Phát triển văn hóa hài hòa tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế - xã hội

Năm 2021 là năm đầu tiên tỉnh ta triển khai thực hiện các Nghị quyết chuyên đề của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XX trong bối cảnh tình hình phát triển kinh tế - xã hội chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19. Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH, TT và DL) đã triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, mục tiêu về phát triển văn hóa phù hợp tình hình thực tiễn dịch bệnh COVID-19 theo kế hoạch đề ra. Trong công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa, Sở VH, TT và DL hướng dẫn các địa phương thực hiện quy định về phân cấp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn; khảo sát, đánh giá hiện trạng, hoàn thiện thủ tục hỗ trợ tu bổ chống xuống cấp đối với trên 50 di tích đã xếp hạng và di tích trong danh mục kiểm kê. Bảo tàng tỉnh đẩy mạnh nghiên cứu, sưu tầm, bổ sung tài liệu, hiện vật trong các kho, trưng bày; hoàn thiện hồ sơ trình UBND tỉnh xếp hạng 10 di tích cấp tỉnh; xây dựng hồ sơ các di tích: Đền - Chùa Thiên Biên (Hải Hậu), Khu tưởng niệm đồng chí Lê Đức Thọ (thành phố Nam Định), Đền thờ Bình vương Dương Tam Kha (Trực Ninh), Từ đường họ Phạm gốc Mạc (Xuân Trường) đề nghị các cấp thẩm quyền xếp hạng di tích cấp quốc gia; hoàn thiện lý lịch di tích Đền Xám (Nam Trực) để xây dựng hồ sơ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Thực hiện Chương trình hành động quốc gia bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt”, tỉnh ta đã tham gia triển lãm “Không gian di sản văn hóa Việt Nam” tại Trung tâm Triển lãm Văn học - Nghệ thuật Việt Nam (Hà Nội) trưng bày chủ đề “Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt - Bản sắc và giá trị”; đồng thời, xây dựng kế hoạch phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện 2 tập phim tài liệu “Khám phá Thành Nam” và “Về với Thiên Trường xưa” giới thiệu toàn cảnh các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của quê hương Nam Định phát trên sóng VTV1 (tháng 1-2022).

Trình diễn hầu đồng trên sân khấu chuyên nghiệp Nam Định.

Đẩy mạnh công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở và thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH), năm 2021, Trung tâm Văn hóa, Điện ảnh và Triển lãm tỉnh đã tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, cổ động trực quan trên hệ thống truyền thanh, trên xe lưu động nhân các dịp lễ, tết, các sự kiện văn hóa, chính trị quan trọng của quê hương, đất nước. Toàn tỉnh đã tổ chức trưng bày 98 cụm pa-nô; 1.700m2 băng-rôn, cờ, phướn; 170 tranh cổ động tại trung tâm các huyện, thành phố. Sở VH, TT và DL đẩy mạnh hướng dẫn các địa phương trong tỉnh thực hiện các tiêu chí văn hóa gắn với xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Công tác xây dựng đời sống văn hóa trong hệ thống chính trị, cộng đồng thôn, xóm, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và gia đình đạt được nhiều kết quả tích cực. Phong trào “TDĐKXDĐSVH” gắn với xây dựng NTM cùng với các phong trào xây dựng “Làng văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư tiên tiến”, “Xây dựng môi trường NTM sáng - xanh - sạch - đẹp”, “Nhà sạch, vườn xanh, đường, sông không rác” được triển khai sâu rộng. Các thiết chế văn hóa - thể thao được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại, tạo điều kiện thúc đẩy phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT quần chúng phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng; 100% các xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh xây dựng được trung tâm/nhà văn hóa, sân/khu thể thao, địa điểm sinh hoạt cộng đồng tại các khu dân cư.

Ở các địa phương trong tỉnh, các hoạt động VH, TT và DL diễn ra hiệu quả, từng bước thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 trong tình hình mới. Năm 2021, Phòng Văn hóa - Thông tin, Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao các huyện, thành phố chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền tăng cường công tác quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực: gia đình, văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch tại địa phương. Huyện Giao Thủy xây dựng chuyên mục di tích lịch sử - văn hóa, đăng tải lý lịch các di tích trên Cổng thông tin điện tử huyện. Huyện Hải Hậu rà soát, quy hoạch quỹ đất xây dựng các công trình văn hóa, thể thao trên địa bàn. Các huyện Nam Trực, Xuân Trường tăng cường công tác kiểm tra các hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa trên địa bàn. Huyện Vụ Bản tổ chức thành công các giải TDTT: cầu lông, bóng bàn, cờ vua nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Thể thao Việt Nam (27-3), 90 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26-3)… Ở thành phố Nam Định triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp ngăn chặn các biểu hiện tư nhân hóa, thương mại hóa công tác quản lý, phát huy giá trị Khu di tích lịch sử - văn hóa quốc gia đặc biệt Đền Trần - Chùa Tháp, giữ gìn sự tôn nghiêm nơi thờ tự và phát huy giá trị di sản văn hóa Trần.

Kết luận số 75-KL/TU ngày 14-12-2021 của BCH Đảng bộ tỉnh về việc “Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 07 (khóa XIX) về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Nam Định” đề ra một số nhiệm vụ trọng tâm; trong đó, tiếp tục tăng cường tuyên truyền, quán triệt các nội dung của Nghị quyết số 07 tới cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đề ra. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh gắn với đấu tranh không khoan nhượng với cái xấu, cái ác, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ các giá trị “chân - thiện - mỹ”. Đẩy mạnh vận động thực hiện nếp sống văn hóa, ứng xử lành mạnh trong xã hội, phát huy những giá trị tích cực về thuần phong, mỹ tục của gia đình và xã hội. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa; tăng cường huy động các nguồn lực xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở, không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng, đảm bảo phù hợp với quy hoạch. Phát triển, đa dạng hóa các hoạt động TDTT quần chúng, TDTT giải trí. Tăng cường công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di sản. Đẩy mạnh xúc tiến quảng bá, phát triển du lịch văn hóa, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân./.

Bài và ảnh: Khánh Dũng