Philippines sẵn sàng tạo động lực mới cho đàm phán COC trong năm Chủ tịch ASEAN
Philippines sẵn sàng tạo động lực mới cho các cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2026. Ngoại trưởng Philippines Theresa Lazaro bày tỏ thiện chí sẵn sàng họp thường xuyên hơn – có thể là hàng tuần – để đẩy nhanh tiến trình.
ASEAN và Trung Quốc đã hoàn tất lần đọc thứ ba và cũng là lần cuối cùng của bản dự thảo duy nhất vào đầu năm nay, với Malaysia là chủ tịch khối. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề, trong đó chủ yếu là liệu khuôn khổ này có mang tính ràng buộc pháp lý hay không. Các Bộ trưởng ngoại giao ASEAN vào năm 2023 đã cam kết hoàn thành COC trong vòng 3 năm, với thời hạn chót vào tháng 7/2026.
Ngoại trưởng Philippines Theresa Lazaro trong buổi họp báo- Nguồn BNG Philippines
Đánh giá về khả năng hoàn thành đàm phán COC đúng hạn, Ngoại trưởng Lazaro nhận định: “Các cuộc đàm phán đã diễn ra trong một thời gian dài. Việc hoàn tất đàm phán COC đúng cam kết 3 năm, đến tháng 7/2026 cũng là mong muốn của các nước ASEAN và Trung Quốc. Dự kiến các vấn đề này sẽ được đưa ra thảo luận khi Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN sẽ có cuộc gặp vào tháng 1 tới”.
Bà Lazaro nhấn mạnh rằng với tư cách là chủ tịch của khối 11 thành viên vào năm tới, Philippines sẽ ưu tiên lợi ích của khu vực hơn là tranh chấp của riêng mình với Trung Quốc ở Biển Đông. Theo đó, các vấn đề liên quan đến quan hệ song phương sẽ được gác lại vì Philippines không đàm phán với Trung Quốc với tư cách là một đối tác song phương, mà là chủ tịch ASEAN.
Đề cập tình hình Myanmar, Ngoại trưởng Philippines Theresa Lazaro cho biết Philippines đặt mục tiêu giải quyết cuộc khủng hoảng Myanmar dựa trên các cam kết của Malaysia, chủ tịch ASEAN hiện tại, thay vì bắt đầu lại từ đầu. Theo đó, Malaysia đã có khoảng 117 cam kết. Quan điểm cũng như lập trường của Philippines là tiếp tục thực hiện những gì đã được thiết lập.
Liên quan việc triển khai quan sát viên của ASEAN đến cuộc bầu cử Myanmar vào ngày 28 tháng 12 tới, Ngoại trưởng Lazaro, người gần đây được Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. bổ nhiệm làm đặc phái viên tại Myanmar, cho biết điều này cần quyết định chung của toàn ASEAN. ASEAN cũng đang xem xét việc bổ nhiệm một đặc phái viên dài hạn hơn tại Myanmar, thay vì luân phiên vị trí này với mỗi nhiệm kỳ chủ tịch hàng năm.
Nhiệm kỳ chủ tịch của Malaysia kết thúc vào ngày 31/12 năm nay, khiến 11 thành viên ASEAN có ít thời gian để đạt được sự đồng thuận về quan sát viên trước khi cuộc bầu cử bắt đầu tại Myanmar. Một số cuộc họp của nhóm công tác sẽ tiếp tục dưới sự giám sát của Malaysia, nhưng Philippines sẽ nghiêm túc giải quyết vấn đề Myanmar trong kỳ họp kín vào tháng 1 tới, nơi các ngoại trưởng của khối sẽ vạch ra chiến lược của mình.
Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn trước đó cho biết, ASEAN sẽ không cử quan sát viên tới cuộc bầu cử Myanmar theo danh nghĩa chung của khối. Tuy nhiên các quốc gia thành viên có thể cử quan sát viên theo thỏa thuận song phương.
