Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân thăm Nepal: Nhìn lại hành trình nửa thập kỷ, tạo xung lực cho chặng đường hợp tác mới

Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ kiêm nhiệm Nepal Nguyễn Thanh Hải chào xã giao Phó Tổng thống Nepal Ram Sahaya Yadav nhân dịp có chuyến công tác tại Nepal, tháng 4/2024. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Ấn Độ)

Xin Đại sứ cho biết mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm chính thức của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đến Nepal?

Nhận lời mời của Phó Tổng thống Nepal Ram Sahaya Yadav, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm chính thức Nepal từ ngày 23-25/8. Sau khi tham dự lễ đón chính thức trọng thị của Nepal, Phó Chủ tịch nước sẽ hội đàm với Phó Tổng thống Ram Sahaya Yadav, chào lãnh đạo cấp cao của Nepal, gặp gỡ cộng đồng người Việt tại Nepal và tham dự hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước.

Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ kiêm nhiệm Nepal Nguyễn Thanh Hải. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Ấn Độ)

Đây là chuyến thăm đầu tiên của Phó Chủ tịch nước Việt Nam tới Nepal và là chuyến thăm cấp cao nhất của Lãnh đạo Việt Nam tới Nepal kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1975. Chuyến thăm có ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh Việt Nam và Nepal đang kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1975-2025).

Chuyến thăm thể hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, sự coi trọng của Đảng và Nhà nước ta trong quan hệ với các bạn bè truyền thống, trong đó có Nepal. Chuyến thăm cũng đáp ứng mong muốn của Nepal tăng cường quan hệ hợp tác hiệu quả, cùng có lợi với Việt Nam.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân thăm chính thức Nepal là cơ hội để hai bên cùng nhìn lại những tiến triển đã đạt được trong quan hệ song phương trong suốt nửa thế kỷ qua, nhất là trong những năm gần đây. Đồng thời Phó Chủ tịch nước cũng sẽ trao đổi với Lãnh đạo Nepal về những phương hướng và biện pháp cụ thể để thúc đẩy quan hệ hai nước ngày càng hiệu quả, thực chất trong những năm tới. Trong bối cảnh Nepal đang nỗ lực phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, lãnh đạo hai nước cũng có thể chia sẻ những kinh nghiệm, bài học trong phát triển.

Xin Đại sứ cho biết những nét nổi bật nhất trong quan hệ song phương giữa hai nước 50 năm qua?

Việt Nam và Nepal có sự tương đồng về văn hóa, cùng chia sẻ khát vọng hòa bình, độc lập dân tộc và phát triển bền vững. Đặc biệt, nhân dân Nepal đã đoàn kết và dành cho Việt Nam những tình cảm sâu sắc, sự ủng hộ mạnh mẽ đối với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Đây là những cơ sở quan trọng, thuận lợi cho quan hệ hai nước.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 15/5/1975, trong chặng đường nửa thế kỷ qua, hợp tác giữa hai nước đã có nhiều phát triển tích cực. Trên nền tảng của sự tin cậy sâu sắc, quan hệ chính trị giữa hai nước đã phát triển tốt đẹp.

Hai bên tích cực thúc đẩy các chuyến thăm, tiếp xúc song phương giữa Lãnh đạo cấp cao và các cấp của hai nước, nổi bật là chuyến thăm chính thức Việt Nam năm 2019 của Thủ tướng Nepal K.P. Sharma Oli và chuyến thăm chính thức lần này của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tới Nepal. Hai nước cũng luôn duy trì sự phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau hiệu quả trên các diễn đàn quốc tế và khu vực.

Hợp tác thương mại giữa hai nước dù còn khiêm tốn song đã có những bước tiến tích cực với kim ngạch thương mại song phương ở mức dưới 100 triệu USD/năm. Ngày càng nhiều mặt hàng của Việt Nam nhất là hàng nông sản, thủy sản, thực phẩm, hàng công nghiệp và tiêu dùng có mặt tại thị trường Nepal. Các mặt hàng dệt may và thủ công mỹ nghệ của Nepal cũng được biết đến nhiều hơn tại Việt Nam.

