Phát triển sự nghiệp thể dục thể thao trong giai đoạn mới: Khỏe hơn, nhanh hơn, mạnh hơn để vươn cao

Giải Bơi chải tỉnh được tổ chức thường niên vào dịp Quốc khánh (2/9).

Tiền đề từ hệ thống cơ sở vật chất TDTT đồng bộ, hiện đại

Thực hiện Quyết định số 2164/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020, định hướng đến năm 2030”, Tỉnh ủy, UBND tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển sự nghiệp văn hóa, thể thao của tỉnh; trong đó, ban hành nhiều chương trình, đề án, kế hoạch, cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, đẩy mạnh huy động các nguồn lực xây dựng, phát triển mạng lưới thiết chế văn hóa - thể thao các cấp. Các cấp ủy, chính quyền trong tỉnh đã khảo sát, quy hoạch quỹ đất dành cho các hoạt động TDTT theo từng giai đoạn gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) theo hướng nâng cao, kiểu mẫu và phát triển bền vững; phân bổ kinh phí, thực hiện tốt công tác xã hội hóa, tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia đầu tư cung ứng các dịch vụ TDTT.

Tại thành phố Nam Định, các công trình TDTT lớn như: Sân vận động Thiên Trường, Bể bơi Trần Khánh Dư, Nhà thi đấu Trần Quốc Toản, Khu liên hợp thể thao (Cung thể thao tỉnh) được khai thác sử dụng phục vụ hiệu quả việc tập luyện của các vận động viên (VĐV) thể thao thành tích cao Nam Định, đăng cai tổ chức thành công các giải thể thao lớn của tỉnh và toàn quốc, đồng thời phục vụ tốt nhu cầu tập luyện TDTT của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn thành phố Nam Định và các vùng lân cận. Đến nay, cả 9 huyện, thành phố đã xây dựng đồng bộ và đưa vào hoạt động các công trình TDTT liên hợp như: bể bơi, sân vận động, nhà đa năng. Phần lớn các xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã xây dựng nhà văn hóa, trung tâm sinh hoạt cộng đồng, đảm bảo đầy đủ các trang thiết bị phục vụ, âm thanh, ánh sáng, công trình phụ trợ, bộ dụng cụ TDTT ngoài trời hiện đại với kinh phí từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng. Từ nguồn xã hội hóa đóng góp từ nhân dân, đến nay, hầu hết các khu dân cư có khu, sân thể thao: bóng đá, bóng bàn, bóng chuyền, bóng chuyền hơi, cầu lông, võ thuật, cờ tướng… Bên cạnh đó, các công trình thể thao mới, hiện đại của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh dịch vụ TDTT cũng được đầu tư xây dựng như: sân tennis, sân pickleball, bể bơi di động, bể bơi lắp ghép, sân bóng đá cỏ nhân tạo, các phòng tập thể hình, thẩm mỹ (gym, yoga, aerobic), khiêu vũ thể thao... Các sở, ngành đều có cơ sở tập luyện, thi đấu TDTT, tiêu biểu như các ngành: Công an, Quân đội, Ngân hàng và các trường học; trong đó Trung tâm Văn hóa - Thể thao thanh thiếu niên tỉnh (Tỉnh Đoàn) hàng năm tổ chức các lớp dạy năng khiếu văn hóa, thể thao cho học sinh trong dịp hè.

