Phòng chống Covid-19: Thách thức lớn nhất từ tâm lý chủ quan của người dân trong phòng, chống dịch

Chiều nay, 27/8, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Thường trực Chính phủ họp về công tác phòng, chống Covid-19. Dự tại điểm cầu Hà Nội có Phó Chủ tịch UBND Thành phố Ngô Văn Quý - Trưởng Ban Chỉ đạo về công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, thành phố Hà Nội và các thành viên Ban chỉ đạo, sở, ngành liên quan.

Thách thức từ tâm lý lơ là, chủ quan

Phát biểu mở đầu cuộc họp, Thủ tướng cho rằng, các địa phương, ngành y tế đã vào cuộc quyết liệt, khoanh vùng truy vết, tăng cường xét nghiệm và cơ bản đã kiểm soát tốt tình hình. Xã hội có niềm tin lớn đối với chỉ đạo của Chính phủ trong phòng chống dịch.

Theo kết quả một cuộc điều tra xã hội học của Ban Tuyên giáo Trung ương, 97% người dân được hỏi bày tỏ ủng hộ các biện pháp phòng chống Covid-19 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia.

Thường trực Chính phủ họp về công tác phòng, chống Covid-19

Bên cạnh chống dịch, ở những nơi có điều kiện thì tiếp tục đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, giải quyết vấn đề an sinh xã hội, thu nhập cho người dân. Điều này cũng góp phần giúp cho người dân yên tâm hơn.

Tại phiên họp, Thủ tướng đề nghị Ban Chỉ đạo quốc gia, Bộ Y tế báo cáo những vấn đề phát sinh, những bài học kinh nghiệm rút ra.

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tính đến 12h ngày 27/8, trên thế giới dịch Covid-19 vẫn đang lây lan nhanh và chưa có dấu hiệu chững lại. Một số quốc gia như Hàn Quốc, Australia, Pháp, Đức và Tây Ban Nha trong khoảng 4 tuần gần đây đang phải đối mặt với đợt bùng phát mới sau khi nới lỏng phong tỏa. Các quốc gia này đã phải tái thiết lập các biện pháp giãn cách nhằm ngăn ngừa dịch bệnh.

Hiện nay, chỉ duy nhất Nga đã đưa vaccine tự sản xuất triển khai tiêm trong cộng đồng. Các quốc gia khác đang trong quá trình nghiên cứu và ít nhất cần 1-2 năm tới mới có thể đưa vào sử dụng trong cộng đồng. Hiện chưa có thuốc đặc trị virus, chỉ điều trị triệu chứng, nâng cao thể trạng bệnh nhân. Tổ chức Y tế thế giới và các chuyên gia cũng nhận định, cần khoảng ít nhất 2 năm nữa dịch bệnh mới có thể được khống chế trên toàn cầu.

Tại Việt Nam, cho đến nay, cả nước ghi nhận 1.034 trường hợp mắc Covid-19 (trong đó có 381 trường hợp nhập cảnh từ nước ngoài vào Việt Nam), 30 trường hợp tử vong (tại Đà Nẵng 26 trường hợp, Quảng Nam 3 và Quảng Trị 1 trường hợp).

Theo Bộ Y tế, đợt dịch lần này xảy ra phức tạp, diễn biến nhanh, khả năng lây lan rộng và có nguy cơ tử vong cao, tuy nhiên với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thường trực Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo quốc gia và sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền các địa phương, quán triệt quan điểm “chống dịch như chống giặc” trên tinh thần “thần tốc, quyết liệt”… các biện pháp phòng, chống dịch đã có hiệu quả trong việc kiểm soát tình hình dịch bệnh, hạn chế sự lây lan rộng ra cộng đồng.

Trong giai đoạn hiện nay rất khó để áp dụng các biện pháp chống dịch ở mức cao như giai đoạn trước. Thách thức lớn nhất là tâm lý lơ là, chủ quan của người dân trong việc thực hiện các hoạt động phòng, chống dịch. Do vậy, các cấp, các ngành, các địa phương luôn chủ động, quyết liệt triển khai các biện pháp phòng chống dịch trong trạng thái bình thường mới, chuẩn bị đầy đủ các kịch bản có thể xảy ra của dịch bệnh.

