ban, ngành liên quan mở các lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật, công nghệ nhằm nâng cao năng suất, chất lượng của cây trồng, từ đó mang lại hiệu quả kinh tế bền vững”, bà Lê Thị Thu Minh nói.

Ông Nguyễn Hữu Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết, để cây chanh leo phát triển bền vững trong thời gian tới, ngành nông nghiệp đang triển khai nghiên cứu, tuyển chọn những bộ giống chanh leo mới có khả năng thích nghi, chống chọi sâu bệnh tốt nhất để người dân trồng, nhân rộng trên địa bàn. Cùng với đó, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ tăng cường tuyên truyền tới người nông dân thực hiện đúng cam kết với doanh nghiệp, tránh tình trạng bán hàng ra thị trường khi giá cao vi phạm cam kết. Đồng thời sẽ thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả của mô hình chanh leo, rút kinh nghiệm từ những yếu tố thành công, thất bại, và đưa ra các bài học kinh nghiệm, giải pháp thực hiện để xây dựng mô hình ngày càng hiệu quả hơn.

Việc liên kết trồng chanh leo theo hướng bền vững đang mở ra hướng đi ổn định, khẳng định hiệu quả kinh tế của loại cây trồng mới trên địa bàn tỉnh. Với sự quan tâm, tạo điều kiện của chính quyền địa phương, cùng với sự hỗ trợ của các hợp tác xã, doanh nghiệp và sự cần cù, nỗ lực của người nông dân, kỳ vọng những mùa chanh leo bội thu sẽ đem lại cuộc sống ấm no cho người dân.

Thu Hạ