Phương Tây đặt câu hỏi về việc Kiev vội vã triển khai F-16 sau vụ tai nạn nghiêm trọng

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhìn vào cặp máy bay chiến đấu F-16 trong bài phát biểu ở Kiev vào đầu tháng 8 (Ảnh: Getty)

Tờ Wall Street Journal (WSJ) hôm 5/9 đưa tin, việc Ukraine mất một máy bay chiến đấu F-16 chỉ vài tuần sau khi lô đầu tiên được cung cấp cho nước này đang khiến các quan chức phương Tây đặt câu hỏi: liệu quyết định đẩy nhanh quá trình đào tạo phi công có sáng suốt hay không.

Chiếc máy bay đã bị rơi vào tuần trước trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa của Nga, khiến một trong những phi công giàu kinh nghiệm nhất của Ukraine, Aleksey Mes, thiệt mạng. Các nhà điều tra Ukraine vẫn chưa tiết lộ nguyên nhân.

Kiev đã vận động các nhà tài trợ phương Tây cung cấp hàng chục chiếc F-16 để củng cố đội bay suy yếu của mình. Một nhóm nhỏ phi công đã được chọn để tham gia các khóa đào tạo ở Đan Mạch, Mỹ và Romania, mặc dù Kiev còn nhiều tháng nữa mới có đủ quân số để triển khai một phi đội đầy đủ.

WSJ cho biết khóa huấn luyện phi công này tập trung vào các loại nhiệm vụ mà Ukraine dự định giao cho F-16, chủ yếu là đánh chặn tên lửa hành trình của Nga. Một quan chức quốc phòng cấp cao của phương Tây nói với tờ báo: “Không có kế hoạch điều chỉnh chương trình, nhưng “vụ tai nạn cho thấy điều gì sẽ xảy ra khi bạn cố gắng đẩy nhanh mọi việc”.

Các phi công thường phải bay nhiều tháng cùng đơn vị của họ sau khi hoàn thành các khóa học, trước khi được giao nhiệm vụ chiến đấu, nhưng phía Ukraine đã cử phi công tham gia chiến đấu ngay lập tức, trong khi họ mới chỉ có tối đa một năm kinh nghiệm vận hành máy bay F-16.

Đã có những cáo buộc ở Ukraine rằng chiếc F-16 đã bị hệ thống tên lửa Patriot bắn hạ. Đây là hệ thống phòng không do các nhà tài trợ phương Tây cung cấp. Tư lệnh Không quân Ukraine đã bị sa thải vài ngày sau vụ việc.

Một nguồn tin nói với WSJ rằng chiếc máy bay biến mất khỏi radar ngay sau khi một tên lửa của Nga phát nổ gần nó, có thể đã làm hỏng chiếc F-16 hoặc buộc phi công phải thực hiện một động tác nguy hiểm. Tuy nhiên, lời giải thích không cho biết đó là loại tên lửa gì, hay tại sao nó lại phát nổ trên không thay vì khi bắn trúng mục tiêu trên mặt đất.

Kiev đã phải hối hả điều động quân nhân ra tiền tuyến để bù đắp những tổn thất nặng nề trên chiến trường. Tướng Aleksandr Syrsky, chỉ huy hàng đầu của lực lượng vũ trang Ukraine, đã thừa nhận điều đó trong một cuộc phỏng vấn với CNN hôm 5/9.

“Đương nhiên, ai cũng muốn có một khóa huấn luyện đầy đủ nhất”, ông nói với CNN. “Nhưng cùng lúc, sự cấp tập của mặt trận đòi hỏi chúng tôi phải ngay lập tức điều binh sĩ ra trận sớm nhất có thể”.

Huyền Chi