Vào tháng 5/ 2023, Chính quyền Kiev tuyên bố rằng họ đã đánh chặn và vô hiệu hóa nhiều tên lửa siêu thanh Kh-47M2 Kinzhal của Nga. Những nhân vật chủ chốt như ông Klitschko, thị trưởng Kiev, đã công khai các mảnh vỡ mà họ cho là tàn tích của tên lửa Kinzhal.
Vào ngày 2/1/2023, Ukraine tuyên bố đã đánh chặn tất cả 10 tên lửa siêu thanh Kinzhal do Nga phóng vào nước này. Chưa hết, vào ngày 5/1, lại có một loạt tuyên bố mới liên quan đến việc các chuyên gia Ukraine thu hồi được đầu đạn Kinzhal bị bắn rơi, nhưng chưa nổ.
Không đi sâu vào chi tiết cụ thể về việc tại sao một số chi tiết mảnh vỡ tên lửa không phù hợp với kích thước dự kiến của tên lửa siêu thanh, chúng ta hãy làm rõ nhanh: Nếu có bất kỳ sự thật nào về việc những mảnh vỡ này là từ tên lửa Kinzhal bị Patriot đánh chặn, rất có thể tên lửa bị đánh chặn không thực sự có tốc độ siêu thanh.
Trang web Bulgarian Military cho biết, lý do là với công nghệ phòng không hiện tại, việc đánh chặn tên lửa siêu thanh là điều gần như không thể, nếu không muốn nói là hoàn toàn không thể.
Chúng ta cũng cần lưu ý đến thực tế đó là, Ukraine chưa đưa ra được bằng chứng thuyết phục về việc đánh chặn tên lửa Kinzhal. Điều này nhằm chứng minh thêm lý do tại sao các hệ thống phòng không hiện tại, đặc biệt là các hệ thống được Ukraine sử dụng, không đủ sức để đánh chặn tên lửa siêu thanh.
Vào ngày 16/5/2023, người phát ngôn của Không quân Ukraine đã thông báo một chiến tích ấn tượng, đó là đánh chặn thành công sáu tên lửa Kinzhal, mỗi tên lửa được phóng đi bởi một máy bay chiến đấu MiG-31K khác nhau. Nhưng không hiểu sao, một tên lửa Kinzhal lại phá hủy một khẩu đội Patriot?
Tuyên bố bắn hạ tất cả số tên lửa Kinzhal của Ukraine tràn ngập các trang mạng xã hội với sự “hài hước” và họ mặc định cho rằng, người Ukraine đã tuyên bố đánh chặn bất cứ khi nào tên lửa Kinzhal được phóng đi. Và họ mệnh danh cho phòng không Ukraine là siêu đánh chặn “mặt đất”.
Trước khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra, số lượng máy bay chiến đấu MiG-31K của Nga khá hạn chế. Nhưng một thông tin mới của tờ “Izvestia” cho thấy, hiện tại số lượng MiG-31K đã tăng lên đáng kể, với hơn hai chục chiếc hiện được đưa vào đội bay của Không quân Nga.
Trước đây, thông tin về một cuộc tấn công Kinzhal sắp xảy ra đối với Ukraine chỉ đến từ việc xác nhận việc những chiếc MiG-31K cất cánh, theo kiểu “đếm cua trong lỗ”. Nhưng hiện tại, Ukraine giờ đây phải đối mặt với các cuộc tấn công bất ngờ, khi tiêm kích bom Su-34 cũng có thể phóng được tên lửa Kinzhal.
MiG-31K khi bay tuần tra, luôn được kết nối để nhận tọa độ và hình ảnh radar của mục tiêu, thông qua liên kết dữ liệu an toàn. Dữ liệu dẫn đường thường được thu thập thông qua vệ tinh chụp ảnh radar, có thể được chuyển tiếp trực tiếp đến MiG-31K, hoặc được chuyển qua trạm điều khiển mặt đất.
Sau khi nhận thông tin mục tiêu, hệ thống dẫn đường và điều khiển của MiG-31K chịu trách nhiệm tải hình ảnh radar của mục tiêu vào thiết bị dẫn đường của Kinzhal, lập trình hệ thống lái tự động và thiết lập điểm phóng tên lửa. Sau khi hoàn thành các nhiệm vụ này, phi hành đoàn sẽ bắt đầu trình tự phóng tên lửa hoàn toàn tự động.
Theo các phân tích hình ảnh, Kinzhal về cơ bản là một phiên bản của tên lửa đạn đạo phóng từ mặt đất Iskander-M, nhưng động cơ được thu nhỏ. Trong trường hợp này, tốc độ của máy bay MiG-31K sẽ giúp lấp đầy khoảng trống do việc giảm kích thước động cơ của tên lửa Iskander-M.
Để phóng tên lửa Kinzhal, MiG-31K cần phải có tốc độ, độ cao và tọa độ địa lý của trận địa phóng. Khi các thông số chính xác cần thiết cho việc phóng tên lửa đã được nạp, phi công điều khiển vũ khí sẽ phóng tên lửa vào quỹ đạo của nó.
