Phát triển giáo dục tư thục:Động lực mới từ Nghị quyết số 68-NQ/TW

Đặc biệt, với việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, giáo dục tư thục đang có cơ hội vươn mình mạnh mẽ, bước vào một giai đoạn phát triển mới, phù hợp với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong kỷ nguyên hội nhập.

Khi chính sách mở đường, đổi mới lan tỏa

“Mùa hè năm 2014 đối với tất cả thầy trò Trường Newton là một mùa hè rực rỡ, khó quên. Trường Newton chính thức chuyển về cơ sở mới - ngôi trường của riêng mình, tọa lạc tại Khu đô thị Hoàng Quốc Việt, quận Bắc Từ Liêm (nay là phường Nghĩa Đô). Trường Liên cấp Newton được đánh giá là ngôi trường hiện đại bậc nhất Thủ đô lúc bấy giờ với hơn 100 phòng học được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế, có đủ điều hòa, máy chiếu, bảng tương tác, không gian cho các hoạt động thể dục, thể thao, năng khiếu gồm: bể bơi, nhà thể chất, sân bóng đá, bóng rổ; phòng hội trường…” - Phó chủ tịch Hội đồng quản trị, nhà đồng sáng lập Trường Liên cấp Newton Lê Thị Bích Dung tự hào chia sẻ.

Chủ trương xã hội hóa giáo dục, cùng với các chính sách khuyến khích ngoài công lập thời gian qua đã mở ra không gian mới cho khu vực này. Trong đó, khu vực giáo dục tư thục đã góp phần quan trọng chia sẻ gánh nặng với trường công lập, đặc biệt tại các thành phố lớn. Từ một cơ sở nhỏ với hơn 20 giáo viên ban đầu, đến nay Newton đã phát triển thành 5 cơ sở hiện đại, phục vụ hơn 8.500 học sinh cùng đội ngũ hơn 1.000 giáo viên, nhân viên. Đây là minh chứng rõ rệt cho năng lực đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của xã hội.

Hoàng Phạm Minh Khánh (Lớp 12G0, Trường THCS – THPT Newton) là học sinh đầu tiên của Hà Nội giành 2 huy chương tại 2 cuộc thi Olympic quốc tế ở 2 lĩnh vực khác nhau: Olympic Khoa học trẻ (IJSO) và Olympic Thiên văn học - vật lý thiên văn (IOAA). Ảnh: Sở GD-ĐT Hà Nội

Cùng với đó, Newton đã khẳng định uy tín, thương hiệu, thậm chí vươn ra quốc tế, Cụ thể, từ năm 2012, trường đã triển khai mô hình song ngữ quốc tế; năm 2018, trở thành trường quốc tế Cambridge; năm 2020, là một trong những đơn vị tiên phong áp dụng dạy học trực tuyến trong dịch Covid-19; đến năm 2022, được kiểm định quốc tế từ tổ chức Cognia (Mỹ). Những bước tiến này không chỉ tạo thương hiệu riêng cho Newton, mà còn mở đường để nhiều cơ sở giáo dục khác học hỏi và áp dụng.

Nhìn nhận chặng đường phát triển bền bỉ và thành công của mô hình xã hội hóa trong đầu tư phát triển giáo dục tại Trường Liên cấp Newton, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương khẳng định những kết quả, thành tích đạt được của nhà trường không chỉ ghi dấu ấn về sự đổi mới giáo dục mà còn tạo sự lan tỏa mạnh mẽ tinh thần hội nhập quốc tế và đóng góp thiết thực vào sự phát triển chung của ngành giáo dục nước nhà.

Trong tương lai, nếu được tiếp tục khuyến khích và tạo điều kiện, không chỉ Trường Liên cấp Newton mà hệ thống giáo dục tư thục nói chung sẽ còn đóng góp mạnh mẽ hơn, khẳng định vị trí trong hành trình đưa Việt Nam trở thành một quốc gia phát triển, tri thức và hội nhập.

Thầy và trò Hệ thống Trường Liên cấp Newton tổ chức hoạt động kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, thể hiện niềm tự hào dân tộc và tinh thần đoàn kết. Ảnh: NTCC

Để giáo dục tư thục phát triển bền vững

80 năm qua, giáo dục Việt Nam đã đi từ “bình dân học vụ” đến hội nhập quốc tế. Trên hành trình ấy, giáo dục tư thục - với những điển hình như Trường Liên cấp Newton - đã chứng minh vai trò, đóng góp ngày càng lớn của hệ thống giáo dục tư thục. Khi Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị đặt kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, thì giáo dục tư thục được nhìn nhận không chỉ là một sự bổ sung, mà là một phần tất yếu góp phần quyết định vào nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Học sinh Trường Tiểu học Newton Goldmark (thuộc Hệ thống Trường Liên cấp Newton). Ảnh: NTCC