Lan tỏa phong trào TDTT quần chúng

Thành công trong thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” đã khơi dậy tinh thần tự giác tham gia các hoạt động văn hóa, TDTT của các tầng lớp nhân dân. Nhiều câu lạc bộ (CLB) TDTT được hình thành, phát triển cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, số người tập luyện TDTT thường xuyên toàn tỉnh chiếm tỷ lệ hơn 40% so với tổng dân số; số gia đình thể thao đạt gần 30% so với tổng số hộ. Toàn tỉnh có khoảng 1.800 CLB TDTT, 1.300 cộng tác viên thể thao. Từ năm 2022 đến nay, việc tỉnh tổ chức thành công các sự kiện, giải đấu thể thao mang tầm quốc gia, quốc tế đã tạo động lực để phong trào TDTT quần chúng ngày càng lan tỏa. Hoạt động TDTT cơ sở đã bám sát nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, việc rèn luyện TDTT đã trở thành nhu cầu cần thiết với người dân. Các giải thể thao quần chúng nhân dịp lễ, Tết được tổ chức với quy mô lớn, thu hút đông đảo người dân tham gia. Nổi bật là các hoạt động trong chương trình Ngày hội Văn hóa - Thể thao truyền thống nhân kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh (2/9) ở các huyện: Hải Hậu, Giao Thủy, Trực Ninh, Xuân Trường, Vụ Bản… Vào dịp này, các giải thể thao được tổ chức sôi nổi, từ 6-8 môn ở cấp xã, 10-15 môn ở cấp huyện.

Phong trào TDTT học đường phát triển mạnh mẽ. Các trường học các cấp thực hiện tốt chương trình giáo dục thể chất, chương trình phổ cập bơi phòng, chống đuối nước cho học sinh; tổ chức đa dạng các hoạt động ngoại khóa, khuyến khích học sinh lựa chọn môn thể thao phù hợp với lứa tuổi, sở thích để tập luyện như: võ thuật, bóng bàn, cầu lông, bóng đá, aerobic, đá cầu, bơi lội, cờ vua, bóng rổ, điền kinh... Đây là nguồn để ngành Giáo dục và Đào tạo lựa chọn học sinh tham gia Hội khỏe Phù Đổng các cấp và là nguồn tuyển chọn ban đầu quan trọng cho các đội tuyển thể thao chuyên nghiệp, thành tích cao tỉnh.

Phong trào TDTT trong cán bộ, công nhân, viên chức, người lao động có nhiều chuyển biến tích cực. Đến nay, các sở, ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh đều tổ chức các giải thể thao chào mừng các ngày kỷ niệm lớn của đất nước, ngày truyền thống của ngành. Hoạt động TDTT phụ nữ, người cao tuổi, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được các địa phương quan tâm. Hiện có hàng trăm CLB TDTT dành riêng cho phụ nữ, người trung và cao tuổi hoạt động hiệu quả như: dân vũ, đi bộ, xe đạp, cờ tướng, bóng bàn, dưỡng sinh… Hàng năm, Hội Người cao tuổi, Hội Phụ nữ các cấp tổ chức và tham gia hàng chục hội thao, giao lưu văn hóa, văn nghệ, TDTT. Các CLB cờ tướng tích cực tham gia các giải cờ tướng của huyện, của tỉnh và toàn quốc; các CLB dưỡng sinh, dân vũ tham gia biểu diễn trong các chương trình, sự kiện văn hóa, thể thao ở địa phương. Lực lượng công an, quân đội, biên phòng đẩy mạnh phong trào tập luyện, thi đấu TDTT trong cán bộ, chiến sĩ với các môn thể thao như: võ thuật, cầu lông, bóng bàn, bóng chuyền, tennis, bóng đá, bắn súng, bơi lội, việt dã, chạy vũ trang nhằm phục vụ trực tiếp cho công tác chuyên môn, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu. Tỷ lệ trung bình về số quân nhân tham gia tập luyện TDTT thường xuyên so với quân số biên chế tại các đơn vị đạt trên 95%/năm.

Chương trình đồng diễn dưỡng sinh của Câu lạc bộ người cao tuổi huyện Ý Yên.

