Phát triển kinh tế từ mô hình nuôi lươn không bùn

Tìm hướng đi mới

Nhận thấy nhu cầu tiêu thụ thịt lươn ngày càng tăng trong khi nguồn lươn tự nhiên ngày một khan hiếm, từ năm 2020, anh Lê Thanh Yên đã chủ động tìm hiểu mô hình nuôi lươn không bùn thông qua Internet, sách báo và học tập kinh nghiệm từ các địa phương trong và ngoài tỉnh.

Sau thời gian nghiên cứu, anh quyết định đầu tư xây dựng mô hình ngay trên mảnh đất quê hương.

Anh Lê Thanh Yên, ở tổ dân phố Hội An 1, phường Trà Câu tâm huyết với mô hình nuôi lươn không bùn. Ảnh: NVCC

“Nuôi lươn truyền thống phụ thuộc nhiều vào môi trường tự nhiên, khó kiểm soát dịch bệnh. Trong khi nuôi không bùn giúp quản lý tốt hơn, ít rủi ro”, anh Yên chia sẻ.

Giai đoạn đầu, anh Yên xây dựng 3 - 4 bể nuôi, sau đó nâng lên 10 bể, mỗi bể có diện tích khoảng 6m², cao khoảng 60cm. Bể nuôi được xây dựng bằng xi măng kiên cố trong nhà, có mái che bằng tôn, được đục lỗ để tiêu thoát nước và lọc chất thải.

Bể có dạng hình chữ nhật, chiều rộng từ 1 - 2m, chiều dài 2 - 5m, đáy và thành bể trơn láng, đáy hơi nghiêng về phía ống thoát nước nhằm thuận tiện cho việc vệ sinh, quản lý thức ăn và hạn chế dịch bệnh. Khi thấy lươn sinh trưởng tốt, anh từng bước mở rộng quy mô 20 bể nuôi như hiện nay.

Toàn bộ hệ thống nuôi được che chắn nhằm giảm ánh sáng chiếu trực tiếp, tránh làm tăng nhiệt độ nước ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của lươn. Trong bể, anh Yên sử dụng các búi sợi lưới làm nơi trú ẩn, đóng vai trò như “tổ” cho lươn sinh sống.

Dễ nuôi, ít bệnh, đầu ra ổn định

Thức ăn chuyên dụng cho lươn được nhập từ tỉnh Gia Lai. Mỗi bể thả từ 4.000 - 5.000 con giống, chi phí hơn 10 triệu đồng/bể. Thời gian nuôi từ 9 - 12 tháng là có thể xuất bán, với kích cỡ thương phẩm khoảng 3 con/kg. Trung bình, 5.000 con giống khi nuôi đạt chuẩn cho sản lượng khoảng 1 tấn lươn, và 2 bể nuôi tiêu thụ khoảng 1 tấn cám trong suốt quá trình nuôi.

Chia sẻ về quá trình nuôi lươn, anh Lê Thanh Yên cho biết, so với nhiều loại vật nuôi khác, nuôi lươn không bùn không tốn nhiều thời gian và công chăm sóc.

“Mỗi ngày chủ yếu chỉ cho lươn ăn 2 lần, buổi sáng và buổi tối. Ngoài ra là theo dõi nguồn nước, vệ sinh bể nuôi định kỳ nên khá nhàn, vẫn có thời gian làm thêm những công việc khác. Quan trọng nhất là giữ môi trường nước sạch, ổn định thì lươn phát triển tốt”, anh Yên chia sẻ.

Lươn phát triển mạnh khỏe nhờ đảm bảo việc thay nước, môi trường sạch, ổn định, giúp lươn sinh trưởng và hạn chế dịch bệnh.

Theo anh Yên, nuôi lươn không bùn có nhiều ưu điểm như tiết kiệm diện tích, ít tốn công chăm sóc, lươn ít nhiễm bệnh, chất lượng thịt đảm bảo và dễ tiêu thụ.

Đầu ra sản phẩm tương đối ổn định, chủ yếu được thương lái từ tỉnh Nghệ An thu mua với giá bình quân khoảng 90 triệu đồng/tấn.

Anh Lê Thanh Yên kiểm tra lươn thương phẩm tại hồ nuôi, cầm trên tay con lươn khỏe mạnh, đạt kích cỡ xuất bán.

Sau nhiều vụ nuôi, hiệu quả kinh tế từ mô hình nuôi lươn không bùn của gia đình anh Yên dần được khẳng định. Tuy nhiên, có thời điểm do ảnh hưởng của thời tiết và môi trường nuôi không thuận lợi, lươn phát sinh bệnh, buộc phải xuất bán sớm khi chưa đạt kích cỡ chuẩn.

