Phú Yên: Doanh nghiệp vi phạm hàng loạt quy định về khai thác cát
Nhiều ngày qua, người dân xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên) bức xúc khi hàng chục chuyến xe tải lớn, nhỏ vận chuyển cát của Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên, gây ảnh hưởng sinh hoạt của người dân.
Điều đáng nói, doanh nghiệp đã làm sai quy đinh khi vận chuyển cát ra ngoài tỉnh, phớt lờ các yêu cầu của cơ quan chức năng; tự ý thay đổi phương thức khai thác khi chưa được UBND tỉnh Phú Yên phê duyệt.
Dân khổ vì xe chở cát
Từ đầu năm 2021 đến nay, gần 50 hộ dọc đường vào thôn Hà Giang bức xúc với các chuyến xe tải vận chuyển cát của Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên. Theo quan sát của chúng tôi, mỗi ngày có khoảng hơn 30 lượt xe có trọng tải lớn di chuyển từ mỏ cát xây dựng tại thôn Hà Giang, xã Sơn Giang ra tuyến quốc lộ 29, gây ra tình trạng bụi mù mịt và ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân nơi đây.
Ông Nguyễn Hòa (thôn Hà Giang, xã Sơn Giang) bức xúc nói: “Mỗi khi xe chạy qua, nhà cửa thì rung, bụi thì bay mù mịt. Người dân bức xúc quá đã chặn xe không cho đi qua đường này 2 lần. Sau khi chính quyền địa phương xuống đối thoại với dân, doanh nghiệp cam kết dùng nước để giảm bụi, nhưng rất khó hết bụi được”.
Cũng trên tuyến đường vào thôn Hà Giang có một điểm trường tiểu học thôn Hà Giang. Vào thời điểm tan trường, các xe tải lớn vận chuyển cát chạy chiếm hết phần đường, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông đối với học sinh.
Ông Nguyễn Văn Bình, một người dân sống gần điểm trường cho biết : “ Mỗi khi xe lớn đi qua là các em học sinh lớp 2, lớp 3 đi đến trường rất vất vả. Nhiều cháu phải nép vào hàng rào chờ xe qua rồi mới dám đi. Mùa mưa thì xe bắn bùn đất đầy người. Ở vùng quê, nhiều cháu học sinh phải tự đi đến trường, nên rất nguy hiểm cho các cháu”.
Ông Lê Văn Dương, Phó chủ tịch UBND xã Sơn Giang cho biết: “ Thời gian gần đây, Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên sử dụng xe vận tải lớn để di chuyển cát, gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Chúng tôi đã nhiều làm việc với doanh nghiệp để nhắc nhở. Doanh nghiệp cũng đã cam kết giảm số lượng đầu xe trọng tải lớn để vận chuyển”.
Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên tính đến ngày 5-4, lưu lượng xe trọng tải lớn vận chuyển cát từ thôn Hà Giang ra tuyến quốc lộ 29 vẫn nhiều và người dân vẫn còn rất bức xúc.
Phớt lờ yêu cầu của cơ quan chức năng
Theo tìm hiểu của chúng tôi, mỏ cát xây dựng ở thôn Hà Giang, xã Sơn Giang, huyện Sông Hinh được UBND tỉnh Phú Yên cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên khai thác từ ngày 7-8-2017. Mỏ có diện tích khai thác 2 ha với trữ lượng 81.432m³; công suất được phép khai thác: 10.000m³/năm. Thời hạn khai thác mỏ là 8 năm 4 tháng kể từ ngày ký giấy phép. Phương pháp khai thác của mỏ này là lộ thiên với sơ đồ: cát tại mỏ - xúc lên xe vận tải - đưa đi tiêu thụ.
