Phòng chống bạo lực gia đình: Phê bình tại cộng đồng 3.900 trường hợp, áp dụng 'cấm tiếp xúc' 150 người

Ảnh minh họa

Tại lễ khởi động dự án "Nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với bạo lực gia đình giai đoạn 2025-2026" do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam và Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tổ chức, phát biểu của ông Khuất Văn Quý - Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện - đã phác họa rõ nét bức tranh toàn diện về những kết quả đạt được, những nút thắt còn tồn tại và các ưu tiên then chốt trong bảo vệ - hỗ trợ - xử lý vi phạm liên quan đến bạo lực gia đình.

Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác Dự án "Nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với bạo lực gia đình giai đoạn 2025 - 2026"

Pháp luật hoàn thiện - nền tảng quan trọng cho bảo vệ người yếu thế

Năm 2023 - 2025 là thời kỳ ghi nhận sự hoàn thiện đồng bộ của hệ thống pháp luật về PCBLGĐ. Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 có hiệu lực, cùng với ba nghị định hướng dẫn (76/2023, 110/2025 và 282/2025) tạo nên nền tảng pháp lý chặt chẽ, đặt người bị bạo lực làm trung tâm, đồng thời siết chặt chế tài xử lý các hành vi vi phạm.

Cùng với đó, Kế hoạch triển khai thi hành Luật PCBLGĐ do Thủ tướng Chính phủ ban hành (Quyết định 428/QĐ-TTg) đã phân công rõ trách nhiệm cho các bộ, ngành. Điều này giúp việc thực thi pháp luật đi vào thực chất, tạo sự đồng bộ trong phòng ngừa, ngăn chặn, bảo vệ và xử lý hành vi bạo lực.

Các địa phương cũng chủ động ban hành kế hoạch hành động, cơ chế phối hợp, qua đó giúp các biện pháp bảo vệ, hỗ trợ được triển khai thống nhất từ trung ương đến cơ sở.

Xử lý tin báo nhanh hơn, người dân mạnh dạn tố giác hơn

Một trong những chuyển biến mạnh mẽ nhất trong hai năm qua là sự gia tăng đáng kể số vụ việc được phản ánh và tiếp nhận kịp thời. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy sự tin tưởng của cộng đồng đối với các cơ quan chức năng, đồng thời phản ánh hiệu quả của công tác truyền thông, nâng cao nhận thức.

Đường dây nóng 18001768 đã tiếp nhận gần 19.000 cuộc gọi, trong đó có 4.500 cuộc liên quan đến bạo lực phụ nữ và trẻ em. Tổng đài 111 tiếp nhận khoảng 635.000 cuộc gọi, với 1.450 trường hợp trẻ em nghi bị bạo lực gia đình; 1.000 trường hợp được hỗ trợ, can thiệp kịp thời.

Nhiều địa phương công bố số điện thoại của UBND cấp xã làm đường dây nóng; lực lượng công an xã, phường tiếp nhận và xử lý thông tin nhanh hơn, tránh tình trạng "bỏ lọt" hoặc chậm trễ như trước.

Ông Khuất Văn Quý - Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện

Theo ông Khuất Văn Quý, "đây là những kết quả ghi nhận nỗ lực của toàn hệ thống, đồng thời cho thấy người dân đã mạnh dạn hơn trong việc tố giác hành vi bạo lực - một bước tiến quan trọng trong đấu tranh phòng ngừa".

Việc triển khai các biện pháp ngăn chặn theo Luật PCBLGĐ 2022 đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ: 3.900 trường hợp bị góp ý, phê bình tại cộng đồng; 150 người bị áp dụng biện pháp "cấm tiếp xúc" - một công cụ pháp lý quan trọng giúp bảo vệ người bị bạo lực ngay lập tức. Việc áp dụng biện pháp "cấm tiếp xúc" có ý nghĩa lớn, đặc biệt với phụ nữ và trẻ em đang phải đối mặt với nguy cơ tổn hại về tinh thần và thể chất. Đây được xem là một trong những điểm mới hiệu quả của Luật PCBLGĐ 2022, nhằm ngăn chặn bạo lực ngay từ sớm, từ xa.

Cùng với đó, hơn 4.200 người đã được hỗ trợ toàn diện trong giai đoạn 2023 -2024, gồm hỗ trợ tâm lý, y tế, pháp lý và phục hồi chức năng. 140 người được hỗ trợ điều trị rối loạn tâm thần hoặc cai nghiện rượu - nguyên nhân thường gắn với các vụ bạo lực gia đình. Việc hỗ trợ đa tầng, đa dịch vụ này giúp người bị bạo lực có cơ hội ổn định cuộc sống, tránh tái diễn bạo lực.

Địa chỉ tin cậy trở thành "điểm tựa an toàn" cho nhiều phụ nữ, trẻ em

Mạng lưới địa chỉ tin cậy - "vòng tay an toàn" trong cộng đồng

Một trong những thành quả quan trọng nhất của hai năm qua là sự mở rộng và duy trì hệ thống cơ sở hỗ trợ cho người bị bạo lực. Cụ thể, 50.000 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng được duy trì ổn định tại hầu hết địa phương, trở thành nơi tiếp nhận người bị bạo lực cần chỗ trú ẩn khẩn cấp, hỗ trợ bước đầu và kết nối với các dịch vụ chuyên nghiệp. Hệ thống này đã trở thành "điểm tựa an toàn" của nhiều phụ nữ, trẻ em.

Bên cạnh đó, hệ thống y tế vào cuộc mạnh mẽ. Các cơ sở khám chữa bệnh được yêu cầu tiếp nhận, chăm sóc và thống kê các trường hợp bị bạo lực gia đình. Bộ Y tế đang xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành, giúp việc theo dõi, báo cáo được thực hiện bài bản hơn.

Đồng thời, mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội mở rộng. Theo quy hoạch đến năm 2030 sẽ có ít nhất 315 cơ sở trợ giúp xã hội công lập, với quy trình chuẩn hóa từ tiếp nhận, đánh giá, lập kế hoạch, can thiệp. Đây là bước tiến quan trọng để nâng cao chất lượng hỗ trợ người bị bạo lực và nhóm yếu thế.

Song song với đó, việc trợ giúp pháp lý được mở rộng và hiện đại hóa. 100% người bị bạo lực có khó khăn tài chính được hỗ trợ pháp lý. Việc truyền thông qua các nền tảng số giúp phụ nữ, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, tiếp cận thông tin hiệu quả hơn.

Công tác truyền thông được xem là một trong những trụ cột quan trọng, góp phần giảm nhẹ bạo lực gia đình trong cộng đồng. Nhiều chiến dịch hướng đến nam giới, thanh niên, trẻ em; mô hình truyền thông số được đẩy mạnh; các tài liệu pháp luật về hôn nhân gia đình được phổ biến rộng rãi. Nhờ đó, nhận thức xã hội có chuyển biến rõ rệt. Người dân hiểu hơn về quyền của mình, về trách nhiệm tố giác, và về các dịch vụ hỗ trợ sẵn có.

Phòng, chống bạo lực gia đình không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý mà là nhiệm vụ của toàn cộng đồng. Mỗi người dân, từ cán bộ cơ sở, hàng xóm, đồng nghiệp đến các tổ chức xã hội, đều có vai trò quan trọng trong việc phát hiện, hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân, để tiến tới một xã hội an toàn, bình đẳng và nhân văn.

Thạch Hương - Tuệ Khang