Phó thủ tướng: Thủ tục chuyển đất quốc phòng sang giao thông rất khó

Tại phiên làm việc chiều 6/4 của Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách, đại biểu thảo luận về một số vấn đề của dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Dự án vừa hoàn thành xong công đoạn lấy ý kiến người dân và cơ quan soạn thảo đang trong giai đoạn tổng hợp, tiếp thu ý kiến.

Hơn 1 triệu ý kiến góp ý về quy định bồi thường, tái định cư

Trình bày báo cáo tóm tắt một số vấn đề cần xin ý kiến của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết tính hết ngày 2/4, các cơ quan và đơn vị đã tiếp thu hơn 11,6 triệu ý kiến của các tổ chức, cá nhân tham gia góp ý.

Trong đó, vấn đề thu hút nhiều ý kiến tham gia nhất là việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư sau khi thu hồi đất. Nội dung này nhận được hơn 1,16 triệu góp ý.

Theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chính phủ đã ban hành văn bản đề nghị người dân tiếp tục đóng góp ý kiến cho đến ngày Quốc hội thông qua Luật Đất đai (sửa đổi).

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà trình bày báo cáo tóm tắt một số vấn đề cần xin ý kiến của dự án Luật Đất đai (sửa đổi), chiều 6/4. Ảnh: Phạm Thắng.

Theo Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, cơ quan soạn thảo hiện đã thống nhất được một số vấn đề lớn để tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.

Cụ thể, về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Luật sẽ sửa đổi theo hướng bảo đảm dân chủ, công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật. Người có đất bị thu hồi được bồi thường thiệt hại về đất, tài sản gắn liền với đất (cây trồng, vật nuôi, chi phí đầu tư…).

Cùng với đó, nếu người dân bị thu hồi đất ở khu vực trung tâm, khu tái định cư cũng phải được tính toán ở vị trí có điều kiện tương tự. Việc bố trí khu tái định cư ngoài đảm bảo đúng quy hoạch phát triển đô thị còn cần chú ý đến tập quán cộng đồng, các yếu tố về văn hóa.

Ngoài ra, ban soạn thảo đã nghiên cứu để Nhà nước có chế độ quản lý đất công đặc thù, trong đó có đất an ninh quốc phòng.

Lấy ví dụ về việc chuyển khu đất nhà ga T3 của sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) từ đất quốc phòng sang đất giao thông, Phó thủ tướng cho biết thủ tục làm gần một năm mới xong, Thủ tướng phải 3 lần chỉ đạo.

"Thủ tục chuyển từ đất quốc phòng sang đất giao thông hoặc đất Nhà nước rất khó khăn. Sắp tới đây, còn phải rà lại ngân sách thường xuyên và ngân sách cho đầu tư công để xem xét", Phó thủ tướng nói.

Tại phiên họp, ông Hà mong muốn được lắng nghe, tiếp thu ý kiến của đại biểu về một số nội dung như phân loại đất, tiếp cận đất của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, thời điểm xác định giá đất, điều khoản áp dụng pháp luật...

Đề xuất dự án sử dụng đất trên 100 ha phải do Nhà nước thu hồi

Đăng ký trao đổi tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) cho rằng cơ chế thu hồi đất trong dự thảo luật phải giải quyết được những vướng mắc, điểm nghẽn trong giải phóng mặt bằng và triển khai dự án hiện nay.

Ông Thắng đề xuất ngoài những trường hợp quy định Nhà nước thu hồi đất, các dự án đô thị, thương mại dịch vụ có quy mô sử dụng đất từ 100 ha trở lên phải được giao cho Nhà nước thu hồi đất, không thu hồi theo cơ chế tự thỏa thuận.

Theo ông Thắng, nếu tự thỏa thuận thu hồi đất đối với các dự án này, phải có cơ chế kiểm soát việc tự thỏa thuận trong khuôn khổ pháp luật quy định.

"Khi không thỏa thuận được, việc thu hồi phải để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định. Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm lợi ích, cuộc sống, sinh kế của người dân khi bị thu hồi đất", ông Thắng nói và cho biết đây là vấn đề cần được giải quyết trong Luật Đất đai (sửa đổi).

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng đề xuất với dự án đô thị, thương mại, dịch vụ sử dụng đất trên 100 ha, việc thu hồi đất phải do Nhà nước thực hiện. Ảnh: Phạm Thắng.

Ở góc độ khác, đại biểu Lê Thị Song An (Long An) quan tâm đến quy định thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Bà dẫn khoản 2 Điều 82 quy định UBND cấp xã phải gửi thông báo thu hồi đất đến từng người có đất bị thu hồi trong thời hạn chậm nhất là 90 ngày với đất nông nghiệp và chậm nhất là 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp.

Theo bà An, thực tiễn triển khai cho thấy quy định thời gian thông báo nêu trên là quá dài. Trong khi đó, mục đích việc thông báo là để người dân biết được quyền sử dụng đất của mình sẽ bị thu hồi để thực hiện công trình, dự án.

"Việc kéo dài thời gian thông báo không có tác dụng để người sử dụng đất đồng thuận chủ trương thu hồi đất. Với dự án 500 m2 và dự án hàng trăm hecta mà thời gian thông báo thu hồi đất là như nhau thì chưa phù hợp với thực tiễn", bà An nêu quan điểm.

Cùng với đó, nữ đại biểu cho rằng đặc điểm các tỉnh, thành phố Nam Bộ luôn có sự xen cài giữa đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp trong cùng một dự án. Thời gian thông báo thu hồi đất của 2 loại đất này là khác nhau sẽ gây khó khăn.

Với những lý do trên, bà An đề nghị ban soạn thảo tiếp tục xem xét rút ngắn thời gian thông báo thu hồi đất, chậm nhất có thể là khoảng 45 ngày đối với đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp.

Phương án 2 được bà đề xuất là giao lại cho UBND cấp tỉnh quy định vấn đề này để linh hoạt trong quá trình thực hiện.

Mỹ Hà