Ngày 3-2-2021, Hồng Nguyên có tờ trình gửi Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên đề nghị cho phép bổ sung công nghệ khai thác cát bằng bơm hút vì lý do: Kể từ lúc được cấp giấy phép khai thác đến hết năm 2020, khối lượng cát khai thác được chỉ là 19.742m³ chưa đạt công suất 10.000m³/năm, gây thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, trong khi chờ đợi sự chấp thuận của cơ quan chức năng, Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên đã tự ý đưa các thiết bị máy móc gồm: 2 máy sàng lọc, 1 xà lan và hệ thống đường ống bơm hút vào khu vực bên trong khu vực khai thác cát. Để cung cấp nhiên liệu cho số lượng lớn các máy móc trong khu vực mỏ cát hoạt động, doanh nghiệp còn dựng lên một cột bơm xăng dầu ngay đường ra vào không đúng quy định về cháy, nổ…
Ngày 3-4, bà Cao Thị Hòa An, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên cùng các cơ quan chức năng tỉnh, chính quyền địa phương đi kiểm tra thực tế khu vực mỏ cát. Tại đây, bà Cao Thị Hòa An yêu cầu Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên tạm dừng ngay việc đưa thiết bị khai thác cát bằng hình thức bơm hút vào khu vực mỏ. Nhưng ngày 5-4, chúng tôi có mặt tại mỏ cát vẫn nhìn thấy nhiều máy móc, xe tải trọng lớn vẫn ngang nhiên hút, múc cát lên các xe tải trọng lớn để vận chuyển đi tiêu thụ.
Các hoạt động múc cát vận chuyển ra ngoài tỉnh Phú Yên diễn ra rầm rộ tại mỏ cát xã Sơn Giang
Ngang nhiên chở cát ra ngoài tỉnh
Mỏ cát thôn Hà Giang, xã Sơn giang được cấp phép khai thác để phục vụ cho nhu cầu xây dựng các công trình trong tỉnh. Thế nhưng, nhiều tháng qua Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên đã vận chuyển cát đi nơi ngoài tỉnh tiêu thụ, trái quy định. Ngày 5-4, chúng tôi đã theo theo hành trình của các xe tải mang biển kiểm soát 47H.00203; 47C.20745; 47C.18564… Các xe tải này sau khi xuất phát từ mỏ cát di chuyển trên đường giao thông nông thôn của xã Sơn Giang rồi di chuyển trên quốc lộ 29 đi qua xác xã Đức Bình Đông, thị trấn Hai Riêng, xã Ea Bar, Ea Bá và Ea Ly của huyện Sông Hinh, sau đó qua địa bàn tỉnh Đắk Lắk…
Trước câu hỏi, vì sao các chuyến xe cát trọng tải lớn chở cát ra ngoài tỉnh một thời gian dài, nhưng chính quyền huyện Sông Hinh không phát hiện, xử lý, ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh nói: Đối với vấn đề xe quá tải trọng các tuyến đường giao thông thuộc huyện, lực lượng của địa phương mới quản lý được. Tuy nhiên, đây là trên tuyến quốc lộ thuộc quản lý của Phòng CSGT (Công an tỉnh Phú Yên), vì thế rất khó cho địa phương. Chúng tôi đã nghe việc này và sẽ tiếp tục đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh can thiệp, hỗ trợ địa phương xử lý”.
Ông Đặng Ngọc Anh, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Phú Yên cho biết: Doanh nghiệp chở cát đi tiêu thụ ở tỉnh khác là sai với quy định pháp luật. Để quản lý vấn đề này cần sự phối hợp hết sức chặt chẽ từ chính quyền địa phương cấp xã, huyện, Cảnh sát Môi trường và Thanh tra của Sở TN-MT. Tuy nhiên, có khi các phương tiện giao thông lưu thông trên đường, cần phải có sự hỗ trợ của Cảnh sát Giao thông ở tỉnh và huyện.
Theo quan sát của phóng viên, việc các xe cát có tải trọng lớn của Công ty TNHH Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên di chuyển trên tuyến quốc lộ 29 diễn ra công khai. Đối với lực lượng Cảnh sát giao thông, phát hiện và xử lý là điều không khó, nhưng sự việc vẫn diễn kéo dài nhiều tháng qua, khiến người dân và dư luận bức xúc.