Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng và địa bàn vùng dân tộc thiểu số

Nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Dự thảo nêu rõ mục tiêu tổng quát của Đề án là nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đảm bảo tổ chức triển khai thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, giải quyết hài hòa quan hệ, lợi ích giữa các dân tộc, củng cố sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; hạn chế tối đa, tiến tới không còn hành vi vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Hoàn thành các ứng dụng phổ biến, giáo dục pháp luật bằng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số, phù hợp với đặc thù của từng đối tượng, địa bàn

Theo dự thảo, mục tiêu cụ thể giai đoạn 2026 - 2030, các tài liệu tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo được xây dựng, đăng tải trên mạng internet, số hóa.

100% báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được củng cố, kiện toàn đủ số lượng, tiêu chuẩn theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành; 95% báo cáo viên pháp luật, 80% tuyên truyền viên pháp luật thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, 70% bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo được tập huấn, bồi dưỡng về kỹ năng, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật đặc thù theo Chương trình khung và Bộ tài liệu do Bộ Dân tộc và Tôn giáo (hoặc Bộ Tư pháp) ban hành.

30% người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 50% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, địa bàn phức tạp về an ninh, trật tự được phổ biến, giáo dục pháp luật bằng hình thức phù hợp. Trong đó, ít nhất 30% hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện bằng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số; 50% quy định của pháp luật có liên quan trực tiếp đến người dân tộc thiểu số, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được dịch ra tiếng một số dân tộc thiểu số.

Hoàn thành việc rà soát các tập quán, hủ tục trái với quy định của pháp luật để vận động xóa bỏ; hoàn thành việc xây dựng các ứng dung, phần mềm phổ biến, giáo dục pháp luật bằng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số, phù hợp với đặc thù của từng đối tượng, địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Cơ bản vận động xóa bỏ được các tập quán, hủ tục trái với quy định của pháp luật

Giai đoạn 2030 - 2035, các tài liệu tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo được cập nhập, chỉnh lý, bổ sung, hoàn thiện.

100% báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo được tập huấn, bồi dưỡng và được tiếp cận, sử dụng Bộ tài liệu bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật đặc thù bằng các hình thức phù hợp.

Ít nhất 50% người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 80% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, địa bàn phức tạp về an ninh, trật tự được phổ biến, giáo dục pháp luật bằng hình thức phù hợp. Trong đó, ít nhất 50% hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện bằng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số.

100% quy định của pháp luật có liên quan trực tiếp đến người dân tộc thiểu số, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được dịch ra tiếng một số dân tộc thiểu số.

Cơ bản vận động xóa bỏ được các tập quán, hủ tục trái với quy định của pháp luật; không còn tình trạng vi phạm pháp luật có nguyên nhân xuất phát từ tập quán, hủ tục; duy trì, nhân rộng các ứng dung, phần mềm phổ biến, giáo dục pháp luật bằng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số, phù hợp với đặc thù của từng đối tượng, địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, đặc thù khuyến khích đội báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật

Để đạt được các mục tiêu trên, một trong những nhiệm vụ, giải pháp Đề án đặt ra là nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành về vai trò, tầm quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng, địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành liên quan đến phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng, địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đảm bảo quy định cụ thể về nội dung, hình thức và các cơ chế, chính sách thực hiện, nhất là các cơ chế đặc thù về kinh phí đảm bảo thực hiện các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật bằng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số.

Nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, đặc thù huy động, khuyến khích đội báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo và các tổ chức, doanh nghiệp, chuyên gia tham gia, hỗ trợ, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Rà soát, nghiên cứu, xác định các tập quán, hủ tục trái với quy định của pháp luật, gây cản trở đến hiệu lực, hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và thi hành pháp luật để tuyên truyền, vận động xóa bỏ hoặc có biện pháp xử lý, can thiệp phù hợp.

Tăng cường huy động các nguồn lực tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Khuyến khích, huy động các thành viên, hội viên của Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hướng dẫn, chỉ đạo các hội viên tích cực trau dồi kiến thức pháp luật và kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật để tham gia làm tuyên truyền viên pháp luật tại địa bàn cơ sở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Khuyến khích các tòa án khu vực ở địa bàn trọng yếu, phức tạp về an ninh, trật tự, an toàn xã hội, vùng sâu, vùng xa, biên giới xử lý nghiêm minh các vụ việc vi phạm pháp luật do hủ tục, tập quán lạc hậu; tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các phiên tòa giả định, xét xử các vụ án lưu động.

Huy động và phát huy trách nhiệm xã hội của đội ngũ luật sư, luật gia, chuyên gia pháp lý và các đối tượng khác là người được mời tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; huy động các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hỗ trợ nguồn nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện và tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bộ Dân tộc và Tôn giáo đang lấy ý kiến đối với dự thảo này trên Cổng TTĐT của Bộ.

Minh Hiển