Phù phép xe 'hết date' - Kỳ 2: Trách nhiệm thuộc về ai?

Theo Cục Đăng Kiểm Việt Nam (VR), tính đến ngày 1/1/2023 cả nước có 21.040 ô tô hết hạn sử dụng (HNHSD), trong đó có 6.143 xe chở người và 14.897 xe chở hàng. Căn cứ danh sách của VR thì thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) có số lượng phương tiện HNHSD nhiều nhất với 4.898 xe, tiếp đến là thành phố Hà Nội với 2.687 xe, Đồng Nai với 1.387 xe và Hải Phòng với 839 xe…

"Tuồn" về vùng sâu, vùng xa

Theo VR, xe HNHSD thường được đưa về các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa đặc biệt là các khu vực, tuyến đường mà lực lượng tuần tra kiểm soát còn mỏng, chưa thực hiện kiểm tra thường xuyên như đường Hồ Chí Minh, một số tuyến đường thuộc khu vực các tỉnh Tây Nguyên, Thanh Hóa,… Xe ô tô HNHSD tham gia giao thông là vi phạm pháp luật, vi phạm các quy định về đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, tiềm ẩn tai nạn giao thông và gây ô nhiễm môi trường.

Theo VR, nếu xe HNHSD được tái sử dụng lưu thông ngoài đường sẽ tiềm ẩn về tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường. Trong ảnh: Lực lượng Cảnh sát giao thông TP.HCM kiểm tra phương tiện vi phạm về quá tải trọng cho phép.

Theo quy định của pháp luật, tất cả các phương tiện khi đã HNHSD, chủ phương tiện không được phép sử dụng đưa vào lưu thông. Nhằm ngăn chặn tình trạng này, VR thường xuyên cập nhật biển số các phương tiện HNHSD vào chương trình cảnh báo và không cho phép kiểm định. Hầu hết các phương tiện HNHSD khi đến các trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc đều được báo về cho các cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của pháp luật.

“Các xe này đời rất cũ, công nghệ lạc hậu, phụ tùng, vật tư chính hãng hầu như không còn nên việc sửa chữa cũng chỉ dựa vào nguồn vật tư trôi nổi, không rõ nguồn gốc, chất lượng thấp. Hơn nữa những xe này thường hoạt động trốn tránh nên tâm lý lái xe sẽ không tốt, dễ xảy ra tai nạn. Do đó, chủ xe, lái xe cần chấp hành quy định, không đưa xe HNHSD tham gia giao thông”, một lãnh đạo VR cho biết.

Một phương tiện đã hết niên hạn sử dụng được một chủ cơ sở kinh doanh xe cũ rao bán trên địa bàn TP.HCM.

Trong khi đó, Thanh tra Giao thông TP.HCM (thuộc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM) cho biết, trong quá trình tuần tra, kiểm soát từ trước đến nay đơn vị này chưa phát hiện phương tiện HNHSD nào. Tuy nhiên, đơn vị này cho rằng thông thường những phương tiện HNHSD sau khi sửa chữa lại, chủ phương tiện sẽ sử dụng tại các công trường để tránh bị xử phạt. Do đó, không loại trừ có trường hợp hoạt động lén lút mà cơ quan này chưa phát hiện được (!).

Sử dụng giấy tờ giả để lưu thông

Trước đó VR nhận được công văn của Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an thành phố Đà Nẵng đề nghị cung cấp thông tin liên quan đến việc cấp giấy kiểm định số KC2966708 ghi ngày 30/8/2017 cho xe ôtô mang BKS 56P-4545, nhãn hiệu Toyota Camry số khung 4T1BE46KX70172416, số máy 2AZ-8890000. Qua kiểm tra, VR cho biết không hề cấp giấy chứng nhận kiểm định này cho xe mang BKS trên. Thay vào đó, VR chỉ cấp giấy kiểm định cho xe BKS 56p-4545 nhưng không phải số khung và số máy này. Từ đó VR cho biết, chủ phương tiện này đã sử dụng BKS của một phương tiện khác để gắn vào phương tiện trên và làm giấy kiểm định giả nhằm qua mặt các cơ quan chức năng.

