Phát triển năng lực số cho học sinh

Học sinh Trường THPT Hùng Vương được hướng dẫn sử dụng các nền tảng học tập số mở.

Thực hiện Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT ngày 24/1/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về quy định Khung năng lực số cho người học; Công văn số 3456/BGDĐT-GDPT ngày 27/6/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn triển khai thực hiện Khung năng lực số cho học sinh phổ thông và học viên giáo dục thường xuyên; các văn bản về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS... và triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số”, Trường THPT Hùng Vương, phường Phú Thọ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ - Trung tâm Công nghệ thông tin và CĐS tổ chức tập huấn phát triển năng lực số cho học sinh. Hoạt động được triển khai từ đề xuất của Câu lạc bộ Kỹ năng số, nhằm nâng cao kỹ năng số thiết yếu cho học sinh trong bối cảnh CĐS học đường.

Hơn 1.400 học sinh được tìm hiểu về phát triển năng lực số, thể hiện tinh thần chủ động của nhà trường trong việc đổi mới giáo dục, góp phần xây dựng môi trường học tập hiện đại, an toàn, phù hợp với yêu cầu của kỷ nguyên số. Thầy giáo Nguyễn Địch Long - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Hùng Vương cho biết: Đây không chỉ là một buổi học mà là bước chuyển quan trọng để học sinh thích ứng với nhịp sống số. Chúng tôi muốn mỗi học sinh không chỉ nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa mà còn trở thành những công dân số có trách nhiệm, biết bảo vệ mình và lan tỏa giá trị tích cực trong môi trường trực tuyến. Nhà trường đặt mục tiêu biến kỹ năng số thành năng lực cốt lõi, song hành cùng đạo đức số - điều mà các thế hệ học sinh cần để hội nhập.

Trong chuyên đề thứ nhất, báo cáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tiếp cận nền tảng Bình dân học vụ số, một chương trình nhằm nâng cao kỹ năng số cơ bản và kỹ năng học tập trực tuyến, đáp ứng yêu cầu của Khung năng lực số cho học sinh phổ thông. Học sinh được trải nghiệm trực tiếp các nội dung: Sử dụng thiết bị số hiệu quả; tra cứu, đánh giá và xử lý thông tin; học tập, hợp tác và sáng tạo nội dung trong môi trường trực tuyến.

Phong trào “Bình dân học vụ số” được triển khai nhằm mục tiêu thu hẹp khoảng cách số và nâng cao năng lực cho toàn dân. Học sinh Trường THPT Hùng Vương được hướng dẫn sử dụng các nền tảng học tập số mở. Em Nguyễn Hồng Phi - lớp 11A chia sẻ: Em được học kỹ năng số, buổi học rất thú vị. Em học được cách kiểm tra độ tin cậy của thông tin và cách bảo vệ tài khoản của mình. Em muốn tuyên truyền cho người thân cách nhận biết tin nhắn lừa đảo. Nhiều người lớn tuổi dễ bị mắc bẫy, nên nếu chúng em giúp được thì rất ý nghĩa.

Chuyên đề 2 phổ biến kỹ năng an toàn thông tin, phòng chống lừa đảo trực tuyến, nhận diện nguy cơ “Bắt cóc online”. Học sinh được nhận diện các hình thức lừa đảo tinh vi trên không gian mạng; rèn kỹ năng bảo vệ dữ liệu cá nhân; thực hành ứng xử an toàn, văn minh trên mạng xã hội. Chuyên gia đã phân tích cơ chế tội phạm lợi dụng tâm lý lo sợ, giả danh cơ quan chức năng để gây áp lực, buộc học sinh tự cách ly khỏi gia đình. Việc nhận diện các dấu hiệu cảnh báo sớm (yêu cầu tuyệt đối giữ bí mật, yêu cầu chuyển tài khoản) và các kỹ năng xử lý tình huống đã được thực hành trực tiếp, giúp học sinh nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động bảo vệ mình và người thân. Nhiều tình huống thực tế được phân tích, trong đó, cảnh báo nổi bật là tình trạng “bắt cóc online giả mạo”, thủ đoạn lừa đảo đang xảy ra tại nhiều địa phương. Các đối tượng thường giả danh cơ quan chức năng, tạo áp lực tâm lý để tách học sinh khỏi gia đình, sau đó yêu cầu chuyển tiền chuộc. Những bài học xử lý tình huống, phản ứng nhanh và cảnh giác số được xem là trọng tâm và cấp thiết của buổi tập huấn. Buổi tập huấn diễn ra trong không khí sôi nổi, tương tác cao.

Học sinh mạnh dạn đặt câu hỏi về: Cách nhận diện tin giả; cách bảo mật tài khoản cá nhân; sử dụng AI an toàn trong học tập; phòng tránh “bắt cóc online”... Báo cáo viên giải đáp cặn kẽ từng tình huống, giúp học sinh không những hiểu mà còn biết làm, biết tự bảo vệ mình và bạn bè trong môi trường số. Đặc biệt, Câu lạc bộ Kỹ năng số chủ động đề xuất hoạt động, chương trình này cho thấy vai trò tích cực của học sinh trong việc xây dựng môi trường học đường an toàn, sáng tạo và thích ứng với CĐS. Đây là bước khởi đầu quan trọng để nhà trường tiếp tục triển khai các chuyên đề giáo dục năng lực số, an toàn thông tin và CĐS học đường trong thời gian tới.

Hiền Mai