Dù vậy, anh Yên cho rằng đây là kinh nghiệm quý để tiếp tục điều chỉnh quy trình kỹ thuật, cải thiện môi trường nuôi, hướng tới nâng cao hiệu quả ở các vụ nuôi tiếp theo.

Anh Yên cho biết, quy trình nuôi lươn không bùn không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ ngay từ khâu chọn giống. Lươn giống phải khỏe mạnh, đồng đều kích cỡ, không dị hình và bơi lội linh hoạt.

Con giống được mua từ cơ sở uy tín, sau khi thả nuôi cần được thuần nước kỹ để tránh sốc môi trường, qua đó giúp lươn sinh trưởng tốt, hạn chế dịch bệnh và nâng cao tỷ lệ sống.

Hướng tới nhân rộng mô hình

Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, mô hình nuôi lươn không bùn của anh Yên mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Năm 2024, sản lượng đạt khoảng 4 tấn lươn thương phẩm. Năm 2025, tổng sản lượng đạt khoảng 8 tấn, với doanh thu ước 720 triệu đồng, lợi nhuận khoảng 200 triệu đồng sau khi trừ chi phí.

Đến nay, anh Yên đã làm chủ mô hình trên diện tích khoảng 300m², với hơn 20 bể nuôi lươn thịt, thả nuôi gần 80 nghìn con giống ở nhiều kích cỡ. Dự kiến thời gian đến, quy mô sẽ nâng lên hơn 100 nghìn con giống.

Từ hiệu quả thực tế của mô hình, nhiều hộ dân trên địa bàn phường Trà Câu đã đến tham quan, học tập kinh nghiệm. Anh Bùi Công Thành (46 tuổi), ở tổ dân phố An Thổ, sau khi học hỏi mô hình từ anh Yên, đã mạnh dạn thử nghiệm nuôi 1 bể với hơn 5.000 con lươn.

Đến nay, lươn đã đạt trọng lượng, kích cỡ đủ điều kiện xuất bán. Anh Thành kỳ vọng thời gian tới sẽ tiếp tục mở rộng quy mô, góp phần cải thiện thu nhập gia đình và xây dựng sinh kế bền vững.

Theo anh Thành, bước đầu mô hình cho thấy phù hợp với điều kiện hộ gia đình, dễ quản lý, chi phí đầu tư không quá lớn, hứa hẹn mang lại nguồn thu ổn định trong thời gian tới.

Anh Bùi Công Thành, tổ dân phố An Thổ, phường Trà Câu, thử nghiệm mô hình nuôi lươn không bùn.

Không chỉ tập trung phát triển kinh tế cho gia đình, anh Lê Thanh Yên còn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật nuôi lươn không bùn cho nhiều hộ nông dân trên địa bàn phường Trà Câu. Từ cách xây dựng bể nuôi, chọn con giống, quản lý môi trường nước đến chế độ cho ăn, phòng bệnh, anh Yên đều tận tình hướng dẫn cho những hộ có nhu cầu học hỏi.

Nhờ đó, đã có nhiều nông dân đến tham quan mô hình, mạnh dạn thử nghiệm nuôi lươn, từng bước hình thành hướng sản xuất mới, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới, liên kết và phát triển kinh tế nông nghiệp tại địa phương.

Chủ tịch Hội Nông dân phường Trà Câu Nguyễn Minh Tuấn nhìn nhận, nuôi lươn không bùn của gia đình anh Lê Thanh Yên là một trong những mô hình mới, có giá trị kinh tế cao trên địa bàn phường. Hiện nay, trên địa bàn đã có 3 hộ nông dân đến tham quan, học tập để nhân rộng mô hình, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

"Thành công từ mô hình nuôi lươn không bùn của anh Lê Thanh Yên không chỉ khẳng định hiệu quả của hướng đi mới trong chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, mà còn tạo động lực để nông dân phường Trà Câu mạnh dạn đổi mới tư duy sản xuất, phát huy tinh thần sáng tạo, vươn lên làm giàu chính đáng, góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển", ông Tuấn nhấn mạnh.

Thực tế mô hình nuôi lươn không bùn của anh Lê Thanh Yên cho thấy, với tinh thần dám nghĩ, dám làm, chủ động học hỏi và áp dụng tiến bộ kỹ thuật, người nông dân hoàn toàn có thể nâng cao thu nhập trên chính mảnh đất quê hương.

Cùng với hiệu quả kinh tế, mô hình còn góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi, tạo hướng đi mới trong phát triển nông nghiệp theo hướng hiệu quả, bền vững.

Bài, ảnh: HOÀI THUẬN