Phó Thủ tướng: Chính phủ quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư công

Phó Thủ tướng Lê Thành Long. Ảnh: Media Quốc hội.

Chiều 30/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, thực hiện phân công của Thủ tướng Chính phủ, trên tinh thần tiếp thu ý kiến thảo luận của các đại biểu tại tổ và hội trường đối với các báo cáo của Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu, làm rõ thêm các vấn đề về thu, chi ngân sách Nhà nước và giải ngân vốn đầu tư công.

Phó Thủ tướng cho biết, trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, Chính phủ đã nỗ lực cao nhất để thực hiện thành công các chỉ tiêu tài chính, ngân sách. Tổng thu ngân sách Nhà nước nhiệm kỳ 2021-2025 ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng, gấp 1,36 lần so với nhiệm kỳ trước và vượt xa mục tiêu đề ra là 8,3 triệu tỷ đồng. Trong khi đó, tổng giá trị miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí lên tới khoảng 1,1 triệu tỷ đồng, thể hiện rõ nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài đều được kiểm soát chặt chẽ, thấp hơn nhiều so với ngưỡng an toàn. Đến năm 2025, nợ công ước chỉ còn 35-36% GDP, giảm mạnh so với mức 44,3% năm 2020. Bội chi ngân sách bình quân giảm từ 3,53% GDP giai đoạn 2016-2020 xuống còn 3,1-3,2% GDP trong nhiệm kỳ hiện nay.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các kết quả trên đạt được nhờ Chính phủ triển khai chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ linh hoạt, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm an sinh xã hội và ổn định kinh tế vĩ mô.

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, công tác dự toán và tổ chức thực hiện thu ngân sách Nhà nước được tiến hành theo nguyên tắc thận trọng, gắn với bảo đảm an ninh, an toàn tài chính quốc gia.

Chính phủ đã chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, mở rộng hóa đơn điện tử, tăng cường quản lý thu từ thương mại điện tử, dịch vụ ăn uống, khách sạn. Năm 2025, thu từ thương mại điện tử ước đạt 172.000 tỷ đồng, tăng 67% so với năm 2024.

Cơ cấu thu ngân sách tiếp tục chuyển dịch tích cực: Thu từ sản xuất - kinh doanh chiếm 62,5%; thu từ đất 13%; thu từ xuất nhập khẩu 13,2%. Về chi ngân sách, tỷ trọng chi đầu tư phát triển tăng lên 32-33%, trong khi chi thường xuyên giảm còn 57-58%. Chính phủ đặt mục tiêu giai đoạn 2026-2030, chi đầu tư phát triển tăng lên khoảng 40%, chi thường xuyên giảm xuống còn khoảng 51%.

Giải ngân vốn đầu tư công đã đạt 51,7% kế hoạch

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, đến ngày 23/10/2025, giải ngân vốn đầu tư công đạt 465.000 tỷ đồng, tương đương 51,7% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm trước hơn 115.000 tỷ đồng. Tuy tỷ lệ giải ngân đầu năm còn thấp, nhưng các năm qua đều tăng nhanh vào cuối năm, với kết quả bình quân đạt 91-95% kế hoạch.

Chính phủ xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Từ đầu năm 2025, Chính phủ đã tổ chức 4 hội nghị trực tuyến, ban hành 8 chỉ thị, công điện và nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, thành viên Chính phủ thường xuyên trực tiếp kiểm tra, đôn đốc tại địa phương.

Về thể chế, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi các quy định pháp luật để tháo gỡ vướng mắc, trong đó có quy định tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho bộ, ngành, địa phương; chuyển phương thức quản lý đầu tư công từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm".

"Tuy nhiên, tiến độ giải ngân ở một số nơi vẫn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu. Nguyên nhân chủ yếu do năng lực tổ chức thực hiện còn hạn chế, thiếu quyết liệt, thậm chí có tình trạng né tránh trách nhiệm. Một số địa phương vẫn vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, xác định nguồn gốc sử dụng đất, thủ tục thu hồi đất còn phức tạp," Phó Thủ tướng nhìn nhận.

Tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương khắc phục triệt để các hạn chế, quyết tâm hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, cao hơn trung bình các năm trước khoảng 5-6%.

Cùng với đó, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, nâng cao chất lượng chuẩn bị và triển khai dự án, xử lý nghiêm các trường hợp gây chậm trễ, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện.

"Chính phủ sẽ nghiêm túc tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, tiếp tục điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách tài khóa và đầu tư công, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới," Phó Thủ tướng khẳng định.

Kiều Chinh