Phát triển khoa học quân sự là một trong những động lực xây dựng Quân đội tiến lên hiện đại(*)

Thưa đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương!

Thưa đồng chí Đại tướng Phan Văn Giang, đồng chí Đại tướng Lương Cường!

Thưa các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành; các đồng chí lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng!

Thưa các vị đại biểu và các đồng chí đoàn viên, thanh niên Quân đội nhân dân Việt Nam!

Hôm nay, trong không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân chào mừng kỷ niệm 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, danh nhân văn hóa thế giới và hướng tới kỷ niệm 75 năm Ngày Bác Hồ ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11-6-1948 / 11-6-2023); hôm nay (18-5) là Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tôi và đồng chí Trương Thị Mai, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương rất vui mừng đến dự chương trình tổng kết, trao Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 23.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi gửi tới các đồng chí đại biểu, toàn thể cán bộ, đoàn viên, thanh niên Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam lời chào trân trọng, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm phát triển khoa học, kỹ thuật. Người khẳng định: “Nhiệm vụ của khoa học, kỹ thuật là cực kỳ quan trọng, cho nên mọi ngành, mọi người đều phải tham gia công tác khoa học, kỹ thuật”(1). Người cũng căn dặn phải phát huy vai trò, khả năng sáng tạo của thanh niên trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc. Bác chỉ rõ: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà”(2),“Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”(3), thanh niên "phải cố gắng học hỏi để không ngừng nâng cao trình độ chính trị, văn hóa và kỹ thuật để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân”(4).

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ tổng kết, trao Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 23. Ảnh: qdnd.vn.

Thấm nhuần lời dạy của Người, Đảng và Nhà nước ta luôn xác định phát triển khoa học-công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt phát triển đất nước, là điều kiện cần thiết để giữ vững độc lập, tự chủ; phát triển đất nước nhanh, bền vững và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển nhanh và bền vững”, đồng thời chỉ rõ: “Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Chúng ta vui mừng thấy rằng, những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã thường xuyên quán triệt, triển khai nghiêm túc, hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển khoa học-công nghệ; coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng và dành sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, đầu tư thỏa đáng, trong đó chú trọng hoạt động sáng tạo của tuổi trẻ Quân đội, để góp phần đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học-công nghệ trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng. Tập trung chỉ đạo nghiên cứu khoa học-công nghệ phục vụ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, chống biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế biển, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội và nhân dân.

Sau 23 lần tổ chức, Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội đã khẳng định là sự kiện uy tín, nghiêm túc, tổ chức bài bản, khoa học, chặt chẽ; qua từng năm, các công trình tham gia giải thưởng có sự phát triển cả về số lượng, chất lượng và hiệu quả thương mại hóa. Giải thưởng đã tạo sức lan tỏa, góp phần khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo, hiện thực hóa nhiệt huyết và khát vọng vươn lên chiếm lĩnh những đỉnh cao khoa học, đồng thời là sự ghi nhận xứng đáng công sức, trí tuệ của tuổi trẻ trong QĐND Việt Nam anh hùng.

Giải thưởng năm nay có hơn 600 công trình tham gia, trong đó có 321 công trình được trao giải thuộc các ngành, lĩnh vực quan trọng; trong đó, nhiều công trình có ý tưởng khoa học đột phá, tổ chức nghiên cứu công phu, nghiêm túc, đề xuất các giải pháp tiên tiến trên cơ sở ứng dụng công nghệ mới, có giá trị thực tiễn cao, nhất là trong sản xuất, chế tạo, bảo đảm vũ khí, trang thiết bị hiện đại; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ; nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khỏe; phòng, chống thiên tai, dịch bệnh; nâng cao chất lượng, hiệu quả lao động, sản xuất... Kết quả đó cũng góp phần cung cấp luận cứ khoa học để Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng có giải pháp xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, củng cố quốc phòng, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN).

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi nhiệt liệt chúc mừng, biểu dương sự nỗ lực và kết quả của các tác giả, tập thể tác giả và tuổi trẻ toàn quân. Tôi cũng đánh giá cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, sự phối hợp của các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương trong công tác khoa học quân sự và việc tổ chức Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội những năm qua.

Thưa các đồng chí!

Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xu thế tập hợp lực lượng, nguy cơ đối đầu gia tăng; xung đột Nga-Ukraine tác động sâu sắc đến quan hệ chính trị quốc tế và nhiều lĩnh vực công tác khác; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ, tạo ra cơ hội nhưng cũng đan xen thách thức đối với tất cả các quốc gia và QĐND Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, chúng ta đang nỗ lực xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất và hiệu quả; thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng, phát triển khoa học-công nghệ là một trong những động lực để phát triển nhanh và bền vững; sở hữu được những phát minh, sáng chế mới, những công nghệ tiên tiến trên thế giới do chính chúng ta sáng tạo đổi mới làm nên. Đặc biệt, nhiệm vụ xây dựng Quân đội đang đặt ra yêu cầu mới, trọng tâm là xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại.

