Phúc thẩm vụ đòi nợ giùm ở Ninh Hòa: Bị cáo được giảm hình phạt

Vụ án đòi nợ giùm ở thị xã Ninh Hòa từng bị Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Khánh Hòa tuyên hủy bản án sơ thẩm do một số nội dung chưa được làm rõ, trong đó có việc xác định dấu hiệu cấu thành tội phạm ở lần thực hiện thứ hai. Tại phiên tòa xét xử phúc thẩm (lần 2), tòa đã giảm án cho bị cáo do chỉ xem xét hành vi phạm tội cướp tài sản ở lần thứ nhất.

Rủ nhau đi đòi nợ giùm

Theo hồ sơ, Trần Ngọc Bình (sinh năm 1976, trú xã Ninh Quang, thị xã Ninh Hòa) quen biết bà Lê Thị Tư, rồi được bà Tư nhờ đi tìm bà Nguyễn Thị Diễn để đòi nợ giùm.

Khoảng 2 giờ ngày 15-8-2020 (lần thứ nhất), Bình rủ Hà Văn Minh đi đòi nợ cho bà Tư. Minh đồng ý và cầm theo 1 gạt nước ô tô. Bình chở Minh đến chợ Dinh (phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa) thì gặp bà Diễn. Bình và Minh yêu cầu bà Diễn trả tiền cho bà Tư nhưng bà Diễn nói không có. Bình chửi mắng, điều khiển xe máy tông vào chân làm bà Diễn ngã quỵ xuống đường, rồi bỏ đi. Minh ở lại tiếp tục đe dọa, dùng cây gạt nước đánh 1 cái vào lưng bà Diễn, ôm kẹp cổ rồi lấy 2,3 triệu đồng trong túi xách của bà Diễn. Một lúc sau, Bình chở bà Tư đến. Minh đưa số tiền trên cho bà Tư. Bà Tư cho Minh 39.000 đồng, đưa Bình 1 triệu đồng. Sau đó, Bình cho Minh thêm 300.000 đồng.

Đến 2 giờ ngày 17-8-2020 (lần thứ 2), Bình lại rủ Minh đi đòi nợ bà Diễn, Minh đồng ý. Bình chở Minh đi rủ Nguyễn Đức Lộc và Nguyễn Hồng Vinh rồi 4 người chở nhau đến chợ Dinh. Đến nơi, Bình chạy xe đi. Lúc này, Minh đe dọa, yêu cầu bà Diễn trả nợ cho bà Tư. Lộc và Vinh ngăn cản không được nên bỏ về. Minh đi theo bà Diễn uy hiếp, dùng cây gạt nước đánh 1 cái vào bà Diễn rồi lấy trong túi của bà 58.000 đồng. Khi bà Diễn và người dân tri hô, Minh bỏ chạy. Hôm sau, Minh đầu thú. Điều tra còn xác định, trưa 21-7-2020, Minh có lấy trộm 2 điện thoại di động (trị giá gần 4,9 triệu đồng) tại một tiệm điện thoại ở phường Ninh Hiệp, đem bán được 3 triệu đồng, tiêu xài cá nhân.

Quang cảnh phiên tòa phúc thẩm.

Vụ án này từng được TAND thị xã Ninh Hòa xét xử sơ thẩm ngày 17-3-2022, tuyên phạt bị cáo Bình 10 năm tù, Minh 8 năm 6 tháng tù cùng về tội cướp tài sản. Minh còn phải chịu 1 năm tù về tội trộm cắp tài sản, tổng hợp hình phạt thành 9 năm 6 tháng tù. Tòa cũng kiến nghị xem xét dấu hiệu bỏ lọt tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có đối với bà Tư. Sau khi bị cáo Bình kháng cáo, TAND tỉnh đã xét xử phúc thẩm, hủy bản án sơ thẩm nêu trên, yêu cầu xác định có hay không việc bỏ lọt tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; xác định chính xác tại hiện trường, bà Tư nghe thấy bà Diễn nói gì và nhận thức thế nào về những lời nói này, có thỏa thuận cấn trừ nợ với bà Diễn không; xác định đủ hay không đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm đối với hành vi lần thứ hai; chiếc xe máy thực tế do ai đang quản lý.

Ngày 12-7, TAND thị xã Ninh Hòa xét xử sơ thẩm (lần 2), tuyên phạt bị cáo Minh 1 năm tù về tội trộm cắp tài sản, 8 năm 6 tháng tù về tội cướp tài sản, tổng hợp với bản án 1 năm 6 tháng tù về tội trộm cắp tài sản trước đó thành 11 năm tù; bị cáo Bình 10 năm tù về tội cướp tài sản. Sau đó, bị cáo Bình kháng cáo kêu oan.

Giảm hình phạt cho bị cáo

Tại phiên tòa phúc thẩm cuối tháng 9-2023, bị cáo Bình không thừa nhận cả hai lần cướp tài sản. Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị hủy bản án sơ thẩm với lý do: Có căn cứ cho rằng cấp sơ thẩm bỏ lọt tội phạm, người phạm tội; việc điều tra ở cấp này không đầy đủ mà cấp phúc thẩm không thể bổ sung được.

Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định, đối với hành vi thực hiện lần thứ nhất, tại phiên tòa, bị cáo không thừa nhận nhưng các lời khai khác đều xác định, Bình và Minh đã dùng vũ lực; Minh lấy 2,3 triệu đồng của bà Diễn. Sau đó, Bình gặp bà Tư, cùng Minh đưa tiền cho bà Tư đếm. Bà Tư cho tiền Bình, Minh. Sau đó, Bình cho thêm Minh tiền. Hành vi trên đủ cơ sở cấu thành tội cướp tài sản.

Sau khi TAND tỉnh hủy bản án sơ thẩm ngày 17-3-2022 để làm rõ hành vi phạm tội của bị cáo Bình ở lần thứ 2 và làm rõ có hay không dấu hiệu tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có đối với bà Tư, cơ quan điều tra chưa đối chất lời khai của Bình, Minh, bà Diễn, bà Tư, Lộc, Vinh. Tại các phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, bị cáo Minh, người làm chứng, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đều vắng mặt. Do đó, không có cơ sở xác định bị cáo Bình cướp tài sản lần thứ 2 hay không để áp dụng tình tiết tăng nặng phạm tội 2 lần trở lên. Cấp phúc thẩm chỉ xem xét hành vi phạm tội cướp tài sản ở lần thứ nhất. Do đó, mức án 10 năm tù đã tuyên có phần nghiêm khắc, tòa cấp phúc thẩm quyết định chấp nhận một phần kháng cáo, xử phạt bị cáo Bình 9 năm tù về tội cướp tài sản. Cấp này cũng kiến nghị cấp giám đốc thẩm để làm rõ có hay không hành vi tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có của bà Tư.

NGUYỄN VŨ