Kiểm tra, bảo đảm an toàn phòng chống dịch tại bệnh viện

Báo cáo tại phiên họp, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý – Trưởng ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 của Hà Nội cho biết, Hà Nội trong 9 ngày qua không có ca mắc mới ngoài cộng đồng, có 1 trường hợp tái dương tính, 1 trường hợp công dân nhập cảnh vào Nhật Bản có kết quả dương tính, 1 trường hợp hết cách ly tại Hải Dương trở về Hà Nội nhưng có kết quả lần 2 dương tính, 1 trường hợp nhập cảnh vào Hàn Quốc có kết quả dương tính có liên quan đến Hà Nội. Đối với các trường hợp này, thành phố đã triển khai ngay các biện pháp rà soát F1, F2 để tiến hành cách ly.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý phát biểu tại điểm cầu Hà Nội

Hiện nay, tất cả các trường hợp về từ Đà Nẵng hiện đã lấy mẫu xét nghiệm xong và cơ bản đã có kết quả, hiện chỉ có 1 trường hợp dương tính. Đối với các khu quản lý tập trung đều được thực hiện quản lý chặt chẽ theo đúng quy định.

Về công tác phòng, chống dịch bệnh tại bệnh viện, Phó Chủ tịch UBND TP Ngô Văn Quý cho biết, thành phố đã mời tất cả các bệnh viện Trung ương, thành phố, bệnh viện ngoài công lập để triển khai chặt chẽ nhất, kiểm tra an toàn của bệnh viện trên địa bàn thành phố.

Theo đó, thành phố đã kiểm tra 68 bệnh viện, trong đó 51 đạt tiêu chí an toàn, 14 bệnh viện thì an toàn mức thấp và 3 bệnh viện không an toàn, đã cho dừng hoạt động để khắc phục, khi khắc phục xong tiếp tục cho hoạt động.

Bên cạnh đó, thành phố cũng giao các quận, huyện, thị xã triển khai kiểm tra tại 3.600 cơ sở khám, chữa bệnh ngoài công lập để đảm bảo tất cả các cơ sở khám, chữa bệnh, bệnh viện trên địa bàn thành phố phải thực hiện phương án an toàn trong bệnh viện bởi đây là nơi có nguồn lây cao.

Liên quan đến việc cách ly người Việt Nam từ nước ngoài về, Phó Chủ tịch UBND TP Ngô Văn Quý cho biết, hiện nay Thành phố vẫn thực hiện cách ly tập trung tại các cơ sở do quân đội quản lý rất chặt chẽ và hiệu quả, không để xảy ra tình trạng lây chéo và không lây ra cộng đồng.

Đối với các trường hợp cách ly tại khách sạn, Hà Nội hiện đang thực hiện với các chuyên gia, các nhà quản lý và lao động nước ngoài. Nói thêm về việc này, Phó Chủ tịch UBND TP cho rằng, nếu các trường hợp người Việt Nam về nước thực hiện cách ly tại khách sạn, nếu số lượng lớn sẽ không đáp ứng được, nếu người được người không bởi đa số đều muốn được cách ly tại khách sạn sẽ gây bức xúc cho người về, công tác quản lý tại khách sạn sẽ khó khăn hơn, dễ lây nhiễm chéo, lây nhiễm ra cộng đồng. Vì vậy, thành phố Hà Nội vẫn muốn người nước ngoài về sẽ tiếp tục thực hiện cách ly tại khu vực quân đội quản lý.

Đối với các chuyên gia về sân bay Nội Bài liên quan đến việc phân luồng về các tỉnh, Thành phố sẽ cùng với Cục Cảng hàng không, an ninh hàng không cùng với kiểm soát dịch bệnh quốc tế để thống nhất của quy trình nhanh và gọn nhất để tạo điều kiện cho các chuyên gia và các tỉnh thực hiện tốt nhất.

Về vấn đề xét nghiệm, thành phố Hà Nội xét nghiệm có trọng tâm, trọng điểm, cụ thể đối với F1 xét nghiệm âm tính thì các trường hợp F2 được giải phóng không phải xét nghiệm. Các trường hợp ho, sốt, khó thở, không rõ nguyên nhân được xét nghiệm, hiện đã xét nghiệm được 1.200 trường hợp này.

“Thành phố Hà Nội kiến nghị Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng đối với những nơi cách ly tập trung phải xét nghiệm xong sau hai lần có kết quả mới cho về các địa phương, tránh trường hợp như trường hợp ở Hải Dương vừa qua” – Phó Chủ tịch UBND TP nói.
Ngoài ra, hiện nay người Việt Nam ra nước có kết quả xét nghiệm dương tính, đề nghị có thông tin sớm từ Đại sứ quán từ Bộ Ngoại giao từ Bộ Y tế để thông báo cho địa phương để kiểm soát dịch bệnh trong nước đối với những trường hợp xác định dương tính tại nước ngoài.