Đoàn Phật giáo Nepal đến tham quan và hoạt động tôn giáo tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Khánh Hòa, tháng 6/2025. (Ảnh: QT)

Hai nước đã hợp tác đầu tư trong lĩnh vực thủy điện. Tập đoàn Sông Đà đã liên doanh với Tập đoàn Kalika của Nepal để xây dựng Đập thủy điện Tanahu trên sông Seti.

Du lịch giữa hai nước cũng phát triển tích cực. Du khách Việt Nam đến thăm Nepal ngày càng nhiều, nhất là để khám phá những danh thắng ở thung lũng Kathmandu, thiên đường du lịch Pokhara, dãy Himalaya hùng vĩ và hành hương về đất Phật ở Lumbini. Trong khi đó, số lượng người Nepal sang Việt Nam du lịch và tìm hiểu cơ hội kinh doanh ngày càng tăng.

Giao lưu nhân dân là điểm sáng trong hợp tác hai nước và đang ngày càng được mở rộng, tạo nhịp cầu hữu nghị và nền tảng dân ý vững chắc cho quan hệ giữa hai nước. Tổ chức hữu nghị của hai nước là Hội Hữu nghị Việt Nam-Nepal và Hội đồng Hòa bình và Đoàn kết Nepal có vai trò quan trọng và đã hoạt động hiệu quả, thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu, kết nối, trao đổi đoàn, góp phần tích cực vào việc tăng cường sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước.

Bên cạnh đó, cộng đồng người Việt Nam tại Nepal với khoảng 250 người đã có những đóng góp tích cực vào việc quảng bá văn hóa, ẩm thực Việt Nam ở sở tại. Đặc biệt, các cửa hàng Phở của người Việt ở thủ đô Kathmandu rất được người dân Nepal ưa chuộng.

Xét tổng thể, tuy đã có nhiều phát triển tích cực song quan hệ giữa Việt Nam và Nepal còn chưa tương xứng với tiềm năng và mong muốn của cả hai phía.

Đoàn công tác tỉnh Bắc Ninh tặng Tranh dân gian Đông Hồ cho Ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Nepal nhân dịp thăm Nepal, tháng 4/2024. (Nguồn: bacninh.gov.vn)

Khi quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước được cho là còn khiêm tốn như vậy, trong bối cảnh hiện nay, hai nước cần phải làm gì để thông mạch hợp tác kinh tế song phương, thưa Đại sứ?

Để đẩy mạnh hợp tác kinh tế thương mại đầu tư giữa hai nước, tôi cho rằng cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó các bộ, ngành liên quan của hai nước cần sớm trao đổi về việc thiết lập các khuôn khổ, cơ chế để tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư; đồng thời xem xét thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể như lao động, du lịch, giáo dục…

Bên cạnh đó, hai bên cần tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư, thúc đẩy các đoàn doanh nghiệp thăm lẫn nhau. Qua trao đổi với chính giới và cộng đồng doanh nghiệp Nepal tôi được biết Nepal mong muốn nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng, máy móc, nông sản chế biến và vật liệu xây dựng, đồng thời mong muốn thu hút đầu tư trong các lĩnh vực như thủy điện, năng lượng tái tạo, nông nghiệp thông minh và du lịch. Bên cạnh đó, Nepal cũng có nhiều sản phẩm nổi bật, nhất là hàng thủ công mỹ nghệ, dược liệu, thảo mộc mà Việt Nam có thể gia tăng nhập khẩu.

Tôi cho rằng tăng cường kết nối hàng không, đặc biệt là mở đường bay thẳng giữa Việt Nam và Nepal có ý rất quan trọng, không chỉ tạo thuận lợi cho du lịch và giao lưu nhân dân mà còn hỗ trợ cho hoạt động của các doanh nghiệp và doanh nhân hai nước.

Tôi tin tưởng chuyến thăm chính thức tới Nepal của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân sẽ thúc đẩy hợp tác giữa hai nước ngày càng mạnh mẽ, hiệu quả, thực chất hơn, trong đó có hợp tác thương mại, đầu tư, du lịch.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Vy Anh