Nhà giáo, ThS. Lê Thị Bích Dung bày tỏ sự vui mừng và đề cao những chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc nhìn nhận vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân (trong đó bao gồm giáo dục tư thục) thông qua Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Cụ thể, Nghị quyết đã nhấn mạnh: kinh tế tư nhân giữ vai trò nòng cốt để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng. Nghị quyết cũng khẳng định nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế trong tiếp cận các nguồn lực như vốn, đất đai, công nghệ, nhân lực và dữ liệu. “Chúng tôi rất mừng vì được quan tâm. Đây là một chủ trương khiến chúng tôi ấm lòng hơn, có niềm tin hơn để tiếp tục đầu tư vào giáo dục ngoài công lập”, đại diện hệ thống Trường Newton bày tỏ.

Thực tế cho thấy, tại các thành phố lớn, số lượng trường tư thục đã phát triển mạnh, gần tương đương với hệ thống công lập và có khả năng đáp ứng cho khoảng 50% số học sinh. Tuy nhiên, đi liền với sự phát triển đó là không ít rào cản: thủ tục xin phép phức tạp, quỹ đất phân bổ rời rạc theo từng bậc học, khó khăn trong việc liên thông các chương trình sáng tạo riêng, và thiếu cơ chế linh hoạt để triển khai đồng bộ các cấp học. Trong bối cảnh nhu cầu về giáo dục chất lượng cao ngày càng gia tăng, nhiều phụ huynh mong muốn con em được tiếp cận các chương trình đa dạng, tiên tiến từ hệ thống tư thục, việc tháo gỡ những rào cản trên trở thành yêu cầu cấp thiết.

Đại diện nhiều trường tư thục cũng bày tỏ bức xúc khi việc giao chỉ tiêu tuyển sinh hiện nay chưa cân đối giữa hệ thống công lập và ngoài công lập. Điều này không chỉ khiến các trường tư thục hạn chế phát triển mà còn gây lãng phí nguồn lực từ hệ thống giáo dục tư thục trong công tác nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Do đó, để giáo dục tư thục thực sự tạo “cú hích” đột phá phát triển từ Nghị quyết 68-NQ/TW, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, TS. Nguyễn Thị Mai Hoa cho rằng, một trong những giải pháp mang tính nền tảng là phải “nhận thức đúng, nhận thức đủ và nhận thức một cách toàn diện” về vai trò, vị thế, sự đóng góp của giáo dục tư thục.

Theo TS. Nguyễn Thị Mai Hoa, Nghị quyết số 68-NQ/TW chính là minh chứng cho sự điều chỉnh nhận thức về khu vực kinh tế tư nhân, từ đó cần được cụ thể hóa thành hành động chính sách hiệu quả. Vì vậy, “cần tuyên truyền, triển khai, quán triệt và giám sát việc thực hiện nghị quyết như thế nào cho đúng, từ đó xác định những bước đi đúng, trúng, xứng tầm với những mục tiêu đã đặt ra. Đây chính là một trong những giải pháp có tính chất đột phá để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện nay”, TS Nguyễn Thị Mai Hoa nói.

Học sinh Trường Tiểu học Newton Goldmark (thuộc Hệ thống Trường Liên cấp Newton). Ảnh: NTCC

Cùng với nhận thức, việc thể chế hóa chủ trương chính sách cũng được đặt lên hàng đầu. Theo TS. Nguyễn Thị Mai Hoa, bên cạnh nhiều nghị quyết được ban hành gần đây, sắp tới sẽ có một nghị quyết chuyên đề về hiện đại hóa và đột phá trong phát triển giáo dục - đào tạo. Trong đó, vai trò của giáo dục ngoài công lập sẽ tiếp tục được khẳng định và "việc mở ra các cơ chế mới để giáo dục ngoài công lập đóng góp nhiều hơn cho phát triển nguồn nhân lực và phát triển đất nước" sẽ là cơ hội để các trường khẳng định mình.

Bên cạnh đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Hoa cho biết, việc Quốc hội vừa thông qua Luật Nhà giáo, trong đó, câu chuyện về quan hệ công - tư trong lĩnh vực giáo dục cũng đã được đặt ra một cách quyết liệt, phản ánh nỗ lực bảo đảm công bằng và minh bạch giữa các loại hình.

Liên quan đến việc thực thi Nghị quyết số 68-NQ/TW, đại diện một trường tư thục cũng mong muốn các địa phương thành lập bộ phận chuyên trách theo dõi việc triển khai các chủ trương xã hội hóa và phát triển kinh tế tư nhân trong lĩnh vực giáo dục. Bộ phận này sẽ đóng vai trò tham mưu, góp ý cho Ủy ban nhân dân xã/phường trong quá trình điều hành, bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa trường công và trường tư, phù hợp với định hướng đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục và phát triển kinh tế tư nhân theo tinh thần các nghị quyết của Trung ương.

Minh Vân