Phục dựng Lễ hội vía Bà Thủy Long

Miếu Bà Thủy Long là Di tích Lịch sử văn hóa cấp tỉnh, nằm trên phần đất rộng 1.200 m2 tọa lạc tại ngã ba Thị Vạn, thuộc ấp Thanh Tùng, xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi.

Ông Nguyễn Thanh Phong, Quyền Trưởng ban Quản lý di tích, khái quát sơ lược về quá trình hình thành Miếu Bà Thủy Long Cung thần nữ.

Tục thờ Thủy Long thần nữ có nguồn gốc từ tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Bà Thủy Long là vị thần được nhân dân thờ khắp nơi trong cả nước, đặc biệt là vùng sông nước Cà Mau. Các hình thức thờ tự phổ biến: thờ Bà Chúa Xứ, thờ Ngũ Hành Nương Nương, thờ Cửu Thiên Huyền Nữ, thờ Bà Thủy Long…

Về quá trình hình thành Miếu Bà Thủy Long, theo ông Nguyễn Thanh Phong, Quyền Trưởng ban Quản lý di tích, cho biết: Miếu được thành lập vào khoảng năm 1820 tại xứ Thanh Tùng - nơi mà ngày xưa vốn rất hoang vu, cá tôm nhiều vô số kể, do hai tiền nhân Tô Minh Chánh và Nguyễn Văn Lành xây cất. Ban đầu miếu được dựng lên bằng cột tràm, lợp lá dừa nước. Miếu hướng về vàm Bỏ Mũ - Bàu Dừa, ghi dấu quá trình khai hoang, mở cõi của cộng đồng người Việt trên vùng đất Thanh Tùng. Từ hai kiến họ Tô, Nguyễn, trải qua hơn 200 năm, đến nay vùng đất này đã phát triển hơn 60 kiến họ, tất cả đã cùng nhau duy trì việc thờ cúng Bà Thủy Long thần nữ, và việc thờ cúng đã trở thành tín ngưỡng dân gian của cư dân vùng sông nước Thanh Tùng.

Lễ cúng lệ hàng năm được tổ chức vào ngày 15-17/2 âm lịch với các hoạt động như: giao lưu văn nghệ, hội thao trò chơi dân gian, múa bóng rỗi... Đặc biệt là lễ rước hai vị tiền hiền, hậu hiền Tô Minh Chánh và Nguyễn Văn Lành trên bộ và rước Bà Thủy Long thần nữ trên sông nước đã thu hút hàng ngàn lượt người tham gia. Nghi thức lễ với mong cầu mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.

Lễ rước Bà Thủy Long Cung thần nữ trên sông.

Lễ rước tiền hiền Tô Minh Chánh từ ấp Thanh Tùng, xã Thanh Tùng về miếu.

Đông đảo đoàn người tham gia rước hậu hiền Nguyễn Văn Lành từ xóm Dừa, xã Thanh Tùng về miếu.

Nghi lễ dâng phẩm vật lên Bà Thủy Long Cung thần nữ.

Nghi thức lễ cúng tế (cúng chính).

Các chức sắc đọc chúc cúng thần, kết thúc phần cúng tế.

Đây cũng là lần đầu tiên Ban Quản lý miếu Bà Thủy Long phục dựng nghi thức lễ với hình thức lễ hội, để hoàn thành hồ sơ trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Lễ hội vía Bà Thủy Long thần nữ là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia trong thời gian tới./.

Huỳnh Lâm