Trước đó Cơ quan Cảnh sát Điều tra - Công an tỉnh Bến Tre phát hiện xe cơ giới BKS 63L-1247 có dấu hiệu là xe HNHSD, dùng giấy tờ giả nhằm tránh bị các lực lượng chức năng xử lý khi tham gia giao thông. Tuy nhiên sau khi kiểm tra, VR phát hiện xe cơ giới BKS 63L-1247 không có trong dữ liệu và hồ sơ lưu.

Trao đổi với Phóng viên Báo Lao động Thủ đô về việc số lượng xe cơ giới HNHSD chưa được thu hồi hiện nay quá lớn, trách nhiệm thuộc về đơn vị nào, đại diện VR cho biết: Cục Đăng kiểm Việt Nam không có thẩm quyền trong việc tuần tra kiểm soát và thu hồi xe ô tô HNHSD. Đồng thời không có quy định việc thu hồi những phương tiện này thông qua công tác kiểm định.

Cũng trong thời gian này Công an tỉnh Bình Định, phát hiện xe cơ giới BKS 52U-6854 có dấu hiệu sử dụng giấy tờ giả để lưu thông. Cụ thể, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện này không đúng với tiêu chuẩn quy định. Ngay sau đó, công an tỉnh Bình Định đã gửi văn bản tới VR đề nghị xác minh.

Sau khi kiểm tra VR đã phát hiện số xê ri giấy chứng nhận kiểm định, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường không phải do VR cấp, tất cả con tem, chữ ký đều bị làm giả. Đặc biệt xe mang BKS 52U-6854 cũng không tồn tại trên lịch sử kiểm định.

Xe mang BKS 61H-98... sản xuất năm 1994, dù đã HNHSD nhưng vẫn được phù phép để đưa vào lưu thông, sử dụng.

Trong khi đó tại TP.HCM, vừa qua trong quá trình tuần tra, kiểm soát, Thanh tra giao thông thuộc Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã phát hiện nhiều xe biển số đỏ giả, sau đó đã bàn giao lại cho Kiểm soát Quân sự xử lý theo thẩm quyền.

Rõ ràng, pháp luật Việt Nam đã nghiêm cấm việc đưa ô tô đã HNHSD vào lưu thông, sử dụng vì không đảm bảo an toàn, dễ gây tai nạn giao thông. Thế nhưng không hiểu vì lí do gì mà nhiều phương tiện ở TP.HCM nói riêng và một số tỉnh, thành phía Nam nói chung, dù đã "hết date" vẫn chưa bị thu hồi, còn trôi nổi và được đưa vào lưu thông, sử dụng, như một sự xem thường pháp luật và thách thức dư luận.

Báo Lao động Thủ đô sẽ tiếp tục thông tin vấn nạn này sau khi có ý kiến của các cơ quan chức năng.

Bộ Công an có trách nhiệm thu hồi giấy tờ xe HNHSD

Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 5/10/2016 về xử lý phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục thông báo danh sách phương tiện cơ giới đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định cho Bộ Công an, Công an các địa phương và công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng; đồng thời, yêu cầu các đơn vị đăng kiểm trên cả nước tăng cường phối hợp với lực lượng Thanh tra giao thông vận tải, Cảnh sát giao thông và chính quyền địa phương trong công tác thống kê, kiểm soát, xử lý đối với tất cả các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định trên địa bàn.

Bộ Công an chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm xe ô tô hết niên hạn sử dụng, xe quá hạn kiểm định vẫn tham gia giao thông; đồng thời rà soát, kiểm tra, đôn đốc, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển kiểm soát theo quy định đối với phương tiện hết niên hạn sử dụng do cơ quan đăng kiểm cung cấp.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương tổng kiểm tra, rà soát, thống kê danh sách các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định; có phương án cụ thể xử lý theo đúng quy định pháp luật; tổ chức tuần tra, kiểm soát trên các tuyến giao thông của địa phương, chú trọng khu vực ngoại thành, nông thôn; công khai số lượng, biển kiểm soát xe hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương. Gắn trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trong việc xử lý tình trạng xe hết niên hạn sử dụng trên địa bàn; xử lý trách nhiệm, của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định tham gia giao thông gây tai nạn.

Thành Đồng