Phó thủ tướng Trần Hồng Hà: 'Người Việt cần được thở không khí sạch'

Sẽ thông tin về chất lượng không khí trên thời sự

Tại cuộc họp về khắc phục ô nhiễm lưu vực sông, môi trường không khí ngày 11.9, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết bộ đã hoàn thiện dự thảo lộ trình kiểm soát khí thải phương tiện giao thông đường bộ, quy chuẩn khí thải mô tô, xe máy.

Ngoài ra, bộ đã lắp đặt thêm 32 thiết bị cảm biến tại Hà Nội, dự kiến lắp thêm 60–70 điểm trước ngày 15.9. Hệ thống này, kết hợp cùng các trạm đo cố định, sẽ tạo thành mạng lưới quan trắc bụi mịn và chất lượng không khí, phục vụ cảnh báo và nghiên cứu; thông tin về chất lượng không khí của 6 thành phố lớn trong bản tin thời sự…

Tuy nhiên, theo ông Thành, quá trình xây dựng chính sách kiểm soát khí thải còn phức tạp vì liên quan đến hàng chục triệu người dân và doanh nghiệp vận tải; mạng lưới cảm biến giá rẻ dễ triển khai nhưng độ chính xác kém so với trạm chuyên nghiệp.

Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cho biết thành phố đã triển khai nhiều giải pháp kiểm soát ô nhiễm không khí và nước, tập trung vào giao thông xanh, mở rộng xe buýt điện, phát triển tàu điện; thiết lập vùng phát thải thấp, hạn chế phương tiện cá nhân tại vành đai 1, 2, 3. Hà Nội cũng siết chặt vận chuyển vật liệu xây dựng, đầu tư thiết bị rửa đường, hút bụi, phun sương dập bụi và bổ sung trạm quan trắc hiện đại…

Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Trọng Đông

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Minh Thạnh cũng cho hay ô nhiễm không khí từ giao thông đường bộ là lớn nhất.

Theo đó, thành phố tập trung phát triển vành đai, hành lang xanh, di dời cơ sở ô nhiễm khỏi nội đô; đầu tư hạ tầng, hệ thống quan trắc, áp dụng quy chuẩn khí thải, chuyển đổi xe buýt điện từ 2025, giám sát 89 nguồn thải lớn; vận động người dân giảm xe cá nhân, phát triển trạm sạc, xây dựng lộ trình đến 2028; dự kiến trình HĐND chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện tháng 9.

Đại diện Bộ Công Thương cho biết đã rà soát các khu công nghiệp có nguy cơ ô nhiễm, xây dựng kế hoạch quản lý môi trường, thúc đẩy công nghiệp xanh, đồng thời phối hợp EVN xây dựng quy chuẩn an toàn cho trạm sạc điện.

Bộ Xây dựng thông tin đã tích hợp yêu cầu hạ tầng xanh, phương tiện điện vào quy hoạch đô thị, ban hành quy chuẩn cho xe buýt điện và bãi đỗ xe có trạm sạc.

PGS-TS Nguyễn Thế Chinh, Phó chủ tịch Hội Kinh tế môi trường nhấn mạnh, công nghệ hiện tại đã sẵn sàng, Luật Bảo vệ Môi trường 2020 đủ điều kiện hành lang pháp lý, cộng với áp lực xã hội và nhận thức người dân đang cao, là cơ hội vàng để thực hiện các giải pháp môi trường bền vững, thúc đẩy kinh tế môi trường.

Trong đó, Nhà nước giữ vai trò quản lý, thanh tra, kiểm tra, quy hoạch hạ tầng, còn tư nhân đầu tư, vận hành và khai thác dịch vụ xử lý ô nhiễm, thu phí hợp lý, đảm bảo tính hiệu quả.

Nhiều biện pháp mới chỉ trên giấy

Chủ trì cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, ô nhiễm môi trường, đặc biệt là không khí tại các đô thị lớn, đã trở thành vấn đề kéo dài nhiều năm, gây bức xúc trong dư luận và đòi hỏi giải pháp căn cơ, đồng bộ.

“Một mặt, người dân đồng tình, chia sẻ bức xúc về tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng, mặt khác, cũng đặt câu hỏi về tính hiệu quả khi nhiều biện pháp mới chỉ dừng lại trên giấy, chưa đi vào thực tế. Thực tế cho thấy, ô nhiễm vẫn tăng theo từng năm và tỷ lệ thuận với quá trình tăng trưởng kinh tế, phản ánh một mô hình phát triển chưa bảo đảm chất lượng môi trường”, ông Hà nêu.

Phó thủ tướng cho rằng mong muốn của người dân về môi trường trong lành là chính đáng. Tuy nhiên, cách giải quyết của Nhà nước phải bài bản, có kế hoạch, chính sách, lộ trình và từng bước đi phù hợp, để vừa xử lý ô nhiễm, vừa không gây tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế và lợi ích chính đáng của người dân.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo

Phó thủ tướng nhấn mạnh sau năm 2030, lĩnh vực môi trường phải được tính ngay trong bài toán phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

"Khi môi trường đã trong lành, tư duy phát triển sẽ thay đổi, môi trường sẽ trở thành trụ cột cùng với kinh tế và xã hội", Phó thủ tướng nói và cho hay TP. Hà Nội và TP.HCM cần được chọn làm điểm để xây dựng kế hoạch xử lý ô nhiễm không khí và nước.

Ban hành quy chuẩn trạm sạc điện trước 15.10

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu ban hành quy chuẩn trạm sạc điện trước 15.10.2025, đồng thời ban hành quy chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy cho hệ thống trạm sạc điện; xây dựng lộ trình phát triển giao thông công cộng trình Chính phủ tháng 10.2025.

Phó thủ tướng yêu cầu rà soát toàn bộ quy chuẩn môi trường hiện hành đối với không khí, nước, đất…; nghiên cứu áp dụng công cụ kinh tế thay vì hành chính trong quản lý hoạt động các phương tiện giao thông không đáp ứng quy chuẩn môi trường; hỗ trợ tài chính cho người dân và doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện…

“Các tổ chức, cá nhân cố tình xả thải, gây ô nhiễm nghiêm trọng phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Người Việt Nam cần được thở không khí sạch, sống trong môi trường an toàn và phát triển", Phó thủ tướng nói.

Phó thủ tướng cũng lưu ý vấn đề xử lý ô nhiễm liên tỉnh và xuyên biên giới. Trong đó yêu cầu lập danh sách nguồn ô nhiễm, xây dựng lộ trình chuyển đổi công nghệ, áp dụng quy chuẩn môi trường. Việc xử lý ô nhiễm môi trường nước cần được triển khai từ lưu vực sông và các nguồn nước cụ thể, thay vì triển khai dàn trải trên toàn quốc.

"Chúng ta phải vận động được sự tham gia của nhân dân, để người dân ủng hộ các chính sách, đồng thời tránh những xung đột và nhận thức chưa đầy đủ", Phó thủ tướng nói.

Lam Thanh