Phố cà phê đường tàu ở Hà Nội: Nên giải tỏa hay giữ lại làm du lịch?

Nằm tại 3 phường Cửa Nam, Hàng Bông, Cửa Đông (quận Hoàn Kiếm) và một phần trên phường Điện Biên (quận Ba Đình) những năm gần đây phố cà phê đường tàu luôn là điểm check in hấp dẫn khách quốc tế khi đến Hà Nội.

Trước thực trạng này, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã nhiều lần gửi văn bản đề nghị Hà Nội quản lý chặt chẽ, ngăn chặn hoạt động phục vụ khách du lịch gây mất an toàn trên tuyến đường sắt quốc gia.

UBND TP Hà Nội cũng đã yêu cầu xử lý dứt điểm tình trạng kinh doanh lấn chiếm lòng đường sắt, mất an ninh an toàn trong khu vực. Các phường nơi có đường tàu đi qua cũng đã treo bảng cấm, lập rào chắn, cắt cử bảo vệ túc trực tại 2 đầu phía Trần Phú và phố Phùng Hưng nhưng con phố này vẫn luôn tấp nập khách vào ra.

Khách Tây thích thú check in bên phố cà phê đường Tàu. Ảnh: N. Huyền

Ông Trịnh Hoàng Tùng, Phó Chủ tịch quận Hoàn Kiếm cho biết, hiện có khoảng 78 hộ dân sinh sống trong phạm vi bảo vệ đường sắt và hành lang an toàn giao thông đường sắt. Các hộ dân này ở tại 3 phường Cửa Nam, Cửa Đông, Hàng Bông.

“Họ sinh sống chủ yếu nhờ vào hoạt động kinh doanh. Dịch vụ du lịch (chủ yếu là cà phê, giải khát) phát sinh mạnh từ 2018, tập trung tại phường Hàng Bông và Cửa Đông, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn giao thông”, ông Tùng thông tin.

Mặc dù quận đã tổ chức hàng loạt giải pháp, trong đó có việc yêu cầu 100% hộ dân ký cam kết không tái vi phạm, không bày bàn ghế cản trở giao thông nhưng tình trạng này vẫn tái diễn.

Nguyên nhân là do sự hiếu kỳ của du khách, đặc biệt là khách nước ngoài, muốn trải nghiệm cảnh tàu chạy qua trong khu đô thị, bất chấp cảnh báo nguy hiểm”, ông Tùng thông tin.

Di dời tuyến đường sắt ra khỏi nội đô hoặc giải tỏa các hộ dân

Để giải quyết triệt để tình trạng này, ông Nguyễn Xuân Minh, Phó Chủ tịch UBND phường Điện Biên đề xuất cơ quan có thẩm quyền di chuyển tuyến đường sắt ra khỏi nội đô, hoặc giải tỏa khu vực dân sinh sống lấn chiếm hành lang an toàn giao thông đường sắt.

Chung quan điểm, ông Trịnh Hoàng Tùng cũng cho rằng, việc di dời đường sắt ra khỏi nội đô là giải pháp triệt để để chấm dứt nguy cơ mất an toàn giao thông. “Tuy nhiên, đây là tuyến đường sắt quốc gia, việc di dời không chỉ liên quan đến Hà Nội mà cần có kế hoạch tổng thể cho toàn bộ hệ thống đường sắt Việt Nam, đòi hỏi nguồn lực rất lớn”, ông Tùng lo ngại.

Đây cũng chính là vấn đề được Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ trăn trở tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) hôm 10/3.

Dẫn chứng phố cà phê đường tàu kinh doanh dịch vụ, du lịch rất nhộn nhịp, hay dọc tuyến đường Giải Phóng nhà cửa san sát đường tàu. Bà Hải cho rằng phải cần nguồn tiền rất lớn nếu muốn di dời hộ dân ra khỏi hành lang đường sắt.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hơn 80 hộ sinh sống tại phố cà phê đường tàu thuộc 2 quận Hoàn Kiếm, Ba Đình đều là những hộ dân tồn tại từ trước khi Luật Đất đai và Luật Đường sắt có hiệu lực, phần lớn là nhà ở của nhân viên ngành đường sắt trước đây.

“Các hộ dân sinh sống lâu năm trong hành lang đường sắt, chỉ có lối đi duy nhất dọc theo đường tàu, việc cưỡng chế dẹp bỏ hoàn toàn phố cà phê đường tàu gặp nhiều vướng mắc do yếu tố lịch sử. Nếu di dời cần nguồn lực lớn để tái định cư cho các hộ dân này”, ông Tùng thông tin.

Bà Dương Thị Thúy Hạnh, một hộ dân kinh doanh cà phê tại phố này cho biết, cả gia đình 3 thế hệ đã sinh sống ở đây nhiều năm. Kế sinh nhai của gia đình cũng chỉ trông chờ vào mấy mét hành lang đường sắt này. Bà sẵn sàng di dời, nếu chính quyền sắp xếp khu tái định cư và tạo cơ hội việc làm.

Nên di dời hay giữ lại phố cà phê đường tàu?

Là một người làm du lịch, ông Dương Văn Tiến, một CEO công ty du lịch và dịch vụ cho rằng, hiểu rất rõ giá trị mà phố cà phê đường tàu mang lại cho Hà Nội.

Đây là một điểm check-in độc đáo thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Câu hỏi được đặt ra: Chúng ta nên giữ nguyên hiện trạng, di dời hoàn toàn hay tìm một phương án dung hòa?.

N. Huyền