Để thực hiện tốt các nhiệm vụ quân sự, nâng cao tiềm lực quốc phòng; phát huy tiềm năng, nâng cao vị thế của Quân đội trong công tác khoa học-công nghệ của cả nước; góp phần cho phát triển đất nước, tôi đề nghị Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công tác khoa học quân sự, tập trung vào một số vấn đề trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác khoa học-công nghệ và công tác thanh niên(5), đặc biệt là đổi mới sáng tạo trong thanh niên QĐND Việt Nam. Coi phát triển khoa học quân sự là một trong những động lực, yêu cầu tất yếu để xây dựng Quân đội tiến lên hiện đại; trong đó, tuổi trẻ Quân đội là một trong những lực lượng chủ chốt để phát triển khoa học quân sự, đổi mới sáng tạo.

Hai là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh phong trào nghiên cứu khoa học, phong trào đổi mới sáng tạo của tuổi trẻ Quân đội. Chú trọng phát huy vai trò của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy, cơ quan chính trị, cơ quan khoa học quân sự, tổ chức đoàn các cấp. Quan tâm và tạo điều kiện tốt nhất về mọi mặt để tuổi trẻ Quân đội tích cực, chủ động nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, hướng vào những nhiệm vụ chính trị quan trọng, trọng điểm trong từng thời kỳ và căn cứ vào chức năng, quyền hạn của các đơn vị; xây dựng, nhân rộng các mô hình tuổi trẻ nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Ba là, tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao hơn nữa chất lượng nghiên cứu, tham mưu, hướng dẫn thực hiện công tác khoa học quân sự trong toàn quân. Chú trọng phát triển khoa học-công nghệ theo chiều sâu, bền vững, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ của Quân đội ta trong tình hình mới. Tập trung nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo có chiều sâu, trọng tâm, trọng điểm; nghiên cứu khoa học cơ bản, nghiên cứu khoa học quân sự, quốc phòng. Tăng cường phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức của Trung ương, địa phương, các nhà khoa học trong và ngoài Quân đội để nâng cao chất lượng công tác khoa học quân sự.

Bốn là, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực khoa học-công nghệ; đầu tư cơ sở vật chất và điều kiện thuận lợi cho nghiên cứu khoa học trong Quân đội. Chú trọng các công trình có tính lưỡng dụng để nâng cao hiệu quả sản phẩm nghiên cứu của Quân đội. Kịp thời biểu dương, khen thưởng và có chế độ, chính sách ưu đãi xứng đáng đối với những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu, ứng dụng khoa học-công nghệ.

Năm là, tiếp tục đổi mới công tác tổ chức Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội để ngày càng có nhiều công trình chất lượng tốt, hàm lượng khoa học cao và giá trị thực tiễn phong phú, thiết thực, hiệu quả, thương mại hóa. Qua đó tạo động lực, truyền cảm hứng, lan tỏa khát vọng nghiên cứu sáng tạo; tạo phong trào, môi trường, hệ sinh thái, tôn vinh, nuôi dưỡng, ươm mầm cho các ý tưởng nghiên cứu khoa học của tuổi trẻ Quân đội. Đẩy mạnh hơn nữa việc xây dựng, khẳng định thương hiệu cho các sản phẩm khoa học đổi mới sáng tạo, nâng cao giá trị, thương mại hóa sản phẩm.

Sáu là, đề nghị các đồng chí được nhận giải tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo, duy trì, nuôi dưỡng niềm đam mê nghiên cứu khoa học, phát triển, ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn của cơ quan, đơn vị; chia sẻ kinh nghiệm, động viên đồng chí, đồng đội tham gia nghiên cứu khoa học, thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa phong trào đổi mới sáng tạo của tuổi trẻ ở từng cơ quan, đơn vị và toàn quân, tạo hệ sinh thái về nghiên cứu khoa học đổi mới sáng tạo thực sự và có tính thực tiễn cao.

Thưa các đồng chí!

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước luôn mong muốn và tin tưởng chắc chắn rằng, thế hệ trẻ ngày nay với nhiệt huyết, năng động, đam mê, hoài bão, khát vọng, đẩy mạnh hơn nữa nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và ngày càng có đóng góp quan trọng cho xây dựng đất nước Việt Nam phát triển hùng cường và thịnh vượng, nhân dân Việt Nam được hạnh phúc và ấm no. Tuổi trẻ toàn quân tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa tài năng, sức trẻ, đạt nhiều thành tích cao hơn nữa, góp phần nhiều hơn nữa vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN; để Quân đội và tuổi trẻ Quân đội luôn xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân, mãi mãi xứng đáng là Bộ đội Cụ Hồ, QĐND Việt Nam anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng, Quân đội ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ.

Một lần nữa, tôi xin chúc đồng chí Trương Thị Mai, các đồng chí trong Quân ủy Trung ương, các đồng chí lãnh đạo, đại biểu cùng toàn thể cán bộ, đoàn viên, thanh niên Quân đội sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Trân trọng cảm ơn các đồng chí!

-------------------------

(*) Đầu đề của Báo Quân đội nhân dân

(1) Bài nói tại Đại hội lần thứ nhất Hội Phổ biến Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, ngày 18-5-1963

(2) Bài nói tại Đại hội Thanh niên tích cực lao động XHCN, ngày 17-3-1960

(3) Thư gửi các bạn thanh niên, ngày 17-8-1947

(4) Bài nói tại Đại hội Thanh niên tích cực lao động XHCN, ngày 17-3-1960

(5) Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI; Nghị quyết 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”; Nghị quyết 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”