Polyp túi mật khi nào cần điều trị?

Polyp túi mật là những thương tổn dạng u hoặc giả u nhô lên trên bề mặt niêm mạc của túi mật. Bệnh này gần đây hay gặp hơn, chiếm từ 5-15% trong số bệnh nhân mổ cắt túi mật.

Polyp túi mật đại đa số là lành tính (trên 90%) và có tỷ lệ nhỏ (<10%) là ác tính. Polyp túi mật có thể gây viêm túi mật, tạo điều kiện gây sỏi mật và có thể tiến triển ung thư hóa (nhất là ở các bệnh nhân lớn tuổi, polyp đơn độc và có kích thước lớn).

Polyp túi mật còn gọi là u nhú niêm mạc tuyến túi mật, là một dạng tổn thương dạng u hoặc giả u phát triển trên bề mặt niêm mạc túi mật. Số lượng và kích thước của polyp túi mật cũng khá phong phú nhưng đa số là có một polyp trong túi mật với kích thước nhỏ hơn 10 mm. Một số trường hợp cùng lúc có nhiều polyp trong túi mật hoặc kích thước có thể lên đến 20 – 40 mm.

Ghi nhận cho thấy có khoảng 92% polyp túi mật có bản chất lành tính

Triệu chứng và cách chẩn đoán polyp túi mật

Phần lớn các trường hợp polyp túi mật không có biểu hiện triệu chứng gì và được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hay đi khám vì các lý do khác. Chỉ có khoảng 6 – 7% bệnh nhân polyp túi mật có biểu hiện triệu chứng, thường gặp nhất là đau tức dưới sườn phải hay đau vùng trên rốn, một số ít có biểu hiện buồn nôn, nôn ói, ăn chậm tiêu và co cứng nhẹ vùng dưới sườn phải, nhất là khi ăn thức ăn chiên xào, nhiều chất béo.

Chính vì vậy, việc phát hiện polyp túi mật chủ yếu là nhờ vào các phương tiện hình ảnh học như siêu âm, siêu âm nội soi, chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ hạt nhân.

Khi nào polyp túi mật cần điều trị?

Phần lớn các trường hợp polyp túi mật lành tính chỉ cần theo dõi, không cần điều trị. Nhưng các trường hợp polyp lớn, polyp gây triệu chứng hoặc có nguy cơ ung thư túi mật thì cần điều trị để dự phòng.

Ghi nhận cho thấy có khoảng 92% polyp túi mật có bản chất lành tính, hoàn toàn có thể chung sống hòa bình với polyp túi mật nên phần lớn người bệnh không cần đến can thiệp gì. Mặt khác, túi mật là một cấu trúc của hệ thống đường dẫn mật, có vai trò tham gia điều hòa bài tiết mật và tiêu hóa thức ăn, do đó, hoàn toàn không thể tùy ý thực hiện cắt bỏ khi chưa có chỉ định đúng đắn.

Ngoài ra, đa số kích thước polyp được mô tả là dưới 10 mm và theo các báo cáo, nếu polyp túi mật có kích thước nhỏ hơn kích thước này trên siêu âm thì hầu hết đều lành tính. Tuy nhiên, ở các bệnh nhân có từ 2-3 polyp trở lên, kích thước polyp lớn hơn 10 mm hoặc các polyp lớn nhanh hay tăng số lượng trong các lần siêu âm kiểm tra sau 3 -6 tháng thì nên được chỉ định phẫu thuật cắt túi mật nội soi, vì theo nhiều nghiên cứu các bệnh nhân này có nguy cơ cao ung thư túi mật– một bệnh lý có tiên lượng rất xấu.

Trong trường hợp polyp túi mật lớn dần lên trên 10mm, có các biểu hiện như đau bụng, nôn ói, nóng sốt tái phát hoặc có những hình ảnh gợi ý tính chất ác như khi thấy polyp có chân lan rộng, hình không đều đặn hay gián tiếp thông qua xét nghiệm máu thì nên sắp xếp phẫu thuật sớm trước khi phát triển thành ung thư thực sự, đặc biệt ở những người trên 50 tuổi cũng cần điều trị.

Các trường hợp polyp túi mật không có triệu chứng cần được theo dõi tiến triển trong thời gian từ 3-6 tháng, nếu thấy polyp to nhanh hoặc thành túi mật dày lên thì nên đến mổ cắt bỏ túi mật. Mổ nội soi cắt túi mật là tiêu chuẩn vàng và mang lại nhiều ưu điểm như nhanh hồi phục sau mổ, ít đau, ít biến chứng và tính thẩm mỹ cao.

BS. Nguyễn Lưu Yến