Xem xét tăng dần chuyến bay đến các nước

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng nêu rõ, chúng ta đã bình tĩnh chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, không chủ quan, do đó, đã đạt nhiều kết quả đáng mừng. Nhiều chủ trương đúng, hiệu quả, kịp thời đã được đưa ra, thực hiện tốt trong xã hội như vấn đề đeo khẩu trang, truy vết, xét nghiệm, cách ly, điều tra, xử lý nghiêm khắc các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định xuất nhập cảnh…

Đến nay, chúng ta đã kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh trong phạm vi quốc gia, Thủ tướng nói. Nhân dân và các ngành, các địa phương, ngay cả trong vùng có dịch đã rất bình tĩnh xử lý kịp thời với trách nhiệm cao nhất. Mục tiêu kép mà chúng ta đưa ra bước đầu được thực hiện tốt như đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, đẩy mạnh xuất nhập khẩu, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, công nghiệp để không đứt gãy nền kinh tế. Đây là sự cố gắng lớn của các cấp, các ngành, của Ban Chỉ đạo… Chúng ta đã khoanh vùng, dập dịch quyết liệt, cho nên các ổ dịch đều được kiểm soát tốt.

Tuy nhiên, vẫn còn nguy cơ lây lan dịch bệnh trong cộng đồng. Thủ tướng nhấn mạnh, một lần nữa Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, đặc biệt là ngành y tế không được chủ quan, coi thường, quán triệt tinh thần “sống chung với dịch” với những biện pháp tốt nhất, hiệu quả nhất và có văn hóa ứng xử trong lúc dịch bệnh trên thế giới diễn biến phức tạp.

Việc đề cao cảnh giác để dịch không xâm nhập vào các địa bàn dân cư là yêu cầu cấp bách hiện nay. Và nếu có, phải khoanh vùng nhanh, xử lý nhanh, không để dịch COVID-19 lây lan diện rộng. Đây là một kinh nghiệm quan trọng về sự kịp thời của ngành y tế.

Thủ tướng nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện các biện pháp đã đề ra như đeo khẩu trang nơi công cộng, không tập trung quá đông người khi không cần thiết. Tiếp tục quán triệt tinh thần thần tốc, quyết liệt, khoanh vùng gọn, dập dịch nhanh để nhằm thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế, ổn định xã hội, bảo đảm an sinh, việc làm.

Lo dịch là một chuyện, nhưng lo nhất là thu nhập của người lao động, thất nghiệp tràn lan có thể xảy ra, Thủ tướng bày tỏ. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ban hành và hoàn thiện các chế tài xử phạt các trường hợp vi phạm trong phòng, chống dịch, mặt khác, có phương án cụ thể để phát triển sản xuất kinh doanh. Trường hợp đặc biệt phát hiện ổ dịch mới, giãn cách xã hội trong phạm vi cần thiết.

Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố, nhất là các tỉnh biên giới phối hợp với Bộ Quốc phòng quản lý chặt chẽ nhập cảnh tại khu vực biên giới, không để xảy ra tình trạng nhập cảnh trái phép vào nước ta.

Bộ Công an khởi tố các trường hợp nhập cảnh trái phép, các cá nhân, tổ chức, đường dây, cơ sở lưu trú đưa người hoặc tiếp nhận trường hợp nhập cảnh trái phép theo đúng quy định của pháp luật.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu kết luận cuộc họp

Bộ Y tế tiếp tục tập trung chỉ đạo, khẩn trương hoàn thiện các hướng dẫn an toàn trong bệnh viện, trường học, nơi làm việc, phương tiện giao thông công cộng với nội dung ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu để các cấp, các ngành, người dân có thể dễ dàng thực hiện. Đặc biệt là phòng, chống dịch bệnh trong các cơ sở y tế.

Ngành y tế cần tăng tốc nghiên cứu vaccine, thuốc điều trị, tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là các quốc gia có kết quả nghiên cứu vaccine ban đầu. Đầu tư nghiên cứu dịch tễ học, khả năng miễn dịch cá thể và cộng đồng, củng cố năng lực giải mã gene virus SARS-CoV-2 nhằm phục vụ việc ngăn chặn và nghiên cứu thuốc chữa, lưu ý nghiên cứu những ca tái nhiễm và khả năng miễn dịch của con người.

