Phát triển xét nghiệm test nhanh để chẩn đoán sớm bệnh Whitmore
Chuyên gia y tế cho rằng, Bộ Y tế cần có hướng dẫn chung trong điều trị bệnh Whitmore, bởi việc chẩn đoán căn bệnh này vô cùng khó khăn.
(có tên quốc tế là Melioidosis) là loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn đất Burkholderia pseudomallei gây ra. Bệnh có thể tiến triển cấp tính với tỷ lệ tử vong cao, nếu bệnh nhân không được chẩn đoán đúng và không được điều trị kháng sinh kịp thời.
Thời gian qua, Whitmore được lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội với những thông tin sai sự thật, vô căn cứ, thiếu tính khoa học, gây hoang mang dư luận và tạo tâm lý lo lắng cho người dân.
Nhiều nhà khoa học ở các nước trên thế giới tham gia hội thảo.
Tại Hội thảo khoa học bệnh Whitmore toàn cầu lần thứ 9, diễn ra sáng 16/10, TS. Trịnh Thành Trung, Trưởng phòng nghiên cứu khoa học, Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, khái niệm vi khuẩn “ăn thịt người” hoàn toàn bịa đặt, xuyên tạc, không phải là khái niệm của bệnh này. Về cơ bản, đây là bệnh nhiễm khuẩn, có biểu hiện lâm sàng đa dạng. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là viêm phổi dẫn đến sốc nhiễm khuẩn huyết có thể dẫn đến tử vong, bên cạnh cơ quan tấn công là phổi thì còn nhiều cơ quan khác trên cơ thể gây áp se, bụi mủ chứ không phải vi khuẩn ăn thịt người, vì vậy gọi bệnh Whitmore- vi khuẩn “ăn thịt người” là không chính xác.
Chú thích ảnh
Theo TS. Trịnh Thành Trung, bệnh Whitmore có dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng đa dạng, khó phát hiện nên thường bị chuẩn đoán nhầm thành lao phổi, ung thư phổi, ung thư gan, ung thư tủy xương, ung thư máu, u tuyền liệt tuyến, quai bị (ở trẻ em)...
Tuy nhiên, đến nay, xét nghiệm vi sinh tại các bệnh viện bắt đầu được quan tâm, chú ý, các bác sĩ cũng được cảnh báo về căn bệnh Whitmore này nên số lượng bệnh nhân nhiễm bệnh được chẩn đoán đúng tăng lên trong thời gian vừa qua, chứ không phải bệnh đột ngột quay trở lại và bùng phát thành dịch.
“Vi khuẩn Burkholderia pseudomallei là vi khuẩn sống trong đất, vì thế con đường lây nhiễm chính của bệnh là qua tiếp xúc các vết trầy xước trên da với đất hoặc nước có có vi khuẩn. Lây nhiễm qua con đường hô hấp khi hít phải các hạt bụi đất có vi khuẩn trong những trận gió lốc xoáy trước cơn mưa cũng đã được đề xuất. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra những bằng chứng nhiễm bệnh khi ăn các thức ăn có vi khuẩn”- TS Trịnh Thành Trung nêu rõ.
TS. Trịnh Thành Trung cũng khuyến cáo, khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn Whitmore, nên đến những cơ sở y tế uy tín, có xét nghiệm vi sinh để chẩn đoán. Bởi một trong những xét nghiệm cuối cùng để chấn đoán có mắc bệnh này hay không đó là xét nghiệm vi sinh.
“Khi đã phát hiện ca bệnh, các bác sĩ lâm sàng sẽ có phác đồ điều trị, bệnh nhân cần phải tuân thủ đúng phác đồ điều trị, bởi điều trị bệnh này kéo dài ít nhất 6 tháng. Nếu không tuân thủ đúng thì sẽ dễ tái phát lại, khi đã tái phát lại tính nguy cấp của bệnh sẽ phát triển nhanh, khả năng tử vong cao”- TS Trịnh Thành Trung cho biết.
Cũng theo TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh Whitmore được thế giới đánh giá là một căn bệnh lãng quên, nhưng gần đây bệnh lại có xu hướng gia tăng trở lại không chỉ ở Việt Nam mà ở các nước khác trong khu vực như Campuchia, Lào, Đông Nam Á, phía bắc nước Úc, Thái Lan, châu Phi, Ấn Độ, các nước thu nhập thấp và trung bình.
Tuy nhiên, TS Cường cũng chia sẻ, biểu hiện của căn bệnh này cũng rất đa dạng với sự gia tăng của các bệnh nền có sẵn như tiểu đường. Do đó, việc chẩn đoán, điều trị căn bệnh này vô cùng khó khăn, thời gian điều trị kéo dài.
“Chúng tôi cho rằng, Bộ Y tế cần phải có hướng dẫn về bệnh Whitmore, bởi hiện nay Bộ vẫn chưa có hướng dẫn điều trị căn bệnh này. Mỗi nước sẽ có đặc thù riêng. Vì vậy cần phải ra hướng dẫn chung để các bác sĩ, các cơ sở y tế thực hiện, nhằm nâng cao nhận thức và khả năng chấn đoán bệnh của các bác sĩ. Bởi bệnh này nhiều nơi không biết được, không chẩn đoán được bệnh. Cần phòng ngừa, phát hiện bệnh sớm, điều trị đúng. Bởi nếu chẩn đoán sai sẽ dẫn đến điều trị sai”- TS Đỗ Duy Cường cho biết.
Tại hội thảo, các chuyên gia y tế, các nhà khoa học cũng cho rằng, cần phải xác định được các ổ nhiễm trùng nguyên phát trên cơ thể bệnh nhân, xem đường vào của vi khuẩn từ đâu để có đánh giá bệnh kịp thời và có phương pháp điều trị hiệu quả tối ưu nhất.
Đồng thời, các nhà khoa học cũng đề xuất phát triển các xét nghiệm test nhanh để chẩn đoán sớm bệnh này, vì hiện nay, kết quả chẩn đoán bệnh Whitmore phải chờ xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn từ 5-7 ngày, thậm chí nhiều khi vi khuẩn không mọc thì không thể chẩn đoán ra đúng bệnh, dẫn tới điều trị sai./.
