Phụ nữ và tài chính cá nhân: Đầu tư chứng khoán có phải là lựa chọn tối ưu?
Từng được gọi là 'sân chơi' của nam giới, chứng khoán đang dần trở thành một trong những kênh đầu tư được nhiều chị em lựa chọn nhằm tích lũy và sinh lời tài sản. Song, cách lựa chọn và chiến lược đầu tư của mỗi giới có sự khác nhau.

Ảnh minh họa
Phụ nữ ngày càng mạnh mẽ trên sàn chứng khoán
Được ví von với cụm từ "tay hòm chìa khóa" của gia đình, phụ nữ thường được miêu tả với sự cẩn thận, tiết kiệm trong chi tiêu và tài sản. Vì vậy, các kênh đầu tư truyền thống thường được "gắn" với các chị em là gửi tiết kiệm, vàng hay lớn hơn là bất động sản.
Song, thực tế cho thấy, ngày càng có nhiều phụ nữ lựa chọn sàn chứng khoán là kênh tích trữ và sinh lời tài sản.
Bắt đầu bằng số vốn nhỏ từ tiền tiết kiệm và làm thêm, chị Ngọc Châu (26 tuổi, Q.Bình Thạnh, TPHCM), chuyên viên tư vấn tại một công ty tài chính, đã tìm hiểu về thị trường chứng khoán từ năm 2 đại học khi đây là một trong những môn học của chị tại trường. Chính cơ duyên này đã khơi dậy sự tò mò và yêu thích của chị đối với thị trường chứng khoán.

Thị trường chứng khoán giúp chị Châu rèn luyện tính kiên định, bình tĩnh trong đầu tư, quản lý tài sài (Ảnh: Tuệ Anh)
Nhớ lại, chị Châu chia sẻ: "Khi thị trường xuống mạnh vào năm 2022-2023, bản thân tôi cũng mất, lỗ một khoản lớn, gần một nửa tài sản. Nhưng nhờ "cú trượt" đó, tôi rèn được tính kiên nhẫn, kiên định và bình tĩnh trong các quyết định đầu tư của mình. Đến nay thì gần như không còn gặp tình trạng lỗ nữa và đi theo hướng đầu tư dài hạn, bền bỉ".
Theo phân tích của trang Capital.com về hành vi của khoảng 2.000 nhà giao dịch trong 18 tháng, tính đến tháng 7/2021, các nhà đầu tư (NĐT) nữ sử dụng lệnh cắt lỗ thường xuyên hơn so với nam giới. Cụ thể, 43% NĐT nữ sử dụng lệnh cắt lỗ so với con số 35% của nam giới. Cắt lỗ thường được sử dụng như một công cụ quản lý rủi ro để hạn chế tổn thất.
Trong lần chia sẻ tại Talkshow "Phố Tài chính" trên VTV8 vào năm 2023, bà Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý quỹ FPT (FPT Capital), cho biết, qua nghiên cứu tại FPT Capital, có khoảng 60% số lượng khách hàng đầu tư là tổ chức và 40% khách hàng đầu tư là cá nhân, số lượng các nhà đầu tư nữ giới hoặc doanh nghiệp do nữ làm chủ chiếm khoảng 30%. Dù số lượng ít hơn so với nam giới nhưng chất lượng đầu tư và hiệu quả danh mục đầu tư thường cao hơn.
Như vậy, có thể nói, phụ nữ có xu hướng đầu tư chứng khoán nhằm hướng tới mục tiêu dài hạn, thay vì chỉ đơn giản là giao dịch "lướt sóng".
Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Tài chính của Công ty cổ phần Việt Wealth Management (công ty tư vấn tài chính), cho rằng, quản lý tài sản qua kênh đầu tư chứng khoán hiện nay đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ nhiều đối tượng, trong đó có nhiều chị em phụ nữ. Tuy nhiên, họ có những xu hướng và cách tiếp cận khác biệt so với nam giới.
Bên cạnh tâm lý đầu tư cẩn trọng như trước đây, trong thời 4.0 hiện nay, phụ nữ bắt đầu thử sức với khoản đầu tư có tính rủi ro cao hơn, đặc biệt là cổ phiếu và quỹ đầu tư. Thậm chí, họ sử dụng các margin để lướt sóng và tiền ảo.
Ngoài ra, xu hướng muốn tăng cường sự độc lập tài chính cũng đã phản ánh một phần sự thay đổi trong tư duy tài chính của phụ nữ. Việc tham gia thị trường chứng khoán không chỉ là một cơ hội sinh lời, mà còn là cách để phụ nữ kiểm soát và phát triển tài sản cá nhân chủ động hơn.
Là một người phụ nữ đã có gia đình với 2 đứa con, chị Đặng Hồng Anh (37 tuổi, Q.Đống Đa, Hà Nội) bắt đầu tìm hiểu về thị trường chứng khoán từ lâu và đã tham gia thị trường được 5 năm nay.
Từng đầu tư vàng và gửi tiết kiệm, chuyển sang hướng đầu tư tại thị trường "xanh, đỏ", chị Hồng Anh cho biết, thị trường chứng khoán đã thu hút chị với tính chất thay đổi liên tục, thách thức khả năng bản thân; việc phân tích xu hướng và đánh giá qua các số liệu vĩ mô giống như một hành trình chinh phục bản thân trong tương lai, để đánh giá chính xác thị trường.

