Phòng chống sốt rét cho dân di biến động

Thực hiện mục tiêu hỗ trợ phòng chống sốt rét cho dân di biến động, đặc biệt là những người đi rừng ngủ rẫy, qua lại biên giới, tiến tới loại trừ P.Falciparum kháng Artemisinin, nhiều hoạt động trong khuôn khổ dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động giai đoạn 2021-2023 được triển khai tại 8 tỉnh trong cả nước.

Hội thảo giữa kỳ của dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động giai đoạn 2021-2023. Ảnh: YÊN LAN

Từ đầu năm 2021, dự án Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin giai đoạn 2021-2023 (RAI3E) do Quỹ Toàn cầu phòng chống AIDS, lao và sốt rét tài trợ được triển khai tại 196 huyện thuộc 36 tỉnh trọng điểm sốt rét. Mục tiêu chung của dự án là tiếp tục đẩy lùi sốt rét; tập trung cao độ vào những vùng sốt rét lưu hành nặng, sốt rét kháng thuốc và các đối tượng nguy cơ cao, từng bước hướng tới loại trừ bệnh sốt rét ở các tỉnh có sốt rét lưu hành, củng cố các yếu tố bền vững ngăn chặn sốt rét quay trở lại. Trong khuôn khổ dự án RAI3E, Tổ chức Health Poverty Action (HPA) tại Việt Nam tham gia thực hiện cấu phần dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động giai đoạn 2021-2023 tại 15 huyện, 42 xã, 330 thôn/bản thuộc 8 tỉnh: Bình Phước, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Bình Thuận, Phú Yên, Quảng Trị và Lai Châu.

Mục tiêu tổng thể của dự án là hỗ trợ phòng chống sốt rét cho dân di biến động, đặc biệt là dân đi rừng ngủ rẫy, dân qua lại biên giới, tiến tới loại trừ P.Falciparum kháng Artemisinin.

Theo HPA tại Việt Nam, trong năm 2021 và nửa đầu năm 2022, 382 học viên đã được tập huấn, cập nhật kiến thức về sốt rét, kỹ năng xét nghiệm tìm ký sinh trùng, kỹ năng truyền thông phòng chống sốt rét, quy trình báo cáo bằng Epicollect 5 trên điện thoại di động… 90% học viên được ghi nhận đã cải thiện kiến thức trong bài kiểm tra cuối khóa so với kiểm tra đầu khóa; 100% học viên vượt qua phần thực hành test nhanh sốt rét và lấy lam máu. Bên cạnh đó, hàng trăm học viên cũng đã được tập huấn, đào tạo về truyền thông cá nhân, truyền thông trực tiếp thay đổi hành vi trong phòng chống sốt rét, đặc biệt là vào các thời kỳ sốt rét gia tăng và xuất hiện các ổ dịch sốt rét trên địa bàn.

Hoạt động truyền thông trực tiếp được triển khai rộng khắp trên địa bàn 8 tỉnh. 6.427 cuộc truyền thông trực tiếp kết hợp với hoạt động xét nghiệm, điều trị đã được thực hiện, chuyển tải thông tin đến hơn 28.500 người dân. Song song đó, 2 tháng một lần, hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức phòng bệnh sốt rét được lồng ghép qua các cuộc họp thôn. Hơn 1.100 buổi truyền thông lồng ghép đã nâng cao nhận thức của hơn 33.000 người dân tại 8 tỉnh triển khai dự án.

Công tác quản lý ca bệnh tại cộng đồng được thực hiện liên tục thông qua việc mở rộng, tăng cường mạng lưới y tế thôn bản và đội lưu động. Tính đến hết tháng 6/2022, đội lưu động tại 42 xã thuộc dự án đã thực hiện 95.859 xét nghiệm, đạt 99,51% so với chỉ tiêu xét nghiệm của toàn dự án. Từ năm 2021 đến nay, đội lưu động đã chủ động phát hiện 103 ca bệnh sốt rét. Tất cả số liệu xét nghiệm và điều trị đều được đội lưu động báo cáo ngay thông qua ứng dụng Epicollect 5. Việc điều trị ca bệnh được tiến hành bởi nhân viên đội lưu động hoặc được chuyển đến trạm y tế xã và được giám sát hàng ngày thông qua nhân viên y tế thôn bản. Phác đồ điều trị ca bệnh theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế.

Phú Yên là một trong những tỉnh ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên có bệnh sốt rét lưu hành. Công tác phòng chống sốt rét được triển khai tại các huyện, thị xã trọng điểm; bệnh sốt rét ở Phú Yên đã được kiểm soát tốt. Trong 6 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh ghi nhận 9 ca mắc sốt rét; không có ca sốt rét ác tính, không có ca tử vong. So với cùng kỳ năm 2021, số ca mắc giảm 74,3%.

Mới đây, tại hội thảo giữa kỳ của dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động giai đoạn 2021-2023, BSCKII Huỳnh Lê Xuân Bích, Phó Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Yên, cho biết: Chúng ta đã thực hiện thành công mục tiêu phòng chống sốt rét, nhưng nếu không nỗ lực duy trì những kết quả đạt được thì thất bại trong hoạt động phòng chống sốt rét là khó tránh khỏi. Điều đáng lo ngại là bệnh sốt rét diễn ra ở những địa phương miền núi, nhưng số người mắc và chết lại có cả những người sống ở khu vực đồng bằng. Điều này cho thấy bệnh sốt rét có thể đe dọa đến sức khỏe của tất cả chúng ta.

Theo bác sĩ Huỳnh Lê Xuân Bích, ngoài nỗ lực của đội ngũ nhân viên y tế, của các ban ngành, đoàn thể và lãnh đạo của địa phương, sự thành công trong công tác phòng chống bệnh sốt rét tại Phú Yên nói riêng và 7 tỉnh nói chung có đóng góp không nhỏ từ dự án RAI3E. Trong khuôn khổ dự án, HPA tại Việt Nam tham gia thực hiện cấu phần dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động giai đoạn 2021-2023 tại 8 tỉnh trên cả nước, trong đó có Phú Yên. Dự án đã mang lại những kết quả rất lớn trong việc giúp cho Phú Yên cũng như 7 tỉnh trong dự án kiểm soát tốt dịch bệnh sốt rét.

HPA là một tổ chức phi chính phủ quốc tế có trụ sở tại Anh, được thành lập vào năm 1984, có hơn 30 năm kinh nghiệm trong việc thực hiện các chương trình y tế dựa vào cộng đồng, bao gồm các chiến dịch nâng cao nhận thức về ngăn ngừa và kiểm soát HIV/AIDS, sốt rét, lao và các bệnh truyền nhiễm khác.

Dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động giai đoạn 2021-2023 có 3 mục tiêu cụ thể: Phát hiện ca bệnh sốt rét chủ động tại cộng đồng, tập trung vào dân đi rừng, ngủ rẫy và dân qua lại biên giới; nâng cao chất lượng thu thập thông tin về phòng chống sốt rét cho cán bộ y tế các tuyến, đặc biệt là thông tin về dân di biến động tại các vùng khó tiếp cận; nâng cao năng lực giám sát dịch tễ cho cán bộ y tế các tuyến, đặc biệt đối với tuyến y tế cơ sở.

YÊN LAN