Phó Thủ tướng: Quỹ Nhà ở Quốc gia phải khả thi, tránh lãng phí
Phó Thủ tướng nêu rõ việc thành lập và tổ chức hoạt động của Quỹ Nhà ở Quốc gia là nhiệm vụ cấp thiết và phải thực hiện trong vài năm tới.
Ngày 25-9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với dự thảo Nghị định về thành lập và tổ chức hoạt động của Quỹ Nhà ở Quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Quỹ Nhà ở Quốc gia chỉ phục vụ cho thuê
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, Dự thảo Nghị định quy định việc thành lập, địa vị pháp lý và hoạt động của Quỹ Nhà ở Quốc gia theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, bao gồm Quỹ Nhà ở Trung ương, Quỹ Nhà ở địa phương.
Mục tiêu, chức năng hoạt động của Quỹ là đầu tư xây dựng, tạo lập nhà ở để cho thuê. Nguồn vốn hoạt động của Quỹ Nhà ở Trung ương được hình thành từ vốn ngân sách Nhà nước, tiếp nhận nguồn hỗ trợ tự nguyện, đóng góp...
Dự thảo Nghị định đã phân quyền toàn bộ cho địa phương trong việc thành lập, quyết định tỷ lệ trích số tiền và mức vốn điều lệ ban đầu, vốn điều lệ bổ sung vào Quỹ Nhà ở địa phương. Quỹ trực tiếp quản lý, vận hành nhà ở hoặc thuê đơn vị quản lý vận hành.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh trình bày dự thảo Nghị định về thành lập và tổ chức hoạt động của Quỹ Nhà ở quốc gia. Ảnh: VGP
Làm rõ thêm về Dự thảo Nghị định, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, Nghị định xác định Quỹ Nhà ở Quốc gia chỉ phục vụ cho thuê, hoạt động phi lợi nhuận, có tư cách pháp nhân và là quỹ tài chính ngoài ngân sách.
Về mô hình tổ chức, Bộ Tài chính cho rằng đơn vị sự nghiệp công lập là phù hợp nhất trong điều kiện hiện nay, bởi thực tiễn ở TP.HCM và Hà Nội cho thấy đã có các quỹ phát triển nhà ở hoạt động hiệu quả, song mỗi nơi theo một mô hình khác nhau. "Điều này đặt ra yêu cầu phải lựa chọn mô hình thống nhất, khả thi trên phạm vi cả nước", Thứ trưởng nói.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đề nghị Nghị định cần bảo đảm tính linh hoạt cho địa phương, tránh cứng nhắc áp dụng một mô hình duy nhất, đồng thời hạn chế tối đa việc phát sinh thêm bộ máy hành chính.
Đồng thuận cao với chủ trương thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia, lãnh đạo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị làm rõ 3 vấn đề. Đó là, cơ chế hình thành quỹ nhà; phương thức quản lý vận hành và huy động vốn.
Vốn phải được quay vòng từ tiền cho thuê
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, khả năng tiếp cận nhà ở của người lao động vẫn rất khó khăn. Trong khi đó, Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030" khi hoàn thành cũng chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu.
Do vậy, việc triển khai chính sách cho thuê nhà ở là thiết thực, phù hợp với thực tiễn.
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, cơ chế vận hành cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, bài bản và lâu dài, không để rơi vào tình trạng hình thức. Theo đó, Quỹ Nhà ở Quốc gia phải tách bạch giữa quỹ nhà và quỹ tài chính ở cả Trung ương và địa phương; có cơ chế thu hút, huy động vốn.
Về mô hình quản lý, Phó Thủ tướng cho rằng không nhất phải thiết lập thêm bộ máy mới, mà có thể giao cho các thiết chế sẵn có như quỹ đầu tư phát triển nhà ở tại Hà Nội, TP.HCM. Đồng thời khuyến khích các tổ chức như Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, doanh nghiệp lớn tham gia xây dựng nhà cho thuê.
Phó Thủ tướng lưu ý hết sức cân nhắc về cơ chế quản lý để có thể thu hút nhân lực chất lượng cao, đủ năng lực quản lý nguồn vốn hàng nghìn tỉ đồng. Cơ chế quản trị phải theo hướng doanh nghiệp, chặt chẽ và hiệu quả, tránh vận hành theo mô hình sự nghiệp cứng nhắc.
Phó Thủ tướng lưu ý, các khu nhà của Quỹ phải nằm trong quy hoạch đô thị, có hạ tầng đồng bộ, giá thuê phù hợp. Ảnh: VGP
Về nguồn vốn cho quỹ, Phó Thủ tướng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu phương án sử dụng 20% quỹ đất từ các dự án nhà ở thương mại, quỹ nhà tái định cư không dùng đến, đồng thời cho phép vốn tích lũy từ hoạt động cho thuê quay vòng trở lại quỹ.
"Tất cả phải được quy định rõ ràng, vận hành linh hoạt, vốn phải quay vòng, tránh để nhà xây xong nhưng không có người thuê, dẫn tới lãng phí".
Phó Thủ tướng cũng lưu ý, các khu nhà của Quỹ phải nằm trong quy hoạch đô thị, có hạ tầng đồng bộ, giá thuê phù hợp. Việc xây dựng và quản lý có thể giao cho doanh nghiệp nhà nước lớn hoặc Tổng Liên đoàn Lao động với các dự án nhà công nhân, ký túc xá.
Phó Thủ tướng nêu rõ, việc thành lập và tổ chức hoạt động của Quỹ Nhà ở Quốc gia là nhiệm vụ cấp thiết, áp lực lớn, nhưng phải thực hiện trong vài năm tới, có cơ chế quản lý linh hoạt và tránh lãng phí.
