Phí môi giới 'trên trời', trục lợi xuất khẩu lao động: Siết kỷ cương, xử lý nghiêm sai phạm

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ) đang đẩy mạnh kiểm tra, phối hợp xử lý sai phạm để siết lại kỷ cương trong lĩnh vực xuất khẩu lao động - Ảnh minh họa

Trong thời gian qua, Báo điện tử Chính phủ và Cổng Thông tin điện tử Chính phủ liên tục nhận được phản ánh từ bạn đọc và người lao động về tình trạng các công ty môi giới xuất khẩu lao động thu phí quá cao, có dấu hiệu trốn thuế, thu tiền bất hợp pháp, thậm chí lừa đảo.

Bạn đọc Đ.T.N có địa chỉ email nhung1990...@gmail.com phản ánh: "Người lao động nghèo, với mong muốn thoát nghèo chính đáng, đã chấp nhận xa quê hương, gia đình để tìm cơ hội làm việc. Nhưng thay vì được hỗ trợ, họ lại bị môi giới bóp nghẹt bởi mức phí quá cao, từ 5.000 đến 8.000 USD.

Nhiều công ty môi giới còn ép lao động ký giấy và quay video nhận đã đóng 2.000 – 4.000 USD để qua mắt cơ quan chức năng, trốn thuế. Người lao động không dám lên tiếng vì sợ bị trả đũa hoặc không được xuất cảnh. Gần một nửa thời gian đi lao động chỉ để trả nợ phí môi giới, cuộc sống bấp bênh và áp lực đè nặng lên cả gia đình ở quê nhà".

Gửi thư đến Cổng TTĐT Chính phủ, bạn đọc K.C phản ánh về việc hai cá nhân tại Bắc Ninh thu tiền mặt bất hợp pháp của các lao động (làm việc thợ hàn) với số tiền 18-20 nghìn USD nhưng đến nay chỉ hoàn trả khoảng 52 triệu và mong muốn cơ quan chức năng có giải pháp quản lý để bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ) - cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, cho biết, thời gian qua, Cục đã tham mưu các cơ quan có thẩm quyền ban hành, hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm điều chỉnh hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Các quy định tại Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, cùng các nghị định, thông tư hướng dẫn đã nêu rõ quyền và nghĩa vụ của người lao động khi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, cũng như quyền và nghĩa vụ của các doanh nghiệp được cấp phép đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Đặc biệt, pháp luật đã quy định rõ các khoản chi phí mà doanh nghiệp dịch vụ được phép thu của người lao động, tránh tình trạng thu sai quy định, tạo gánh nặng chi phí cho người lao động.

Bên cạnh việc hoàn thiện thể chế, Cục Quản lý lao động ngoài nước cũng tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để người lao động hiểu rõ, nắm bắt các quy định, cập nhật được thông tin nhằm bảo vệ quyền lợi cho chính mình.

Đồng thời, Cục công khai danh sách các doanh nghiệp được cấp phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài trên trang thông tin điện tử của mình, nhằm giúp người lao động tiếp cận đúng đơn vị có chức năng, tránh bị lợi dụng bởi các tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện pháp lý.

Nhiều vụ việc đang bị điều tra, xử lý

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực từ phía cơ quan quản lý nhà nước, thực tiễn cho thấy tình trạng các tổ chức, cá nhân lợi dụng nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài để trục lợi vẫn tiếp diễn phức tạp.

Đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, đã nhận được không ít đơn thư phản ánh, khiếu nại từ người lao động về việc bị các tổ chức, cá nhân không có giấy phép hoạt động thu tiền và hứa hẹn đưa đi làm việc ở nước ngoài. Thậm chí, có tổ chức cá nhân mạo danh cơ quan chức năng hoặc doanh nghiệp có giấy phép để lừa đảo, trục lợi người lao động.

Trước những vụ việc này, Cục đã chủ động đăng tải nhiều thông tin cảnh báo trên Cổng thông tin điện tử của Cục để người lao động nâng cao cảnh giác. Đối với các vụ việc cụ thể, Cục cũng chuyển đơn thư phản ánh đến các cơ quan chức năng như Công an, Sở Nội vụ các tỉnh, thành phố để kiểm tra, xác minh và xử lý theo quy định pháp luật.

Trong một số vụ việc, Cục đã phối hợp với cơ quan Công an, Sở Nội vụ TP. Hà Nội tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, xác minh tổ chức cá nhân không có chức năng nhưng tổ chức tuyển chọn, thu tiền của người lao động.

Đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, thời gian tới, Cục Quản lý lao động ngoài nước sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan Công an, Sở Nội vụ các địa phương để kiểm tra các tổ chức, cá nhân không có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng nhưng đã thông báo tuyển, ghi danh, tiếp nhận hồ sơ, thu tiền của người lao động để đưa đi làm việc ở nước ngoài.

Những công ty có hành vi vi phạm pháp luật sẽ bị các cơ quan chức năng xử lý theo quy định của pháp luật. Thực tế cho thấy, đã có nhiều công ty bị điều tra vì có dấu hiệu vi phạm trong hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Gần đây, Bộ Công an đang điều tra, xác minh dấu hiệu sai phạm liên quan lĩnh vực người lao động đi làm việc ở nước ngoài tại Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và cung ứng nhân lực Hoàng Long, Công ty TNHH một thành viên hợp tác quốc tế xây lắp 3, Công ty TNHH Một thành viên Cung ứng Nhân lực Quốc tế và Thương mại (SONA)...

Đối với phản ánh của người lao động K.C về việc hai cá nhân tại Bắc Ninh thu tiền mặt bất hợp pháp của các lao động (làm việc thợ hàn) với số tiền 18-20 nghìn USD nhưng đến nay chỉ hoàn trả khoảng 52 triệu, Cục Quản lý lao động ngoài nước khẳng định, theo quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, không có bất kỳ cá nhân nào được Bộ LĐTB-XH (nay là Bộ Nội vụ) cấp giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Căn cứ nội dung đơn, vụ việc nêu trên có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Do đó, ngày 2/6, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã có Công văn số 563/CQLLĐNN-KTGQKNTC gửi Công an tỉnh Bắc Ninh để kiểm tra, xác minh và xử lý theo quy định của pháp luật.

Đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước cũng khuyến cáo người lao động cần hết sức tỉnh táo khi lựa chọn công ty xuất khẩu lao động. Chỉ nên làm việc với các doanh nghiệp được cấp giấy phép hợp pháp, kiểm tra thông tin công khai trên Cổng thông tin điện tử của Cục, không tin vào các lời hứa miệng, giao dịch tiền mặt với các cá nhân, tổ chức trung gian không rõ ràng.

Việc đi làm việc ở nước ngoài là cơ hội quan trọng giúp người lao động nâng cao thu nhập, tích lũy kinh nghiệm, góp phần phát triển kinh tế gia đình và xã hội. Tuy nhiên, nếu không được bảo vệ đúng mức và không có đủ thông tin pháp lý, người lao động rất dễ trở thành nạn nhân của các hành vi trục lợi bất hợp pháp.

Vì vậy, cùng với việc tăng cường quản lý từ phía cơ quan nhà nước, chính người lao động cũng cần chủ động tìm hiểu pháp luật, cẩn trọng trong từng quyết định để bảo vệ quyền lợi chính đáng của bản thân.

Thu Giang