Chứng khoán trở thành "sân chơi" đầu tư của nhiều chị em phụ nữ nhằm sinh lời tài sản. Ảnh minh họa
"Đối với tôi, lãi hay lỗ chỉ là phần thưởng hoặc hình phạt sau một chặng đường dài nỗ lực. Ngày nay, nữ giới không chỉ dừng lại ở vai trò "tay hòm chìa khóa", cũng không còn là "phái yếu" mà có thể là "kẻ mạnh" ở nhiều lĩnh vực, ngay cả chứng khoán - lĩnh vực vốn được cho là sân chơi của nhiều nam giới", chị Hồng Anh chia sẻ.
Trước thực tế này, bà Nguyễn Thị Thu Trang cho hay, sự thay đổi trong xu hướng đầu tư của phụ nữ tại sàn chứng khoán cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ từ một nhóm nhà đầu tư thận trọng sang một nhóm nhà đầu tư chủ động và sẵn sàng chấp nhận rủi ro, tìm kiếm cơ hội tăng trưởng tài chính. Điều này không chỉ phản ánh sự thay đổi về mặt chiến lược đầu tư mà còn thể hiện sự phát triển trong nhận thức và kiến thức tài chính của phụ nữ trong thời đại số hiện nay.
Dù vậy, nữ giới chủ yếu vẫn có xu hướng tiếp cận đầu tư một cách thận trọng hơn, có hệ thống và chi tiết. Họ thường tập trung vào việc xây dựng một danh mục đầu tư đa dạng và ổn định, tránh các sự thay đổi lớn trong danh mục của mình.
Chứng khoán có phải là lựa chọn tối ưu?
Trong xu hướng kênh chứng khoán được nhiều chị em ưa chuộng, bà Nguyễn Thị Thu Trang nhấn mạnh, thị trường chứng khoán là một kênh đầu tư tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Trước khi tham gia, chị em cần xác định rõ mục tiêu và chiến lược đầu tư, chẳng hạn như đầu tư dài hạn để gia tăng tài sản, hay đầu tư ngắn hạn để tìm kiếm lợi nhuận nhanh. Điều này sẽ giúp xây dựng chiến lược đầu tư phù hợp với khả năng tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro.
Ngoài ra, một số điều cần lưu ý thêm, gồm:
Đầu tư theo kế hoạch và kiên nhẫn để không bị cuốn vào cảm xúc khi thị trường biến động, chị em có thể chọn các cổ phiếu blue-chips (cổ phiếu vốn hóa lớn) hoặc quỹ ETF để đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng bền vững.
Chú trọng đến việc đa dạng hóa danh mục đầu tư, giúp giảm thiểu rủi ro, không nên chỉ tập trung vào một loại cổ phiếu hay một ngành nghề duy nhất.
Quản lý rủi ro và sử dụng công cụ bảo vệ, đây là điều rất quan trọng, phải có nguyên tắc cắt lỗ và gồng lãi để quản trị được phần vốn.
Tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia, nếu không tự tin với khả năng phân tích và quyết định đầu tư, để giảm thiểu rủi ro và có thể tìm được những cơ hội đầu tư tiềm năng mà mình chưa biết.
Thị trường chứng khoán có phần phức tạp và biến động hơn, vì vậy việc học hỏi và nghiên cứu là rất quan trọng, luôn cập nhập các nguồn tin tức để củng cố thêm cho các quyết định đầu tư. Vì vậy, ngoài kênh đầu tư này, trong bối cảnh hiện, có nhiều lựa chọn khác giúp quản lý và đầu tư tài sản với tỷ lệ sinh lời hiệu quả khác, chị em có thể tham khảo, như:
Đầu tư bất động sản, đây có thể là một kênh hợp lý để bảo vệ tài sản và tăng trưởng lâu dài. Tuy nhiên, cần có sự thận trọng và nghiên cứu kỹ lưỡng về thị trường, nên lựa chọn bất động sản các khu vực đang phát triển, các dự án có tiềm năng phát triển trong tương lai và sự đa dạng hóa.
Đầu tư vào vàng và kim loại quý, trong thời buổi tăng giá mạnh, vàng hay kim loại quý (bạc, bạch kim,...) được xem là những tài sản an toàn trong những thời kỳ biến động kinh tế và lạm phát. Tuy nhiên, vàng không phải là kênh đầu tư có thể mang lại lợi nhuận cao trong dài hạn, mà chủ yếu dùng để bảo vệ tài sản trong các tình huống khủng hoảng tài chính.
Đầu tư vào quỹ đầu tư (Mutual Funds) và Quỹ ETF, đây là một kênh đầu tư phổ biến và an toàn trong dài hạn, phù hợp với tư duy thận trọng của phụ nữ; giúp phụ nữ có thể đa dạng hóa danh mục tài sản mà không cần phải nghiên cứu quá nhiều về từng cổ phiếu, trái phiếu hay các tài sản riêng lẻ. Tuy nhiên, cần chọn các quỹ uy tín, có hiệu suất hoạt động ổn định trong dài hạn và chi phí quản lý hợp lý.