Cần tiếp tục làm tốt và hiệu quả hơn nữa công tác truyền thông và thông tin để người dân luôn đề phòng dịch bệnh nhưng không để người dân hoang mang. Các hình thức thông tin cần phong phú, đa dạng như phát thanh, truyền hình, mạng xã hội, thậm chí dùng cả loa phường, loa tay ở những vùng xa.

Đánh giá, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của tổng đài tư vấn, giải đáp thắc mắc, lo lắng của người dân liên quan đến Covid-19, phổ biến tốt hơn nữa trên truyền hình hoạt động của tổng đài này để người dân biết. Thủ tướng nhấn mạnh việc tăng cường vận động người dân cài đặt ứng dụng Bluezone để sớm phát hiện lây nhiễm, hiện đến nay đã có hơn 25 triệu thuê bao cài đặt.

Các bộ, ngành, UBND các tỉnh liên quan rà soát lại các thủ tục cho chuyên gia, nhà đầu tư nhập cảnh vào Việt Nam, cần nhanh, đơn giản, thuận lợi và phải chặt chẽ về y tế, đặc biệt cấp thị thực nhanh hơn, nhất là cần có quy trình cụ thể, rõ ràng, chặt chẽ, hướng dẫn nhà đầu tư vào làm việc ngắn ngày ở Việt Nam. Bộ Y tế sớm ra hướng dẫn về vấn đề này.

Ban Chỉ đạo giải quyết ngay những vướng mắc về mua sắm vật tư y tế, dụng cụ phòng, chống dịch.

Về việc cách ly linh hoạt tại các cơ sở lưu trú có trả phí, Thủ tướng đồng ý mở rộng thực hiện và yêu cầu giám sát y tế chặt chẽ. Các bộ, ngành và Ban Chỉ đạo xem xét sát sao, đề xuất với Thủ tướng về việc mở các đường bay thương mại tới một số quốc gia có hệ số an toàn dịch bệnh cao. “Các đồng chí phải tìm mọi biện pháp hỗ trợ nền kinh tế đi đôi với an toàn về y tế”. Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh tinh thần “sống chung với dịch bệnh” nên phải có cách làm đạt mục tiêu, kết quả tốt nhất. Từng cơ sở, từng địa phương, nhất là các bệnh viện, cơ sở sản xuất, khu công nghiệp phải có phương án phù hợp.

Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố có quyền hạn, trách nhiệm trong việc xử lý cụ thể, linh hoạt trên địa bàn với sự tham mưu ngành y tế địa phương, hướng dẫn cụ thể, chặt chẽ, kịp thời. “Ở địa phương có ngành y tế, cũng có giáo sư, cũng có bệnh viện, có phác đồ thì các địa phương phải tăng cường trách nhiệm”.

Các địa phương phải chủ động hơn trong việc triển khai, kể cả trong việc tổ chức đợt 2 kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới.

Nêu cao vai trò người đứng đầu, trách nhiệm của người đứng đầu và vai trò tham mưu, đề xuất xử lý nhanh, kịp thời của ngành y tế cho các cấp, các ngành có liên quan.

Thủ tướng đề nghị Bộ Ngoại giao chủ trì điều phối các chuyến bay đưa người Việt mắc kẹt ở nước ngoài về Việt Nam và chuyên gia, nhà đầu tư đến Việt Nam bằng các hình thức linh hoạt, tránh quá tải các cơ sở cách ly tập trung.

Các lực lượng công an và chính quyền địa phương hỗ trợ ngành y tế trong việc thực hiện quản lý, giám sát chặt chẽ các cơ sở cách ly, cần xem xét tăng dần chuyến bay đến các nước, kể cả thương mại và đưa người Việt Nam về một cách phù hợp trên khả năng có thể kiểm soát được.

Về vấn đề hỗ trợ an sinh xã hội, Thủ tướng cho rằng, “địa phương làm được gì tốt cho doanh nghiệp, cho cơ sở sản xuất nói chung, cho người nghèo thì các đồng chí cố gắng vận dụng”. “Cái giỏi của người lãnh đạo ở các địa phương, các ngành lúc này là thực hiện mục tiêu kép tốt nhất”.

Thủy Tiên - Công Thọ