Sau khi tên lửa Kinzhal rời khỏi máy bay với tốc độ cao, động cơ nhiên liệu rắn của tên lửa bắt đầu hoạt động, cung cấp năng lượng cho quá trình bay lên sát rìa tầng bình lưu (cách mặt đất khoảng 20km), nhằm mục đích giảm lực cản. Lúc này hệ thống lái tự động quản lý đường bay của tên lửa bằng cách sử dụng các cánh lái khí động học.
Khi độ cao bay tăng lên, các cánh lái khí động học mất đi hiệu quả và tên lửa phải sử dụng đến khả năng kiểm soát vectơ lực đẩy. Khi chạm tới ranh giới của tầng bình lưu, tên lửa sẽ bay theo đường bay nằm ngang, đồng thời tăng tốc lên tốc độ ấn tượng Mach 10.
Từ khi Kinzhal được phóng khỏi máy bay, tên lửa bay theo quỹ đạo không thể đoán trước liên tục thay đổi hướng nhờ hỗ trợ điều khiển vectơ lực đẩy và sau đó là sử dụng cánh lái. Khả năng cơ động đặc biệt này cho phép khéo léo né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa tiềm năng.
Khi đến khu vực dự định, hệ thống tìm kiếm mục tiêu của Kinzhal sẽ bắt đầu hoạt động, bằng cách kích hoạt hệ thống dẫn đường radar chủ động của chính tên lửa. Cơ chế này giống như một lính canh canh cổng, không ngừng chụp ảnh nhanh bằng radar của nó, sau đó so với hình ảnh mục tiêu được tải sẵn từ ngân hàng bộ nhớ của nó.
Sau khi đánh dấu mối tương quan, tên lửa Kinzhal sẽ căn chỉnh hướng bay của mình để đảm bảo một đòn tấn công chính xác. Toàn bộ quá trình này đảm bảo rằng tên lửa đánh trúng mục tiêu, độ lệch tối đa cách mục tiêu khoảng 10 mét.
Như vậy, để hệ thống phòng không có thể đánh chặn mục tiêu một cách hiệu quả, ở đây là hệ thống phòng không đánh chặn Patriot, thì cần phải xác định chính xác tọa độ trong không phận, nơi cả Kinzhal và Patriot sẽ tiếp cận cùng lúc.
Một số yếu tố rất quan trọng để đánh chặn thành công bao gồm, khả năng tăng tốc của tên lửa đánh chặn, vận tốc của tên lửa mục tiêu và phạm vi phát hiện mục tiêu của radar đánh chặn. Bất kể kịch bản nào, điểm đánh chặn phải được dự đoán trước, dọc theo đường bay của tên lửa mục tiêu.
Với tốc độ của Kinzhal, kể từ khi tên lửa lên tới rìa tầng bình lưu, thì khả năng phát hiện của radar đánh chặn bị hạn chế, do mục tiêu đang di chuyển với “tốc độ chóng mặt”. Như trong trường hợp đánh chặn Kinzhal, thì việc tìm kiếm điểm ngắm chính xác, có thể chỉ là một nỗ lực vô ích.
Theo các chuyên gia, cơ hội tiềm năng để đánh chặn tên lửa Kinzhal là ngay sau khi nó được phóng khỏi máy bay MiG-31K, đặc biệt là trong giai đoạn nó bay lên đến giới hạn của tầng bình lưu, lúc này tốc độ của tên lửa chỉ đạt khoảng Mach 2.
Nhưng nếu như vậy, thì trận địa phóng tên lửa Patriot sẽ phải được đặt rất gần địa điểm mà MiG-31K phóng Kinzhal. Hiện Kinzhal có tầm bắn 2.000 km, do đó việc bố trí trận địa Patriot trong bán kính 30 km (phạm vi đánh chặn của tên lửa PAC-3), gần địa điểm MiG-31K phóng tên lửa Kinzhal, là khá hiếm.
Hiện Ukraine vẫn chưa cung cấp được bằng chứng cụ thể chứng minh cho tuyên bố của họ đã bắn hạ tên lửa Kinzhal. Hãy nhớ lại rằng, trước cuộc xung đột ở Ukraine, nhiều hệ thống Patriot đã được Quân đội Mỹ sử dụng ở khu vực Trung Đông đã thất bại trước tên lửa “tự chế” của lực lượng nổi dậy ở Iraq hay Yemen.
Một câu hỏi được đặt ra đó là, tại sao các hệ thống Patriot do chính Quân đội Mỹ sử dụng không thể đánh chặn tới 50% số tên lửa tại Trung Đông, nhưng lại đạt được tỷ lệ đánh chặn 100% đối với tên lửa siêu thanh Kinzhal? Theo các chuyên gia quân sự, chỉ có thể lý giải theo hai cách, hoặc là chưa có tên lửa siêu thanh nào thực sự bị đánh chặn, hoặc Kh-47M2 Kinzhal không phải là tên lửa siêu thanh.
Nghi vấn tên lửa Kinzhal đánh trúng mục tiêu được một camera an ninh ghi lại. Nguồn Eurasiantimes.
Tiến Minh