Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định dự Phiên họp toàn thể của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng chủ trì phiên họp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định dự Phiên họp toàn thể của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

Cùng dự có: các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và một số Ủy ban của Quốc hội; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan liên quan.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định dự Phiên họp toàn thể của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

Tại phiên họp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiến hành thẩm tra các dự án: Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính; Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị.

Phát huy khả năng hội nhập của các đô thị

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định ghi nhận, mặc dù khối lượng công việc rất lớn nhưng Ủy ban Pháp luật và Tư pháp luôn hoàn thành một cách trách nhiệm, nghiêm túc, bảo đảm chất lượng, tổ chức nhiều cuộc họp để thẩm tra các dự án luật, nghị quyết.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp

Nhấn mạnh phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm, trong thời điểm này, từng cán bộ, từng đại biểu phải có tư duy mới vượt lên hẳn tư duy cũ, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, sau cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy và sắp xếp đơn vị hành chính, chúng ta đã giảm xuống còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, 3.321 đơn vị hành chính cấp xã; giảm 5 bộ, 5 cơ quan của Quốc hội và hàng nghìn đơn vị sự nghiệp hành chính. Như vậy, số đơn vị làm việc giảm đi, số người cũng giảm hơn 150.000 người nhưng tăng trưởng vẫn bảo đảm trên 8%.

Quang cảnh phiên họp

“Điều đó cho thấy, chúng ta đã đổi mới tư duy, phương pháp, cách làm và kết quả cuối cùng là năng suất lao động tăng lên, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo tăng lên”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Đối với dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị, Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, đây là hai nội dung rất quan trọng.

Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan trình và cơ quan thẩm tra phải bám sát Kết luận số 212-KL/TW ngày 18/11/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp

Đó là, nghiên cứu kế thừa và đổi mới tư duy về hệ thống tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, phân loại đô thị với tầm nhìn dài hạn, tổng thể, ổn định, lâu dài, phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển quốc gia, quốc tế.

Đồng thời, rà soát kỹ lưỡng, khẩn trương hoàn thiện tiêu chí phân loại đơn vị hành chính và phân loại đô thị, nhất là các đơn vị hành chính có yếu tố đặc biệt; xây dựng chính sách, chế độ phù hợp với từng loại đơn vị hành chính; phân cấp quản lý, phát huy hiệu quả của chính quyền địa phương hai cấp, phát huy khả năng hội nhập của các đơn vị hành chính đô thị.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, Bộ Chính trị đã giao Đảng ủy Quốc hội chỉ đạo việc ban hành nghị quyết về tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đô thị bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật để phát triển đô thị phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp và xu thế chung. Trong đó, đô thị được xác định trên cơ sở không gian phát triển, tính chất, chức năng, vai trò và vị trí trong hệ thống đô thị quốc gia, không giới hạn đô thị là đô thị hành chính.

Qua đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Bộ Nội vụ và Bộ Xây dựng tiếp tục phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, sớm trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét ban hành.

Làm rõ hơn về đối tượng, phạm vi đánh giá, phân loại đô thị

Theo Tờ trình, dự thảo Nghị quyết về phân loại đô thị quy định về loại đô thị, nguyên tắc phân loại đô thị; tiêu chí, tiêu chuẩn phân loại đô thị; thẩm quyền công nhận loại đô thị; tổ chức thực hiện và sử dụng kết quả phân loại đô thị.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy phát biểu

Dự thảo Nghị quyết gồm 4 Chương, 16 Điều; sửa đổi và hoàn thiện hệ thống phân loại đô thị của Việt Nam gồm 4 loại: loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III và đồng thời bỏ loại I thuộc tỉnh để tránh chồng chéo. Cùng với đó, sửa đổi tiêu chí phân loại đô thị, rút gọn từ 5 còn 3 nhóm chính: vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; mức độ đô thị hóa; trình độ phát triển hạ tầng và tổ chức không gian.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long phát biểu

Theo Tờ trình dự án Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, dự thảo Nghị quyết được kết cấu thành 3 chương, 15 điều. Cụ thể, đối với thành phố trực thuộc trung ương, dự thảo Nghị quyết điều chỉnh tiêu chuẩn quy mô dân số từ 1 triệu lên 2,5 triệu người trở lên, và diện tích tự nhiên từ 1.500 km² lên 2.500 km², đồng thời quy định tỷ lệ phường chiếm tối thiểu 50% tổng số đơn vị hành chính cấp xã.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn phát biểu

Đối với tỉnh, bổ sung một số tiêu chuẩn mới nhằm phản ánh yêu cầu phát triển toàn diện và bền vững khu vực nông thôn, gồm: bảo đảm định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và vùng, trong đó phấn đấu đạt một số tiêu chuẩn cụ thể về cơ cấu kinh tế - xã hội và hạ tầng; bảo đảm duy trì, phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, bản sắc dân tộc của cộng đồng cư trú.

Các đại biểu dự phiên họp

Thẩm tra 2 dự án Nghị quyết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành các Nghị quyết; nhận thấy hồ sơ các dự án Nghị quyết đã được Chính phủ chuẩn bị công phu, nghiêm túc, đúng quy định, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Phú Thọ) phát biểu

Bên cạnh đó, đề nghị các cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hơn về đối tượng, phạm vi đánh giá, phân loại đô thị, mối quan hệ giữa việc đánh giá, phân loại đô thị với tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cũng như việc kết nối giữa trình tự, thủ tục đánh giá, phân loại đô thị và thủ tục thành lập các đơn vị hành chính đô thị.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu

ĐBQH Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) phát biểu

Các đại biểu dự phiên họp

Có ý kiến đề nghị cần có thêm mức độ phân loại đô thị để đánh giá đối với thành phố mà không cào bằng là đô thị loại I như thể hiện trong dự thảo Nghị quyết. Có ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung thêm 1 loại đô thị để áp dụng đối với thị trấn trước đây, nay được chuyển thành các xã hoặc mở rộng thang đánh giá, phân loại đối với đô thị loại III để bao quát cả nhóm đô thị hiện hữu này.

Minh Trang; Ảnh: Hồ Long