Philippines, thị trường chính của gạo Việt giảm nhập 800.000 tấn

Gạo Việt Nam nhập khẩu ở một cảng tại Manila, Philippines. Ảnh: msn.com

Hôm 4-3, Raul Montemayor, giám đốc quốc gia của Liên đoàn nông dân tự do (FFF) ở Philippines, cho biết sản lượng nhập khẩu gạo của nước này trong năm 2025 sẽ giảm nhưng vẫn còn cao, dự kiến trên 4 triệu tấn, chủ yếu là do giá lúa trong nước giảm và khoảng cách ngày càng lớn giữa nhu cầu và sản lượng gạo trong nước.

“Gạo trong nước cần phải cạnh tranh với gạo nhập khẩu và để làm được điều này, giá lúa trong nước cần phải giảm thêm”, ông nói.

Trong năm nay, tính đến ngày 27-2, Philippines đã nhập khẩu 504.727 tấn gạo, giảm 34,5% so với cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu từ Cục Trồng trọt (BPI) thuộc Bộ Nông nghiệp Philippines.

Việt Nam vẫn là nguồn cung cấp gạo nhập khẩu hàng đầu, chiếm thị phần lớn nhất 73,5 % (370.908 tấn). Pakistan thay thế Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai vào Phillippines với 12% thị phần, cao hơn mức thị phần 10% của Thái Lan. Các nhà cung cấp gạo khác của Philippines trong giai đoạn này là Myanmar, Ấn Độ và Hàn Quốc.

Lượng gạo nhập khẩu cho đến nay chỉ chiếm khoảng 12% mức ước tính của FFF cho cả năm 2025. Montemayor cho biết, giá gạo nhập khẩu đã giảm 30 % so với cùng kỳ năm ngoái. Ông lưu ý, giá gạo nhập khẩu tăng cao vào đầu năm ngoái do lo ngại về hiện tượng thời tiết khô hạn El Nino và lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ.

Các nguồn tin trong ngành cho biết, lượng nhập khẩu giảm là do lượng tồn kho cao từ năm ngoái khi các đơn vị tư nhân đẩy mạnh nhập khẩu. Số liệu của BPI cho thấy, lượng gạo nhập khẩu của Phillippines đạt mức cao kỷ lục 4,8 triệu tấn trong năm 2024, vượt qua mức đỉnh trước đó 3,8 triệu tấn vào năm 2022.

Hơn nữa, một số nhà nhập khẩu hủy hợp đồng vào tháng trước sau khi giá gạo Việt Nam giảm mạnh do sắp đến vụ thu hoạch trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu dồi dào nhờ sự trở lại của gạo Ấn Độ trên thị trường thế giới. Ấn Độ dỡ bỏ chính sách hạn chế xuất khẩu gạo hồi tháng 10-2024.

Hồi đầu tháng 2, Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho biết, các nhà nhập khẩu Philippines trì hoãn việc thực hiện hợp đồng mua 350.000 tấn gạo của Việt Nam để thương lượng lại trong bối cảnh giá gạo giảm nhanh. Các nhà nhập khẩu này đã ký hợp đồng mua gạo của Việt Nam với giá khoảng 620 đô la Mỹ/tấn trong khi giá thị trường giảm xuống còn 500 đô la/ tấn.

Một nguyên nhân khác khiến Philippines tăng nhập khẩu gạo năm ngoái là sản lượng lúa trong nước giảm 4,8% xuống còn 19,09 triệu tấn so với mức kỷ lục 20,06 triệu tấn của năm 2023, theo dữ liệu của Cơ quan Thống kê Philippines.

Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp Philippines dự báo, sản lượng lúa sẽ đạt mức cao kỷ lục mới 20,46 triệu tấn trong năm nay nhờ ngân sách hỗ trợ ngành lúa gạo tăng thêm.

Tổng ngân sách của Bộ Nông nghiệp Philippines được phê duyệt cho năm nay lên tới 200,19 tỉ peso (3,5 tỉ đô la Mỹ). Trong số đó, 31,4 tỉ peso dành cho Chương trình lúa gạo quốc gia và 10 tỉ peso tăng thêm cho Chương trình nâng cao năng lực cạnh tranh lúa gạo.

Hôm 5-3, Bộ Nông nghiệp Philippines cho biết, số 10 tỉ peso tăng thêm này sẽ được sử dụng để cả tạo các kho dự trữ gạo của Cơ quan Lương thực Quốc gia (NFA) và mua lúa cũng như máy sấy và máy xay xát.

Chủ tịch Phòng Nông nghiệp và thực phẩm Philippines, Danilo Fausto kêu gọi chính phủ kiểm soát và quản lý hoạt động nhập khẩu gạo trong khi vụ thu hoạch đang diễn ra để tránh làm giảm giá lúa, ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân.

“Tôi hy vọng, chúng ta sẽ có một vụ thu hoạch bội thu trong năm nay vì không còn hiện tượng El Ninõ. BPI cần siết chặt quản lý việc cấp SPSIC (giấy phép thông quan vệ sinh và kiểm dịch thực vật nhập khẩu), ông nói.

Nhu cầu nhập khẩu gạo nước ngoài của các đơn vị tư nhân ở Philippines trong 2 tháng qua giảm đáng kể, thể hiện qua mức giảm 74% về khối lượng gạo nhập khẩu được nêu trong các giấy phép SPSIC được BPI phê duyệt.

Dữ liệu của BPI cho thấy, tổng số giấy phép SPSIC được cấp cho gạo trong hai tháng đầu năm tương ứng với khối lượng nhập khẩu là 722.200 tấn, thấp hơn nhiều so với khối lượng 2,8 triệu tấn được ghi nhận trong cùng kỳ năm ngoái.

Theo The Star, Inquirer, PNA

Khánh Lan