Phòng tránh bệnh viêm phổi ở trẻ em và người cao tuổi

Bệnh viện II Lâm Đồng tổ chức giải đi bộ nhân Ngày Thế giới phòng, chống viêm phổi 12/11

Ngày 12/11 hàng năm là Ngày Thế giới phòng, chống viêm phổi do Liên minh toàn cầu chống viêm phổi ở trẻ em khởi xướng, nhằm kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng đối với căn bệnh này. Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng cấp tính thường gặp nhất ở trẻ em và người cao tuổi (NCT). Nếu phát hiện muộn và không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như tràn dịch màng phổi, tràn khí màng phổi, áp xe phổi... thậm chí tử vong.

Viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi. Ước tính mỗi năm có khoảng 1,4 triệu trẻ dưới 5 tuổi tử vong do viêm phổi, chiếm 18% tổng số ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu. Tại Việt Nam, từ đầu năm 1984 đã có chương trình phòng, chống viêm phổi ở trẻ em. Đến nay, viêm phổi vẫn còn là vấn đề cần được quan tâm ở nước ta, hàng năm có khoảng 2,9 triệu trường hợp viêm phổi ở trẻ em, trong đó có khoảng 4.000 trẻ tử vong do viêm phổi, chiếm 12% tỷ lệ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi.

Ở NCT, viêm phổi thường phức tạp, có diễn tiến nhanh và có nhiều biến chứng nặng nề. Việc điều trị viêm phổi ở NCT khá khó khăn do NCT thường có bệnh mạn tính đi kèm. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm phổi ở NCT có thể dẫn đến suy hô hấp, khi đó phổi bị tổn thương nặng, giảm chức năng hô hấp dẫn đến không cung cấp đủ lượng oxy cho não, điều trị bệnh sẽ khó khăn hơn.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm phổi như: do vi khuẩn, vi rút, nấm, ô nhiễm không khí, khói thuốc hoặc ít vận động do nằm lâu, nhiều trường hợp chỉ viêm họng sau đó cũng dễ bị viêm phổi. Bình thường có một số vi khuẩn trong cơ thể sống cộng sinh nhưng khi lạnh thì bùng phát gây viêm phổi cấp, điển hình là phế cầu khuẩn, Hib... Phần lớn các nguyên nhân này có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin.

Hiện nay, Việt Nam đang có nhiều loại vắc xin phòng viêm phổi do nhiều tác nhân cho trẻ em và người lớn. Tùy vào nhóm tuổi, đặc thù bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định các loại vắc xin phòng viêm phổi khác nhau như: vắc xin phòng viêm phổi do phế cầu khuẩn cho trẻ em và người lớn; vắc xin phòng viêm phổi do não mô cầu khuẩn cho trẻ em; vắc xin phòng viêm phổi do Hib cho trẻ em; vắc xin phòng viêm phổi do vi rút cúm cho trẻ em và người lớn.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, để phòng bệnh viêm phổi ở trẻ em cần tránh hút thuốc lá gần trẻ và giảm thiểu tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong nhà; bảo đảm trẻ ăn uống đủ chất; tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch; khuyến khích trẻ rửa tay thường xuyên bằng nước sạch và xà phòng; đeo khẩu trang ở nơi đông người; cho trẻ đi khám nếu các triệu chứng kéo dài hoặc trở nặng.

Phòng tránh viêm phổi ở NCT trong mùa lạnh cần giữ ấm toàn thân, đặc biệt là bàn tay, bàn chân, cổ và ngực; không tắm muộn, tránh ra ngoài sớm khi trời còn lạnh; duy trì vận động nhẹ trong nhà để tăng lưu thông máu; ăn uống đủ chất, bổ sung rau xanh, trái cây, uống đủ nước ấm; theo dõi huyết áp, đường huyết thường xuyên và dùng thuốc đúng chỉ dẫn; tiêm phòng cúm và phế cầu theo khuyến cáo; khi có dấu hiệu như khó thở, ho kéo dài, sốt, mệt mỏi… cần đến cơ sở y tế khám sớm, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.

An Nhiên .