Nâng tầm vị thế thể thao chuyên nghiệp, thành tích cao

Hiện nay, tỉnh có 2 đơn vị sự nghiệp TDTT trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH, TT và DL) là: Trung tâm TDTT tỉnh, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao tỉnh có nhiệm vụ tuyển chọn, đào tạo, huấn luyện VĐV các môn: điền kinh, bóng đá, bơi, lặn, vật, jujitsu, vovinam, võ cổ truyền, sambo, boxing, kick boxing, wushu, pencak silat, karatedo, taekwondo, cử tạ, đua thuyền, MMA… Sở VH, TT và DL liên tục ký kết các chương trình phối hợp với các ngành, địa phương, trường học trong tỉnh nhằm thực hiện tốt việc liên kết phát hiện, tuyển chọn VĐV năng khiếu thể thao; mở rộng liên kết đào tạo với các trung tâm huấn luyện, đào tạo VĐV quốc gia để tận dụng thế mạnh về trang thiết bị, cơ sở vật chất tập luyện và kinh nghiệm huấn luyện của các trung tâm nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo của tỉnh. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quản lý, điều hành, đào tạo, tuyển chọn VĐV; thực hiện giám định khoa học đối với công tác huấn luyện thể thao, đối với VĐV năng khiếu và VĐV trình độ cao, đặc biệt đối với VĐV các môn thể thao trọng điểm quốc gia. Các VĐV có cơ hội được tập luyện trong môi trường đào tạo chuyên nghiệp, thường xuyên cọ xát, thi đấu ở nhiều giải thể thao lớn, đặc biệt là lứa VĐV trẻ đã phát huy năng lực, sở trường và ngày càng thể hiện được bản lĩnh thi đấu trên các đấu trường, từ đó trau dồi kiến thức, tích lũy kinh nghiệm để thi đấu đem về vinh quang cho thể thao tỉnh nhà.

Thực tế cho thấy, trong giai đoạn phát triển và hội nhập với thể thao quốc tế, nhiều môn thể thao mới đã được các đơn vị thể thao thành tích cao tỉnh đưa vào chương trình, kế hoạch đào tạo, huấn luyện. Thành tích thể thao thành tích cao Nam Định ngày càng khẳng định được vị thế trên “bản đồ” thể thao cả nước. Nếu như trước kia (giai đoạn 2010-2020), tổng số huy chương của các đội tuyển thể thao Nam Định giành được tại các giải thể thao trong nước và quốc tế chỉ ở mức khiêm tốn dưới 100 huy chương các loại/năm, thì từ năm 2021 đến nay, thể thao thành tích cao Nam Định đã mang về trên 200 huy chương/năm tại các đấu trường. Trong đó có nhiều huy chương quý giá tại các giải thể thao khu vực, châu lục và thế giới. Trong bảng vàng thành tích huy chương tại các giải quốc tế phải kể đến những “gương mặt vàng” của thể thao Nam Định như: Nguyễn Thị Huyền, Bùi Thị Ngân, Nguyễn Thị Thu Hà (Điền kinh); Nguyễn Thị Thảo (Lặn), Trần Ánh Tuyết (Vật), Nguyễn Hữu Toàn (Vovinam)…

Nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về tư duy, nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội về ý nghĩa, vị trí, vai trò đặc biệt của TDTT đối với việc nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, xây dựng con người phát triển hài hòa, toàn diện, ngày 7/5/2024, Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 141-KH/TU triển khai thực hiện Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị về phát triển TDTT trong giai đoạn mới. Kế hoạch đề ra các nội dung trọng tâm: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác phát triển TDTT. Khuyến khích phát triển TDTT quần chúng. Tăng cường phổ biến kiến thức, hướng dẫn phong trào TDTT quần chúng. Xây dựng công trình thể thao công cộng ở khu dân cư. Quan tâm phát triển thể thao dân tộc, thể thao giải trí, thể thao quốc phòng, các đối tượng trẻ em, học sinh, sinh viên, người cao tuổi, người khuyết tật... trong hoạt động TDTT. Tăng cường các nguồn lực cho sự nghiệp TDTT. Rà soát, hoàn thiện quy hoạch, phát triển mạng lưới thiết chế, cơ sở thể thao đồng bộ, từng bước hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Ưu tiên đầu tư một số cơ sở trọng điểm về đào tạo, huấn luyện chất lượng cao; hiện đại hóa các trung tâm huấn luyện, cơ sở đào tạo, bồi dưỡng VĐV, cơ sở nghiên cứu khoa học và y học thể thao. Phát triển thị trường thể thao, thúc đẩy hợp tác công - tư, khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở thể thao, tham gia tổ chức thi đấu, đào tạo VĐV, huấn luyện viên, trọng tài và cung cấp các dịch vụ TDTT.

Bài và ảnh: Khánh Dũng