Phát triển thanh niên khối trường học xuất sắc về trí tuệ, giàu bản sắc văn hóa

Tổ chức Đoàn trong trường học đã đề xuất nhiều mô hình mới, giải pháp sáng tạo trong phát hiện và bồi dưỡng đoàn viên ưu tú, giáo dục văn hóa - đạo đức trên không gian mạng, nâng cao năng lực sử dụng AI có đạo đức, và phát triển toàn diện học sinh, sinh viên theo định hướng xuất sắc về trí tuệ, vượt trội về thể chất, giàu bản sắc văn hóa.

Sáng 29/7, tại Hà Nội, Trung ương Đoàn tổ chức Hội nghị cán bộ Đoàn trường học toàn quốc năm học 2024 - 2025. Anh Nguyễn Minh Triết - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội SVVN chủ trì hội nghị.

Phát biểu khai mạc hội nghị, anh Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh, toàn quốc đang quyết liệt triển khai tinh thần của Nghị quyết 18 về việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Đến nay, 34 tỉnh, thành phố đã vận hành chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp. Tuy số lượng cán bộ Đoàn có giảm, nhưng không vì thế mà ít đồng hành, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của thanh niên cũng như tổ chức các hoạt động phong trào.

Ngoài 3 phong trào chính của tổ chức Đoàn, có những phong trào nhánh phù hợp với khối thanh niên trường học như: "Học sinh 3 tốt", "Học sinh 3 rèn luyện", "Sinh viên 5 tốt", "Giáo viên trẻ tiêu biểu"... Đây là những phong trào được thiết kế riêng, có tính định hướng rõ ràng.

 Anh Nguyễn Minh Triết - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội SVVN phát biểu tại hội nghị.

Anh Nguyễn Minh Triết - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội SVVN phát biểu tại hội nghị.

Anh Triết đề nghị các cán bộ Đoàn trường học tập trung thảo luận, đánh giá nghiêm túc những mặt đã làm được, những tồn tại, hạn chế trong năm học vừa qua, để rút ra bài học kinh nghiệm, nhân rộng mô hình hay, giải pháp hiệu quả.

"Từ đó, triển khai tốt nhiệm vụ của năm học 2025 - 2026, trong đó có hai nhiệm vụ trọng tâm là: triển khai phong trào hành động cách mạng và tạo nguồn để phát triển Đảng trong khối trường học", anh Triết nói.

Đặc biệt, việc phát hiện, bồi dưỡng, kết nạp đảng viên trẻ từ môi trường học đường là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Để làm tốt điều đó, cần tổ chức các phong trào có chiều sâu, lan tỏa, giúp đoàn viên, thanh niên hiểu đúng, yêu Đảng, mong muốn đứng vào hàng ngũ của Đảng.

Năm học tới là một năm học đặc biệt, diễn ra trong bối cảnh nhiều ngày lễ kỷ niệm trọng đại của đất nước. Đồng thời, đây cũng là thời điểm tiến tới đại hội Đảng các cấp, hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc và ngay sau đó là Đại hội Đoàn các cấp.

Do đó, năm học tới là năm học thi đua đặc biệt, lực lượng thanh niên trường học phải là lực lượng tiên phong, nòng cốt trong tổ chức thực hiện các phong trào, chương trình, đề án của Đoàn.

 Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến các điểm cầu trên cả nước.

Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến các điểm cầu trên cả nước.

Mô hình "Đảng viên - Đoàn viên đồng hành"

Nêu ý kiến tại hội nghị, anh Lê Công Hùng - Bí thư Thành Đoàn Đà Nẵng đề xuất một số giải pháp phát hiện, bồi dưỡng và phát huy đoàn viên ưu tú trong xây dựng Đảng từ trường học, hướng tới chào mừng Đại hội Đảng các cấp.

“Với tổ chức Đoàn trong trường học, cần đổi mới phương pháp phát hiện đoàn viên ưu tú, ưu tiên dựa trên thực tiễn rèn luyện thay vì chỉ đánh giá qua hồ sơ thành tích hay danh hiệu. Các mô hình như “Đảng viên - Đoàn viên đồng hành”, “Hành trình đến với Đảng” hay “Đối thoại chính trị với đảng viên trẻ” nên được phát triển mạnh mẽ để bồi dưỡng lý tưởng sống, định hướng động cơ phấn đấu đúng đắn cho đoàn viên và sinh viên…” anh Hùng nêu.

 Các đại biểu ở điểm cầu trung tâm góp ý tại hội nghị.

Các đại biểu ở điểm cầu trung tâm góp ý tại hội nghị.

Còn anh Nguyễn Tiến Hưng - Phó Bí thư phụ trách Thành Đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên TP Hà Nội cho rằng, đoàn viên, thanh niên khối trường học cần tăng cường tham gia những phần việc tiêu biểu, có sức lan tỏa và tạo dấu ấn riêng, khẳng định rõ vai trò trong bức tranh tổng thể của tổ chức Đoàn.

Tuổi trẻ trường học phát huy tính xung kích trong các hoạt động kỷ niệm, ngày lễ lớn của đất nước, đặc biệt là sự kiện kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 sắp tới.

Ngoài ra, anh Hưng cũng đề xuất Trung ương Đoàn có hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn về nội dung triển khai phong trào "Bình dân học vụ số" để các địa phương có thể thực hiện thống nhất và hiệu quả.

