Quan chức Mỹ tiết lộ vụ Ukraine bắn hạ 'mắt thần' A-50 của Nga bằng Patriot
Một sĩ quan cấp cao của Lục quân Mỹ xác nhận Ukraine đã sử dụng một trong những hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất để bắn hạ máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không Beriev A-50 của Nga hồi tháng 1/2024.
Đại tá Rosanna Clemente, trợ lý tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Phòng không và Tên lửa Lục quân số 10, cho biết các hệ thống phòng không Patriot do phương Tây cung cấp đang được Ukraine sử dụng trong nhiều vai trò khác nhau.
“Một số bệ phóng Patriot đang được sử dụng để bảo vệ các địa điểm tĩnh và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine. Những bệ phóng khác đang được di chuyển liên tục và đã thực hiện được một số điều mang tính lịch sử mà tôi chưa từng thấy trong 22 năm làm lính phòng không. Một trong số đó là một ‘SAMBush’ [phục kích trên không]. Họ đã làm điều đó bằng các hệ thống Patriot cơ động do Đức viện trợ vì các hệ thống này đều được gắn trên xe tải”, bà Clemente nói.
Hệ thống Patriot. Ảnh: Reuters
Theo bà Clemente, những hệ thống di động như vậy có thể được triển khai gần mặt trận và nhắm vào các máy bay Nga hoạt động ở xa chiến tuyến. Bà cho biết thêm, các đội phòng không Ukraine đã sử dụng chiến thuật phục kích trên không để giao chiến với chiếc A-50 C2 đầu tiên hồi tháng 1/2024.
A-50 có biệt danh là Bumblebee và được NATO gọi là Mainstay. A-50 do Beriev sản xuất và được đưa vào sử dụng từ giữa những năm 1980. Trụ sở chính và cơ sở sản xuất của Beriev nằm gần thành phố Taganrog, trên bờ phía bắc của Biển Azov.
Phiên bản nâng cấp của A-50, A-50U, bắt đầu được đưa vào sử dụng vào năm 2011. A-50U có thể giám sát các mục tiêu trên không ở khoảng cách khoảng 650km, và các mục tiêu mặt đất ở khoảng cách khoảng 300km. Theo National Interest, thiết bị của A-50U có thể theo dõi đồng thời khoảng 300 mục tiêu mặt đất hoặc 40 mục tiêu trên không.
Máy bay có thể phối hợp tối đa 10 máy bay chiến đấu trong các nhiệm vụ đánh chặn trên không hoặc tấn công mặt đất. Với khả năng tiếp nhiên liệu giữa không, A-50 có thể hoạt động trong thời gian dài, thường với phi hành đoàn 15 người. mỗi chiếc A-50 được cho là có giá hơn 300 triệu USD.
Máy bay cảnh báo sớm trên không A-50 của Nga bay trên Biển Đen, tháng 6/2019. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Theo cơ sở dữ liệu Danh mục Máy bay Quân sự Hiện đại Thế giới, tính đến trước tháng 2/2022, Nga được cho là có 15 chiếc A-50.
Tháng 1/2024, nguồn tin quân đội Ukraine tiết lộ, không quân nước này đã tiến hành tấn công và phá hủy một số máy bay chiến đấu của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, trong đó có máy bay trinh sát và cảnh báo sớm trên không A-50 cùng một máy bay Il-22, trên Biển Azov.
Cũng vào khoảng thời gian đó, Đại tá Natalia Humeniuk, người đứng đầu Trung tâm Điều phối Báo chí của Lực lượng An ninh và Quốc phòng miền Nam Ukraine, nói rằng chiếc A-50 bị bắn rơi có chức năng như “mắt thần trên không” của Nga. Nhờ sự trợ giúp của chiếc máy bay và các thiết bị hỗ trợ hoạt động của nó, Moscow đã theo dõi lãnh thổ của Ukraine và thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa.
