Phòng ngừa lao động xuất cảnh trái phép

Hai đối tượng bị Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (BĐBP Quảng Trị) bắt giữ về hành vi tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép sang Lào. Ảnh: Trúc Hà

Những con số trên cho thấy một thực trạng rất đáng lo ngại khi xuất hiện ngày càng nhiều đường dây tội phạm có tổ chức đưa người Việt Nam ra nước ngoài lao động và cư trú trái phép. Tình trạng này đã tác động tiêu cực tới an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, gây ra nhiều hệ lụy đối với đất nước.

Nhu cầu của công dân ra nước ngoài tìm kiếm việc làm, đoàn tụ gia đình... đang bị tội phạm lừa đảo đưa người xuất cảnh, di cư trái phép triệt để lợi dụng trong thời gian qua.

Theo Bộ Công an, hoạt động của các đường dây dưa người xuất, nhập cảnh trái phép rất rộng, từ một số nước Đông Nam Á, Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, đến nhiều nước châu Âu, Mỹ, Canada... Hành trình xuất cảnh bằng cả đường bộ, đường biển và đường không. Nhưng phức tạp nhất là thủ đoạndụ dỗ nạn nhân sang các quốc gia gần biên giới với Việt Nam (Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar...) để làm việc nhẹ lương cao; tổ chức cho nạn nhân xuất cảnh mà không cần chứng minh tài chính, bằng cấp, thủ tục nhanh gọn.

Chỉ tính riêng trong năm 2023, lực lượng BĐBP xử lý 1.743 vụ/7.503 đối tượng xuất, nhập cảnh trái phép;bắt giữ 19 vụ/54 đối tượng mua bán người, giải cứu, tiếp nhận 34 nạn nhân... Qua thực tế đấu tranh của các đơn vị BĐBP, nạn nhân sau khi được đưa ra nước ngoài sẽ được bố trí chỗ ăn, ở, sinh hoạt và làm việc tại các khu biệt lập, có sự theo dõi, giám sát chặt chẽ, cắt liên lạc với gia đình, người thân, bị thu giữ hộ chiếu, ép buộc ký hợp đồng lao động và cưỡng bức làm việc, nếu muốn nghỉ việc sẽ phải đền bù một số tiền lớn.

Ngoài ra, các đối tượng lợi dụng chính sách miễn thị thực ở một số nước, hoặc qua con đường du lịch, thương mại, học tập để “gom” người xuất cảnh hợp pháp, sau đó tổ chức cho trốn ở lại hoặc xuất cảnh bất hợp pháp đi nước thứ ba.

Thời gian qua, lực lượng Công an, BĐBP tăng cường công tác nắm tình hình,phối hợp với các cơ quan chức năng trong và ngoài nước, phát hiện, điều tra làm rõ và xử lý nghiêm các hành vi xuất cảnh, tổ chức xuất cảnh trái phép, nhằm giữ vững an ninh, trật tự, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Việt Nam và các tổ chức, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, công tác phát hiện, đấu tranh với loại tội phạm này gặp rất nhiều khó khăn khicác đối tượngmôi giới, tổ chức đưa người đi nước ngoài trái phép thường sử dụng sim rác,tài khoản mạng xã hội ẩn danh để liên lạc; giao dịch chuyển, nhận tiền trực tiếp, không có biên nhận hoặc qua tài khoản mang tên người khác, dịch vụ chuyển tiền trung gian...

Trong khi nhiều người chủ động kết nối với các đối tượng trong đường dây phạm tội để xuất cảnh trái phép, sau đó trở thành nạn nhân và chịu hậu quả nặng nề. Nhiều bị hại mang tâm lý mặc cảm, sợ bị trả thù nên không khai báo, khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác xác minh, giải quyết vụ việc liên quan. Thậm chí, nhiều người còn tham gia, tiếp tay các hoạt động môi giới, đưa dẫn, xúi giục người khác xuất cảnh trái phép.

Rõ ràng, công tác phòng chống di cư, xuất cảnh trái phép không chỉ dựa vào các lực lượng chức năng làm nhiệm vụ quản lý biên giới, cửa khẩu, kiểm soát xuất, nhập cảnh, mà cần sự chung tay của người dân và toàn xã hội.

Người dân cần nâng cao nhận thức pháp luật về xuất nhập cảnh và những hậu quả, hệ lụy của việc xuất cảnh, trốn ở lại nước ngoài cư trú, lao động bất hợp pháp. Đồng thời, cảnh giác trước các phương thức, thủ đoạn của tội phạm lôi kéo xuất cảnh, di cư trái phép và tội phạm mua bán người; kịp thời tố giác các đối tượng tổ chức đưa người đi nước ngoài trái phép cho cơ quan chức năng để phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý.

Thanh Thảo