Cần xây dựng một "chuẩn chương trình mềm" không quá cứng nhắc nhưng định hướng rõ, với cán bộ Đoàn nên tập huấn nội dung gì, với người dân nên triển khai chủ đề gì, và khi phối hợp cùng chính quyền địa phương thì nên tập trung vào khía cạnh nào…

Xây dựng bộ tài liệu ứng xử văn minh trên mạng

Anh Phạm Thế An - Bí thư Đoàn Trường Đại học Khoa học Tự nhiên cho rằng, cần xây dựng bộ tài liệu về ứng xử văn hóa trên không gian mạng có tính chuyên môn cao, để tuyên truyền cho đoàn viên, thanh niên về phòng chống tin giả, tôn trọng quyền riêng tư, ứng xử văn minh. Các tài liệu này cần được đưa vào sinh hoạt chi đoàn, tuần sinh hoạt công dân đầu khóa và các lớp cảm tình Đoàn, đặc biệt trong các trường THCS và THPT.

Đặc biệt, cán bộ Đoàn trường học các cấp cần tổ chức tập huấn định kỳ về văn hóa ứng xử trên không gian mạng và đạo đức trong sử dụng AI.

Theo anh An, về đạo đức trong sử dụng AI, chúng ta cần nhìn nhận song song hai mặt của vấn đề. Bên cạnh những ưu điểm vượt trội, AI cũng đặt ra các nguy cơ như: gian lận học thuật, suy giảm tư duy sáng tạo, vi phạm quyền riêng tư và bản quyền.

Trong đó, việc lạm dụng AI dẫn đến suy giảm khả năng sáng tạo của thanh thiếu niên là vấn đề đáng báo động, cần được quan tâm đặc biệt.

 TS. Phạm Thế An - Bí Thư Đoàn Trường Đại học Khoa học Tự nhiên chia sẻ tại hội nghị.

TS. Phạm Thế An - Bí Thư Đoàn Trường Đại học Khoa học Tự nhiên chia sẻ tại hội nghị.

"Thay vì bài xích AI, quan điểm của chúng tôi là cần chấp nhận và hướng dẫn sử dụng có đạo đức. Nếu tạo tâm lý tội lỗi khi sử dụng AI, đoàn viên, thanh niên sẽ có xu hướng che giấu, gây khó kiểm soát nội dung. Vì vậy, cần tổ chức các hoạt động trải nghiệm thực tế có ứng dụng AI, sau đó là các phiên thảo luận về đạo đức trong ứng dụng đó để thanh niên tự rút ra bài học", anh An nói.

Ngoài ra, nên xây dựng bộ quy tắc đạo đức trong sử dụng AI đơn giản, dễ nhớ, giúp thanh thiếu niên áp dụng vào thực tế hàng ngày. Cần khuyến khích phong trào đánh dấu nội dung do AI tạo ra trên các nền tảng như Facebook hoặc gắn nhãn trên video, hình ảnh, để thúc đẩy sự minh bạch và tạo sự tự tin khi sử dụng AI đúng chuẩn mực…

 Anh Nguyễn Minh Triết phát biểu kết luận hội nghị.

Anh Nguyễn Minh Triết phát biểu kết luận hội nghị.

Phát biểu kết luận hội nghị, anh Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh, tại nhiều diễn đàn gần đây, Tổng Bí thư đã chỉ rõ các nhiệm vụ chiến lược trong phát triển đất nước và nhấn mạnh vai trò của thanh niên với bộ tứ nghị quyết trụ cột.

Đây là những nền tảng định hướng lớn mà thanh niên, nhất là lực lượng trong trường học, cần bám sát để phát huy vai trò tiên phong, đóng góp vào quá trình phát triển quốc gia.

Để hướng tới học sinh, sinh viên Việt Nam xuất sắc về trí tuệ, vượt trội về thể chất, giàu bản sắc văn hóa”, anh Triết đề nghị, các cấp bộ Đoàn cần phát triển toàn diện thanh niên khối trường học theo bốn nhóm nội dung: nâng cao trí tuệ qua học thuật, nghiên cứu khoa học và khởi nghiệp sáng tạo; tăng cường thể chất thông qua thể thao, hoạt động dã ngoại và rèn luyện kỹ năng sinh tồn; bồi đắp bản sắc văn hóa bằng giáo dục truyền thống, lịch sử và nghệ thuật; và hình thành giá trị sống, kỹ năng mềm, lý tưởng cách mạng, năng lực hội nhập toàn cầu.

Các chương trình đồng hành với thanh niên được xác định với nhiều nội dung mới, thiết thực và có trọng tâm rõ ràng: hỗ trợ học tập suốt đời, thúc đẩy sáng tạo, tăng cường kỹ năng, chăm lo đời sống văn hóa - tinh thần, sức khỏe tâm thần học đường, kết nối hiệu quả với thị trường lao động, doanh nghiệp…

Anh Triết cũng lưu ý, các cấp bộ Đoàn cần chủ động nắm bắt tình hình tư tưởng và định hướng thông tin từ sớm, từ xa; đặc biệt quan tâm tới địa bàn có đông sinh viên dân tộc thiểu số, tôn giáo để kịp thời có biện pháp định hướng phù hợp.

Châu Linh

Nguồn Tiền Phong: https://tienphong.vn/phat-trien-thanh-nien-khoi-truong-hoc-xuat-sac-ve-tri-tue-giau-ban-sac-van-hoa-post1764554.tpo