Phát triển kinh tế tư nhân: Vốn tín dụng phải chảy đúng địa chỉ

Sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển khu vực kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, các chính sách cụ thể đã nhanh chóng được triển khai ở nhiều cấp, nhiều ngành.

Trong đó, ngành ngân hàng với vai trò là kênh dẫn vốn chủ lực được kỳ vọng sẽ đồng hành hiệu quả hơn cùng doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Dư nợ tín dụng tăng trưởng mạnh

Tại Tọa đàm "Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68", ông Nguyễn Phi Lân – Vụ trưởng Vụ Dự báo, Thống kê, Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) nhấn mạnh Nghị quyết 68 do Bộ Chính trị ban hành đã tạo dấu ấn quan trọng đối với quá trình đổi mới nền kinh tế.

Nghị quyết đã mở ra cơ hội tiếp cận đa dạng các nguồn vốn cho khu vực tư nhân, không chỉ giới hạn ở ngành ngân hàng mà còn bao gồm cả vốn từ các kênh thị trường chứng khoán, quỹ đầu tư, liên doanh, liên kết...

Ông Nguyễn Phi Lân – Vụ trưởng Vụ Dự báo, Thống kê, Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) (Ảnh: VGP/Dương Tuấn).

Ông Lân thông tin, tính đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng, tăng 7,14% so với cuối năm 2024 và 18,71% so với cùng kỳ năm trước.

Qua quá trình thống kê thì thấy rằng, có đến 100 tổ chức tín dụng (TCTD) đã phát sinh tỉ lệ dư nợ đối với khu vực kinh tế tư nhân. Và trong đó có khoảng 209.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phát sinh dư nợ tại các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại. Điều đấy khẳng định dòng vốn tín dụng đã lan tỏa đến mọi phân khúc của các doanh nghiệp, mọi phân khúc của nền kinh tế

Ông Lân chỉ ra, Nghị quyết 68 đặt ra nhiệm vụ đối với ngành ngân hàng là phải nâng cao quản trị rủi ro, đổi mới công nghệ, cung cấp dịch vụ tài chính chất lượng hơn, thiết kế các sản phẩm tín dụng chuyên biệt và thực hiện quy trình quản trị theo chuẩn mực quốc tế.

Ngoài ra, ngành ngân hàng không chỉ là nguồn cung vốn, mà còn cần hỗ trợ tư vấn, giúp các doanh nghiệp tư nhân trong quá trình tiếp cận thị trường, tiếp cận nguồn vốn.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (Ảnh: VGP/Dương Tuấn).

Xét từ góc độc đại diện doanh nghiệp, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM nhìn nhận các tổ chức tín dụng hiện nay đóng vai trò "bà đỡ" của nền kinh tế, trong đó có thị trường bất động sản.

"Hiện nay, chúng tôi thấy lực lượng doanh nghiệp bất động sản phải nhìn các tổ chức tín dụng như là bà mẹ của chính mình", ông Châu nói.

Trong bối cảnh thị trường vốn còn yếu, các quỹ đầu tư tài chính chưa phát triển, thị trường chứng khoán bị giới hạn với số lượng doanh nghiệp niêm yết còn ít, các tổ chức tín dụng vì vậy vẫn là kênh dẫn vốn chủ yếu.

Mở rộng tín dụng với doanh nghiệp có dòng tiền tốt

Tuy nhiên, theo đại diện Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM, 80–90% nguồn vốn huy động từ ngân hàng là ngắn hạn, trong khi bất động sản cần vốn trung và dài hạn. Để khắc phục, cần vận động người dân gửi tiết kiệm dài hạn nhiều hơn.

Ngoài ra, việc triển khai gói tín dụng 145.000 tỷ đồng cần có cơ chế hiệu quả hơn để đẩy nhanh giải ngân. Đồng thời, cần có chính sách xử lý nợ xấu linh hoạt, để ngân hàng và doanh nghiệp có thể cùng song hành phát triển bền vững.

Tại Tọa đàm, TS. Đậu Anh Tuấn- Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương Mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ ra, nguồn vốn ngân hàng là huyết mạch của nền kinh tế tuy nhiên lại là hữu hạn. Chính vì vậy phải hướng vốn vào những hoạt động tạo ra lợi thế, cạnh tranh nhất và hiệu ứng đối với xã hội tốt nhất.

Ông cho rằng nguồn vốn nên được khuyến khích chảy vào khu vực sản xuất, nơi tạo ra hàng hóa, việc làm và góp phần bảo đảm an sinh xã hội. Ông cho rằng, những ngành như nông nghiệp, nơi có sự tham gia của đông đảo người dân, cần được dẫn dắt để tiếp cận dòng vốn thuận lợi hơn.

TS. Đậu Anh Tuấn- Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương Mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) (Ảnh: VGP/Dương Tuấn).

Một trong những vấn đề lớn hiện nay của các ngân hàng thương mại là khó kết nối với các doanh nghiệp tốt. Nghị quyết 68 bước đầu giúp giải quyết điều này khi yêu cầu tăng cường kết nối thông tin giữa cơ quan thuế, kho bạc, pháp luật với ngân hàng. Việc chia sẻ dữ liệu giúp ngân hàng có thể đánh giá doanh nghiệp dựa trên lịch sử tuân thủ pháp luật, thay vì tốn kém thời gian thu thập thông tin riêng lẻ.

Đặc biệt, Nghị quyết 68 khuyến khích chuyển dần hình thức cho vay từ dựa trên tài sản thế chấp sang dựa trên dòng tiền. Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng muốn thực hiện được điều này cần rà soát lại các quy định pháp lý còn ràng buộc. Cho vay theo dòng tiền tiềm ẩn rủi ro, nhưng nếu có cơ chế kiểm soát hợp lý thì sẽ thúc đẩy được các doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, những nhóm ít tài sản nhưng có tiềm năng phát triển.

"Thay vì chỉ cho vay các khoản có tài sản bảo đảm, ngân hàng cần được tạo điều kiện để mở rộng tín dụng cho những doanh nghiệp có luồng tiền tốt, có lịch sử tuân thủ pháp luật rõ ràng, được đánh giá là có tiềm năng – kể cả khi chưa có tài sản thế chấp", ông Tuấn nói.

Đối với vấn đề liên quan đến quỹ đầu tư tại Việt Nam, ông chỉ ra rào cản lớn nằm ở điều kiện niêm yết chặt chẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này khiến các quỹ đầu tư khó thoái vốn, làm giảm động lực đầu tư vào các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Việc thành lập sàn niêm yết riêng như Luật Khoa học và Công nghệ quy định sẽ là bước đi cần thiết để khơi thông điểm nghẽn này.

Cuối cùng, nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm gần 98% tổng số doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn trong tiếp cận tín dụng chính thức. Vì vậy, cần cải tổ các thiết chế này theo hướng linh hoạt hơn, sẵn sàng chia sẻ rủi ro có kiểm soát để hỗ trợ đúng đối tượng.

"Tôi cho rằng, vốn là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế. Nguồn vốn phải được dẫn dắt và chảy đúng địa chỉ – vào sản xuất, vào đổi mới sáng tạo, chứ không tạo ra bong bóng tài sản hay đầu cơ, vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ổn định kinh tế vĩ mô", ông Tuấn nhấn mạnh.

Nguyễn Thị Thu Hương